رئیس دانشگاه آزاد اسلامی:
دلواپسان علیه دانشگاه آزاد فضاسازی می‌کنند/ 15 رئیس واحد متخلف را برکنار کرده‌ام
دکتر حمید میرزاده می‌گوید: وقتی که ما دانشگاه را تحویل گرفتیم دانشجوی ستاره‌دار داشتیم اما ما نوشتیم که همه‌شان را ثبت نام کنند، گفتم اگر قرار است کسی از تحصیل ممنوع شود باید حکم قضایی به ما بدهند؛ چرا؟ چون این یک نوع محرومیت از حقوق اجتماعی است و حتما باید بر مبنای حکم دادگاه باشد.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، در ادامه متن کامل گفت‌و‌گوی روزنامه اعتماد با رئیس دانشگاه آزاد را می‌خوانید:
* وارد فضای دانشگاه آزاد که می‌شویم، نمی‌شود وجود عکس آقای هاشمی رفسنجانی را بر در و دیوار نادیده گرفت و این خیلی جالب است که دانشگاه آزاد تنها جایی است که همچنان می‌توان تصاویر آقای هاشمی را روی دیوار‌هایش دید. در دانشگاه آزاد چه نگاهی به ایشان وجود دارد که عکس ایشان همچنان باقی است؟
* آقای هاشمی بنیانگذار این دانشگاه است. ایشان در ٣١ اردیبهشت ماه سال۶١ پیشنهادی را به امام راحل تقدیم می‌کنند که با آن موافقت می‌شود و دانشگاه آزاد اسلامی شکل می‌گیرد؛ بنابراین موسس و حمایت‌کننده اصلی دانشگاه در همه این سال‌ها ایشان بودند و هستند. پس از تایید امام، و حمایت‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله هاشمی به دلیل مسوولیت‌هایی که در مجلس و ریاست‌جمهوری داشتند، توانست از این دانشگاه حمایت کند و تمام کسانی که از ابتدا در سیستم دانشگاه آزاد اسلامی بودند، این را می‌دانند.
* نهادهای دیگری هم هستند، خیلی انقلابی‌تر از دانشگاه آزاد که آقای هاشمی هم در تاسیس آن‌ها نقش داشته اما دیگر چنین رویکردی ندارند که عکس ایشان را همچنان روی دیوارشان نگه دارند.
- چون ایشان نقش اول را در تاسیس اینجا داشتند، دانشگاه آزاد اسلامی این ویژگی را دارد که از ایشان همیشه یاد کند و در ضمن بیش از ٣٣ سال است که آقای هاشمی رییس هیات امنای این دانشگاه است؛ شاید در نهادهای دیگر هم نقش داشته‌اند اما احتمالا حضورشان به پر رنگی حضورشان در دانشگاه آزاد اسلامی نبوده. در حالی که در دانشگاه آزاد اسلامی ایشان همچنان در پشتیبانی برنامه‌ریزی و هدایت برنامه‌ها و... کاملا موثر هستند.
| وقتی ما آمدیم دنبال عکس ایشان (آیت‌الله هاشمی رفسنجانی) در سازمان مرکزی گشتیم و وقتی پیدا نکردیم، رفتیم از بازار خریدیم. شنیدم که نه به شکل دستور کتبی اما از واحد‌ها خواسته شده بود که نه عکسی از ایشان باشد و نه نامی برده شود |
* شنیده‌ایم در دوره ریاست قبلی (فرهاد دانشجو)، همه عکس‌های آیت‌الله هاشمی از دانشگاه جمع شده بوده تا وقتی که شما روی کار آمدید.
- بله، وقتی ما آمدیم دنبال عکس ایشان در سازمان مرکزی گشتیم و وقتی پیدا نکردیم، رفتیم از بازار خریدیم. شنیدم که نه به شکل دستور کتبی اما از واحد‌ها خواسته شده بود که نه عکسی از ایشان باشد و نه نامی برده شود.
* و شما هم دستور شفاهی دادید که عکس‌ها را برگردانند؟
- نمی‌شود گفت دستور، بالاخره آنهایی که عواطف سالمی داشتند به این مساله پی بردند که در آن مقطع در حق ایشان کم‌لطفی شده و در حد خود به این نتیجه رسیدند که باید از کسی که موسس این دانشگاه عظیم است و نقش چشمگیری در توسعه علمی، فرهنگی و اجتماعی ایران ایجاد کرده به نوعی قدردانی کنند.
