خداحافظی با تاریخ قدیمی محله نیاوران

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، محله نیاوران در دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز قرار دارد که به خیابان شهید باهنر معروف است. نیاوران از دیرباز به محله‌ای پردرخت و سرسبز شناخته می‌شد و برای خیلی‌‌ها به لحاظ آب‌وهوایی که با درختان بلندش داشت، یکی از نقاط خوش آب‌وهوا بود، این در حالی است که بیش از یک دهه است که با برج‌‌سازی‌های متناوب این نقطه از شهر زیبایی خود را از دست داده است.

این امر تا جایی پیش رفته است که با بی‌توجهی شهرداری نسبت به ساخت و سازها، برج‌سازی‌های در بخش شمالی شهر حریم و عرصه بناهای تاریخی و خانه‌های قدیمی چون خانه رهنما را نیز به خطر انداخته است.

یکی از تاسف‌های انسان‌های نسل گذشته و علاقه‌مندان به فضاهای زیبای شهر، از میان رفتن خانه‌های قدیمی و ویلایی است که با متراژ بالا و باغ و باغچه‌های زیبا احساس آرامش را به کانون خانواده می‌بردند. با این حال خانه‌های بزرگ و زیبای گذشته، امروزه جای خود را به آپارتمان‌های قوطی کبریتی و کوچک، کم نور با سقف‌های کوتاه که به اصطلاح خانه‌های مدرن امروزی معرفی می‌شوند، داده‌اند که همین امر نشانگر بی‌توجهی انسان امروزی به آرامش در زندگی است. در راستای این سبک از زندگی طبیعی است که افرادجامعه ارزش‌های مادی را به ارزش‌های معنوی و هویتی خود ترجیح می‌دهند و این نگاه ثمره‌ای جز بی‌توجهی به حفظ میراث گذشتگان و زندگی مشاهیر بزرگی که تاثیر زیادی در تاریخ ما داشته‌اند نخواهد داشت.

تخریب خانه‌های قدیمی و تاریخی در حالی در اقصی نقاط شهر بخصوص در نیاوران در حال رشد است که چنین مکان‌هایی می‌تواند در جذب هر چه بیشتر گردشگر و معرفی هرچه بهتر تاریخ طهران قدیم مفید باشد. با طرح ویژه‌ای که در سال گذشته از سوی سازمان میراث فرهنگی شکل اجرایی به خود گرفت اقامتگاه‌ها بوم‌گردی بود که شاید بتواند برای بناهای قدیمی و خالی از سکنه، کاربری مناسبی باشد. از سوی دیگر گاه خانه‌های تاریخی از معماری ویژه و شرایط خاصی برخوردار هستند که مناسب برای ایجاد موزه است بنابراین با ساماندهی و رفع مشکلاتی چون تعرض به حریم بناها می‌توان نگاه گردشگر را بیشتر به چنین بناهایی معطوف کرد.

از جمله خانه‌هایی که این روزها بیشتر در سایه برج سازی‌ها پنهان مانده خانه رهنما است. خانه رهنما که از بناهای مربوط به دوره قاجار و یکی از آثار ملی ایران است امروزه از بناهای قدیمی و در معرض تهدید محسوب می‌شود چراکه در بخش دیوار به دیوار غربی آن، برج‌ چند طبقه‌ای در حال ساخت است که عرصه و چشم‌انداز این خانه قدیمی را دچار مشکل کرده است. البته پیش از این نیز گودبرداری در ضلع غربی خانه رهنما، باعث فروریختن دیواره‌ چاه این خانه تاریخی شد که طبیعتا خشک شدن درخت‌های قدیمی این خانه را به دنبال خواهد داشت.

ضمن این‌که گودبرداری‌ها و ارتفاع‌های غیرمجاز و مشکل سطح جوی‌های خیابان نیاوران از جمله مسائلی هستند که تاکنون برطرف نشده‌اند. با قدم زدن یک ساعته در نیاوران با ویلاهایی مواجه می‌شویم که برخی از درختان آن برای ساخت برج‌های غول‌پیکر بریده شده‌اند و یا درختانی که به عمد از سوی صاحبانشان خشک شده‌اند، به طوریکه این فکر در ذهن خطور می‌کند که امروز دیگر کسی صدای پاک نفس‌های درختان تنومند نیاوران را تاب نمی‌آورد.