بیانیه وزارت علوم درباره چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از وزارت علوم، پیش نویس اولیه «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» در اجلاس مجمع جهانی آموزش که از تاریخ ۱۹ الی ۲۲ می ۲۰۱۵ در اینچئون کره جنوبی برگزار شد، ارائه گردید.

در این اجلاس وزیر وقت آموزش و پرورش، در راس هیاتی شامل نمایندگان دستگاه‌های مختلف از جمله کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و وزارت امور خارجه شرکت داشتند. با توجه به برخی ملاحظات و حساسیت‌های مهم موجود در سند، هیات شرکت کننده از سوی کشورمان «تحفظ رسمی» جمهوری اسلامی ایران به کل سند را در جلسه ارائه کرده و این تحفظ در صحن این اجلاس قرائت شد.

متعاقب اجلاس اینچئون، «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» برای تصویب نهایی به اجلاس مقامات عالی رتبه آموزش جهان در حاشیه سی و هشتمین اجلاس کنفرانس عمومی یونسکو ارائه گردید. این اجلاس از روز ۱۳ الی ۱۵ آبان ۱۳۹۴ با حضور بیش از ۹۰ وزیر آموزش و سایر مقامات عالی رتبه کشورها در مقر یونسکو پاریس برگزار شد.

در این نشست دستور کار آموزش ۲۰۳۰ شامل «اهداف ناتمام آموزش برای همه» و «مقابله با چالش‌های جدید در چارچوب گسترده تر توسعه بعد از ۲۰۱۵» بحث و تبادل نظر شد و «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» به تصویب اجلاس رسید.

در این اجلاس هیچ یک از کشورهای عضو یونسکو با سند فوق مخالفت نکردند و تنها وزیر وقت آموزش و پرورش کشورمان در سخنانی بر ملاحظات جمهوری اسلامی ایران در این سند تاکید و بار دیگر متن تحفظ رسمی کشورمان در اجلاس اینچئون با این مضمون که «جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به بخش‌هایی از «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» که به هر شکلی در تعارض با مقررات و اولویت‌های ملی، باورهای دینی و ارزش‌های فرهنگی جامعه ایرانی تفسیر و تعبیر شوند، نمی‌داند.»

متعاقباً، نماینده کشورمان در یونسکو، مراتب را به طور رسمی و مکتوب به دبیرخانه اجلاس و دبیرخانه یونسکو ارسال کرد.

هیات وزیران در تاریخ ۲۵/‏۰۶/‏۱۳۹۵ طبق مصوبه ۷۶۴۰۳ اقدام به تشکیل کارگروه ملی آموزش ۲۰۳۰ با هدف تهیه «برنامه اجرایی و نظارتی» تحقق آموزش ۲۰۳۰ کرد. براساس بند ۲ مصوبه هیات وزیران، این کارگروه این وظیفه را باید همسو با اهداف «برنامه های توسعه کشور»، «اسناد راهبری توسعه»، «نقشه جامع علمی کشور» و «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» انجام دهد. هدف هیات وزیران از تشکیل این کارگروه آن بوده تا منطبق با تحفظ رسمی و مکتوب جمهوری اسلامی ایران، از امتیازات موجود در سند «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» همسو با اسناد بالادستی در کشور استفاده کند.

کمیسیون ملی یونسکو، نیز با همکاری متخصصان ارشد آموزش در کشور، اقدام به تدوین «چارچوب اقدام ملی آموزش ۲۰۳۰» مبتنی بر اسناد بالادستی و منطبق با معیارها و ارزش‌های شریعت اسلامی کرد که در حقیقت تفسیری ملی از «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» به شمار می‌رود که به عنوان ویرایش اول برای اظهار نظر مراجع و متخصصان و دستگاه‌های مرتبط اعلام شد. هدف اصلی از تدوین چارچوب ملی، انطباق چارچوب بین‌المللی با اهداف ملی و نظام ارزشی جمهوری اسلامی بوده است.

نکات حائز اهمیت در مورد این چارچوب اقدام عبارتند از:

۱ «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» صرفاً یک بیانیه است و در زمره پیمان‌نامه‌ها نمی‌گنجد و الزام‌آور نیست و کشورها مطابق با ساختار ملی خود می‌توانند آن را اجرا کنند. ضمناً این بیانیه از سوی هیچ کشوری امضا نشده است.

۲ علی‌رغم الزام آور نبودن سند «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰»، جمهوری اسلامی ایران باز هم نسبت به آن اعلام تحفظ رسمی و مکتوب کرده و دامنه شمول مفاد پذیرفته شده را محدود و مشروط کرده است.

۳ متن اعلام تحفظ رسمی و مکتوب جمهوری اسلامی ایران توسط نمایندگی دائم کشورمان نزد یونسکو رسماً در یادداشتی به دبیرخانه آن سازمان ارسال شده است.

۴ برنامه «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» دارای یک مقدمه، سه بخش اصلی و دو ضمیمه است. در بخش اول، نگرش، منطق و اصول آموزش ۲۰۳۰، در بخش دوم هدف اصلی، رویکردهای راهبردی، اهداف وشاخص‌ها و در فصل سوم، روش‌های اجرا مورد بحث قرار گرفته است.

ضمیمه اول این چارچوب به ارائه شاخص‌های جهانی پیشنهادی پرداخته و در ضمیمه دوم، چارچوب پیشنهادی شاخص‌های موضوعی ارائه شده است. طبق چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰، هدف اصلی این سند «تضمین آموزش با کیفیت، فراگیر و برابر، و ترویج فرصت‌های یادگیری مادام العمر برای همه» است.

۵ برنامه «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» حاوی اهداف و رویکردهایی است که بسیاری از آن‌ها قابل پذیرش برای کشورمان بوده و حتی برخی از آن‌ها پیش از این در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی آمده بودند. آنچه منجر به ارائه تحفظ رسمی و مکتوب کشورمان درباره سند مزبور شد، مسائل و موضوعاتی است که تاویل و تفسیر آنها می‌تواند در تعارض با باورهای دینی و مسائل فرهنگی کشور قرار گیرد.

۶ «چارچوب اقدام آموزش ۲۰۳۰» در امتداد برنامه «آموزش برای همه» قرار دارد که سابقه آن به سال ۱۹۹۰ باز می‌گردد. برنامه «آموزش برای همه» در سال‌های ۱۹۹۰ الی ۲۰۱۵ در جمهوری اسلامی ایران اجرا شد و کشور ما به دلیل دستاوردهای موفقی که در ارتباط با برخی از شاخص‌های آن داشت، مورد تقدیر جهانیان قرار گرفت.

۷ چارچوب اقدام ملی بعد از اعمال اظهار نظرها و اصلاحات به عنوان نسخه ویراست دوم در اختیار مراجع و دستگاه‌ها قرار داده شده تا با توجه به اسناد بالادستی، نظر نهایی را اعلام کنند.