* اجازه بدهید به سراغ سوالات در خصوص عملکرد خود دانشگاه آزاد برویم. شما در خصوص تبدیل واحدهای زیان‌ده دانشگاه آزاد به دانشکده‌های تخصصی و تغییر کاربری آن‌ها صحبت کرده بودید. اصلا چه شد که این واحد‌ها به زیان‌دهی رسیدند و حالا وضعیت این واحد‌ها در چه حال است؟
- چالش اصلی من در مهر ٩٢ وقتی وارد دانشگاه شدم این بود که به عینه اسنادی را دیدیم که دانشگاه با وجود اینکه ثروتمند هست، به خاطر املاک و مستغلات و زمینهای زیادی که دارد و اساتید و دانشجوهای خوب، اما نزدیک به دو هزار و ٣٠٠ میلیارد بدهی و ١٧٠٠ میلیارد کسری بودجه در سال ٩٢ داشت. در کنار این گزارش به من اعلام شد که از ۴٧٢ واحد، ٢٣۵ واحد به سمت ورشکستگی و انحلال می‌روند چون تنها ممر درآمدشان از شهریه بود؛ چیزی حدود ٩٩ درصد، ما دانشگاهی را تحویل گرفتیم که به شهریه وصل بود و این همه بدهی داشت. در اصل دو دلیل اصلی سبب زیان‌دهی این واحد‌ها بودند، اول کاهش هرم سنی جمعیت ١۵ تا ٢۴ سال و افزایش تعداد رقبای دانشگاه.
بعد هم در زمان مدیریت اسبق برای یک میلیون نفر در دورههای کاردانی و کار‌شناسی ظرفیت ایجاد شده بود. یعنی ساختارهای دانشگاهی، کلاس، تجهیزات، استاد و... همه برای این جمعیت ایجاد شد اما فقط ۵٠٠ هزار نفر از ظرفیت پر می‌شد و این باعث شد نیمی از این امکانات بدون دانشجو بماند و فقط هزینه نگهداری و هزینه‌های جاری و اساتید را بدهند، به همین دلیل به زیان‌دهی رسیدند.
ببینید ٢۶٠٠ دانشگاه در ایران وجود دارد اما هنوز هم ۴٠ درصد بار آموزش عالی کشور بر عهده ماست، وقتی با این وضع مواجه شدیم، فکر کردم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم، از طرفی ما کلاس و ساختمان و تیم اساتید را داشتیم و از طرفی نیاز جدید اجتماعی ایجاد شده بود با عنوان تقاضای تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی. در ایران در سال ٩٣ بیش از یک میلیون نفر برای دورههای کار‌شناسی ارشد متقاضی هست که دانشگاه‌های دولتی و غیر انتفاعی و... می‌توانند ٢٧ درصد آن‌ها را جذب کنند که تازه ١۵ درصد از این رقم توسط دانشگاه آزاد اسلامی جذب می‌شود. در دکترا سال پیش ٣۴٠ هزار نفر متقاضی بودند که فقط هشت درصد آن‌ها جذب شدند و از این عدد نیز چهار درصد را ما جذب کردیم، پس باید به این تقاضای اجتماعی پاسخ داده شود.
دیدیم وقتی آن چالش را داریم و امکانات هم برایمان فراهم است، بهتر است برویم به سمت توسعه تحصیلات تکمیلی که نیاز کشور هم هست. این بود که با هماهنگی وزارت علوم رشته‌های جدید و دورههای جدیدی را طراحی کردیم و در کنار افزایش درآمدهای دانشگاه برای توسعه کیفی دانشگاه و توسعه تحصیلات تکمیلی که توسعه کیفی را در ذات خود دارد، تلاش کردیم که هزینه‌ها را هم کاهش دهیم. چون وقتی نمی‌توانید بیش از حد درآمد تولید کنید، باید از هزینه‌ها بکاهید. در این مرحله طرح تجمیع یک را اجرا کردیم، در این طرح ٧۵ واحد ادغام شدند، تغییر کاربری دادند و یا منحل شدند. تعداد واحدهای دانشگاه در مهر ٩٢، ۴٧٢ واحد بود ولی الان تبدیل شده به ٣٩٧ واحد.
* یعنی فروختید؟
- نه، ببینید مثلا ۴١ واحد از این ٧۵ واحدی که دیگر وجود ندارند در دانشگاه مادر ادغام شدند. وقتی در یک شهر هم واحد مادر داشتیم و هم واحدی اضافه یعنی در هر دو واحد معاونت پژوهش، معاون فرهنگی و اداری و مالی و... وجود داشت و هر کدام زیرمجموعه‌های مختلفی داشتند که آن‌ها را ادغام کردیم و این باعث شد هزینه‌ها کاهش پیدا کردند.
