برنامه ششم توسعه چه خوابی برای تولید زعفران دارد؟

به گزارش گروه اقتصادی آنا از روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران،‌ زعفران ایران همچنان حرف اول و آخر را در دنیا می زند؛ اما کشورهای مختلف در صدد پیدا کردن سهمی در این بازار هستند. مثلا در آمریکا، استارت آپی راه افتاده است که زعفران از افغانستان می خرد و به مشتریانش در امریکا می فروشد. شرکت «رومی اسپایس»، یک گرم زعفران را ۱۸ دلار و یک اونس آن را ۱۴۰ دلار می‌فروشد.

به گفته بنیانگذاران ارزش بازار زعفران در ایالات‌متحده ۶۰ میلیون دلار است. یانگ، یکی از موسسان شرکت می‌گوید: ما واقعاً در صنعت ادویه فعال نیستیم. ما به دنبال ساخت یک برند جهانی زعفران و تولید سایر محصولات از زعفران هستیم.

از طرف دیگر هم قاچاق پیاز زعفران به افغانستان دردسرساز شده است. چندی پیش، غلامرضا میری در مصاحبه با رادیو اقتصاد اعلام کرد: متاسفانه قاچاق پیاز زعفران از ایران تازگی ندارد و سابقه آن به ۱۰ تا ۱۵ سال قبل برمی گردد، اوج قاچاق پیاز زعفران از دولت دهم قوت گرفت یعنی زمانی که به افغانی ها پیشنهاد کشت زعفران بجای خشخاش داده شد تا جلوی تولید مواد مخدر گرفته شود. به این ترتیب شاید تا چند سال دیگر افغانستان بتواند سهم مهمی در بازار زعفران دنیا به دست آورد.

چرا که هلدینگ های مختلف جهانی هم در حال سرمایه گذاری در آن هستند. به گفته میری، سرمایه‌گذاری هلدینگ فرانسه، هلند، اسپانیا و ایتالیا در کشور افغانستان برای تولید زعفران و پشتیبانی آمریکا تهدیدی برای زعفران ایرانی در بازار بوده که مغفول واقع شده است. هلدینگ کشورهای اروپایی از پنج سال گذشته با شدت یافتن قاچاق پیاز زعفران شکل گرفت و اکنون اخبار موثقی از سرمایه‌گذاری صدها میلیاردی این هلدینگ برای تصاحب زعفران در دهه آینده توسط تأمین‌کننده ضعیفی به‌نام افغانستان وجود دارد.

به این ترتیب براساس گزارش های منتشر شده، از آنجا که تولید زعفران طی ۳۰۰ سال گذشته در ایران تغییر پیدا نکرده و شیوه سنتی نیز با استانداردهای بهداشتی تطبیق کاملی ندارد، شروع تولید زعفران در افغانستان، هشداری برای بازارهای صادراتی ایران است.

به هرحال هنوز هم بازار زعفران در دنیا در قبضه ایران است. سال ۹۴، ۹۵ هزار و ۱۱۸ هکتار زیر کشت زعفران وجود دارد. در این سال میزان تولید ۳۵۱ تن بوده است.

براساس گزارش معاونت امور باغداری وزارت جهاد کشاورزی، بیشترین سطح زیرکشت زعفران در خراسان رضوی با ۷۵ هزار و ۱۸۵ هکتار بوده است. میزان تولید سال ۹۴ در این منطقه ۲۷۹ هزار ۹۰۳ کیلو بوده است.

با این حال در برنامه ششم توسعه، پیش بینی افزایش تولید و سطح زیرکشت زعفران دیده شده است. به طوری که در سال ۹۶، ۱۶ تن افزایش تولید مدنظر است. در سال ۹۷، ۱۷ تن، سال ۹۸، ۲۳ تن و سال ۹۹ ۳۰ تن افزایش تولید در برنامه دیده شده است.

براساس گزارش معاونت امور باغداری وزارت جهادکشاورزی، در ۱۱ ماه سال ۹۵، میزان صادرات زعفران ۲۴۳ میلیون و ۵۲۱ هزار و ۸۴۰ دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال ۹۴، ۶۹ درصد رشد داشته است. همچنین هم تغییرات وزنی در این مدت، ۷۶ درصد بوده است.