* این نیروهای اضافه که در این معاونت‌ها و... بودند، چه شدند، از دانشگاه اخراج شدند؟
- نه این‌ها بیشتر اعضای هیات علمی بودند و یا در جاهای دیگری از آن‌ها استفاده شد و در ادارات، آزمایشگاه‌ها و... تقسیم شدند. این را هم بگویم که هیچ واحدی را کامل منحل نکردیم و ساختمانش را نفروختیم بلکه از امکاناتی که داشتیم برای توسعه تحصیلات تکمیلی استفاده کردیم.
* یعنی ساختمانی که قبلا رشته‌های کار‌شناسی داشت، حالا کلاس‌های فوق‌لیسانس برگزار می‌کند؟
- بله، البته اساتید جدید هم استخدام کردیم. یعنی از محل افزایش درآمد و کاهش هزینه پولی را ذخیره کردیم که به کمک آن توانستیم پنج هزار استاد استخدام کنیم. این برنامه سال گذشته ما بود و امسال هم پنج هزار نیروی دیگر استخدام می‌کنیم؛ به‌طوری که تا پایان سال ٩۶ ما جمعا ٢٠ هزار PHD به مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی اضافه می‌کنیم. همه این‌ها به خاطر توسعه تحصیلات تکمیلی است، در نتیجه ما داریم ظرفیت‌مان را بالا می‌بریم چون هنوز مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های دولتی و غیرانتفاعی برای دورههای دکترا بیشتر از هشت درصد نمی‌توانند پاسخگو باشند چون دورههای ارشد و دکترا احتیاج به امکانات، تجهیزات، استاد و استانداردهای بالاتری از دورههای کاردانی و کار‌شناسی دارند که داریم اعتبارش را تامین می‌کنیم. این حرکت باعث شد تا از ٣٩٧ واحد ما، ٢۶٠ واحد مجری دورههای تحصیلات تکمیلی باشند البته همه این واحد‌ها دکترا ندارند. این عدد بزرگی است که با گرفتن دانشجو در این دوره‌ها می‌تواند افزایش درآمد داشته باشد.
| ما سال ٩٣، ١٢ هزار نفر دانشجوی دکترا گرفتیم و ١۴٠ هزار کار‌شناسی ارشد. بنا داریم که امسال نزدیک به ١٧ هزار دکترا بگیریم و حدود ١۵٠ هزار نفر هم کار‌شناسی ارشد |
* این اقدامات چقدر افزایش درآمد برایتان به دنبال داشت؟
- بودجه ما در سال ٩٣ که به تصویب هیات موسس رسید، ۴٨٠٠ میلیارد تومان بود که بیش از ۵٠٠ میلیارد تومان درآمدمان افزایش پیدا کرد یعنی از مصوبه هیات موسس به اندازه ۵٠٠ میلیارد بالا‌تر رفتیم.
* آن بدهی دو هزار و ٣٠٠ میلیاردی که به آن اشاره کردید را هنوز دارید؟
-به همین ترتیبی که افزایش درآمد داریم، بدهی‌ها را هم تقسیط کرده‌ایم و در حال پرداخت هستیم. ولی خب درآمد و بدهی تنها چالش ما نبود. چالش دوم ما این بود که دیدیم تمام طرح‌های عمرانی ما به مساحت نزدیک به یک میلیون و ٧٠٠ هزار متر مربع یا تعطیل شده یا راکد است یا خیلی آهسته در حال پیشرفت است. مجبور شدیم باز وامی از بانک ملی بگیریم به مبلغ ٧۵٠ میلیارد تومان که با این وام بتوانیم این طرح‌ها را فعال کنیم. الان که با شما صحبت می‌کنم توانسته‌ایم از آن ٧/١ میلیون مربع در سال ٩٣ یک میلیون متر مربع‌اش را به پایان برسانیم.
* این‌ها واحدهای جدید دانشگاه آزاد هستند؟
- نه آزمایشگاه‌ها، کتابخانه‌ها و فضاهای باز دانشگاهی و سالن‌های آزمون و کلاس‌های درس هستند. امسال یک میلیون و ٢٠٠ هزار متر هم در دست اقدام داریم که امیدواریم همین امسال تمام شود. چالش دوم هم اینگونه مدیریت شد. همه این کار‌ها باعث شد که ٢٣۵ واحد زیان‌ده تا اسفند ٩٢ برسد به ١٠٠ واحد زیان‌ده و امیدوارم که در تراز سال ٩٣ که در خرداد ماه به تصویب هیات امنا می‌رسد تعداد واحدهای زیان‌ده ما از ١٠٠ هم کمتر شده باشد.
* چقدر باید دانشجو بگیرید که این زیان‌دهی پایین‌تر بیاید؟
- از ظرفیت دورههای کاردانی و کار‌شناسی ما همچنان ۵٠٠ هزار تا خالی است. اکنن آن تلاطم مالی که ایجاد شده به خاطر همان تحصیلات تکمیلی است. بنابراین افزایش ظرفیتی در این دوره‌ها نخواهیم داشت.
| ٣٢ سال دانشگاه آزاد ٩٩ درصد وابسته به شهریه بود و برای اولین بار در تاریخ اقتصاد شهریه این دانشگاه ما وابستگی را به ٩٠ درصد رساندیم و البته به آن ١٢ درصد هدف سال گذشته نرسیدیم اما امسال هدف را ١۶ درصد گذاشته‌ایم یعنی تا پایان ٩۴ باید ٨۴ درصد وابسته به شهریه باشیم. |
* چقدر دانشجوی دکترا و کار‌شناسی ارشد باید بگیرید که ضرر جبران شود؟ می‌خواهید ۵٠٠ هزار نفر دانشجوی دکترا و ارشد بگیرید؟
- براساس برنامه مصوب دانشگاه آزاد اسلامی باید ۵۵٠ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی در پایان سال ٩۴ داشته باشیم. الان نزدیک به ۴۵٠ هزار تا هستند.
* یعنی امسال می‌خواهید ١٠٠ هزار نفر به این تعداد اضافه کنید؟
-تقریبا بله. البته بیشترش کار‌شناسی ارشد است. این طبق برنامه است وگرنه ما توانایی بیشتری داریم. چون استاد جدید استخدام و واحد‌ها را ادغام کرده‌ایم که فضاهای بیشتری ایجاد کرده، قبلا این واحد‌ها با هم رقیب بودند و حتی دانشجوهای هم را می‌گرفتند اما حالا امکانات و فضاهای مشترک دارند و آن رقابت از بین رفته. طرح بزرگی به نام «سا‌ها» اجرا کردیم به معنای سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد، چون خیلی از واحد‌ها مستقل دستگاه می‌خریدند که هزینه‌های دانشگاه را خیلی بالا می‌برد. این طرح ٣١ اردیبهشت همزمان با سالروز تاسیس دانشگاه آزاد افتتاح می‌شود، با اجرای این طرح هر کسی دانشجوی دانشگاه آزاد باشد و نیاز به استفاده از امکانات آزمایشگاهی داشته باشد در هر جای ایران که باشد می‌تواند به نزدیک‌ترین مرکز از میان ١١ هزار کارگاه و آزمایشگاه مراجعه کند و آن‌ها موظف هستند به او خدمات بدهند. اینگونه اگر یک مرکز در مناطق دورافتاده توان خرید مثلا یک دستگاه میکروسکوپی را نداشته باشد می‌تواند دانشجویش را به مرکزی دیگر بفرستد.
* اجازه دهید برگردیم به بحث میزان دانشجو، از این یک میلیون نفری که دانشجوی کار‌شناسی ارشد هستند برنامه شما جذب چند درصد از آنهاست؟
- ما سال ٩٣، ١٢ هزار نفر دانشجوی دکترا گرفتیم و ١۴٠ هزار کار‌شناسی ارشد. بنا داریم که امسال نزدیک به ١٧ هزار دکترا بگیریم و حدود ١۵٠ هزار نفر هم کار‌شناسی ارشد.
* گویا قضیه ادغام‌ها به معاونت‌های دانشگاه هم رسیده، چند وقت پیش اعلام کردید که ١۵ معاونت تبدیل شده‌اند به هفت تا؟
- این طرح تجمیع دو است. در هیات امنای مرکزی تصویب شده است که هزینه‌ها باید کاهش پیدا کند و این شامل کاهش معاونت‌های دانشگاه هم می‌شود. بر همین اساس تعداد معاونت‌ها از ١۵ معاونت به هفت یا هشت معاونت می‌رسد. وقتی در ستاد معاونت‌ها کم شوند این به واحدهای متناظرشان در استانها هم سرایت می‌کند و باعث می‌شود ریزش نیرو و ادغام پیش بیاید و این به نفع دانشگاه است.
دانشگاه آزاد که وابسته به نفت نیست باید یا درآمد‌هایش را افزایش دهد، یا هزینه را کاهش دهد یا هر دو را همزمان پیش ببرد. غیر از این ادغام‌ها ما اولین کاری که کردیم این بود که گفتیم دانشگاه نباید صددرصد وابسته به شهریه باشد، برنامه‌ریزی کردیم برای ١٢ درصد درآمد حاصل از منابع غیرشهریه یعنی فعالیت‌های اقتصادی دانش‌بنیان یا غیردانش‌بنیان یا تبدیل به احسن اموال. بعضی از همین ساختمان‌ها را تغییر کاربری دادیم و حالا محل فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری است یا به نهاد‌ها واگذار شده‌اند که درآمدش صرف تجهیز کارگاه‌ها می‌شود.
٣٢ سال دانشگاه آزاد ٩٩ درصد وابسته به شهریه بود و برای اولین بار در تاریخ اقتصاد شهریه این دانشگاه ما وابستگی را به ٩٠ درصد رساندیم و البته به آن ١٢ درصد هدف سال گذشته نرسیدیم اما امسال هدف را ١۶ درصد گذاشته‌ایم یعنی تا پایان ٩۴ باید ٨۴ درصد وابسته به شهریه باشیم. اما همین موفقیتی که داشتیم باعث شد با وجود اینکه سال گذشته شهریه ثابت را افزایش دادیم، امسال شهریه ثابت دانشجوهای موجودمان را که یک میلیون و ٧٠٠ هزار نفر هستند افزایش نمی‌دهیم و فقط شهریه متغیر افزایش پیدا می‌کند. این حرکت نشان داد توان دانشگاه به لحاظ مالی دارد افزایش پیدا می‌کند. البته این حرکت کیفی است و کیفی‌سازی هزینه دارد، وقتی می‌گویم می‌خواهیم افزایش دانشجو دهیم و بنابراین باید پنج هزار استاد استخدام کنیم، بار مالی استخدام این اساتید ٣٠٠ میلیارد تومان در سال است. این پول را باید از افزایش دانشجو درآوریم. نمی‌شود گفت که کیفیت را بالا ببر و نسبت استاد به دانشجو را کاهش بده اما دانشجوی بیشتر نگیر. بنابراین هم دانشجوی بیشتر می‌گیریم که نیاز اجتماعی را پاسخگو باشیم و هم کیفیت را، از جمله کاهش نسبت استاد با دانشجو را. ما وقتی آمدیم این نسبت یک به ۵۵ بود، یعنی یک استاد به ازای ۵۵ دانشجو، الان یک به ۴٨ است و سال ٩۶ می‌رسیم به یک به ٣۵ که تقریبا معادل با دانشگاه دولتی می‌شود.
برنامه ما این است که مرکز و واحد جدید در دانشگاه آزاد درست نکنیم اما رشته جدید را افزایش می‌دهیم حتی اگر بتوانیم باقی مراکز زیان‌ده را در واحدهای مجاورشان ادغام و به دانشکده تخصصی تبدیل می‌کنیم. شما توجه داشته باشید در کشاورزی هم می‌آیند و درختان را هرس می‌کنند. مثلا درخت تاک را هرس می‌کنند تا محصولش بهتر شود، چون درخت اگر ژولیده باشد محصول باکیفیتی هم ندارد، ما هم برای کیفی‌سازی در دانشگاه آزاد لازم است که این هرس را انجام دهیم و البته این کار با مصوبات هیات امنای مرکزی و یا هیات امنای استانها صورت می‌گیرد.
| مگر وقتی تورم بالا می‌رود و قیمت سوخت، گاز، ایاب و ذهاب و مصالح ساختمانی گران می‌شود برای دانشگاه آزاد فاکتور ویژه با قیمت ثابت می‌آید؟ خب ما هم باید آن افزایش قیمت‌ها را بپردازیم. تورم سال گذشته ٢۵ درصد بود ما ١۵ درصد رشد نرخ شهریه داشتیم |
* نمی‌دانم چقدر در جریان اظهارنظر‌ها و کامنتهای مردم در سایت‌های خبری و ذیل اخبار دانشگاه آزاد هستید، اما هر وقت خبری از دانشگاه آزاد منتشر می‌شود، بحث از هر جا که شروع شود در این بخش اظهارنظر‌ها ختم می‌شود به موضوع شهریه و همیشه کسان زیادی هستند که دل خونی از شهریه دارند. دلیل این قضیه چیست؟
- این ریشه روانی دارد، واقعیتش این است که دانشجو‌ها می‌بینند یک سری دانشجو هستند که درس می‌خوانند حتی در مقطع دکترا و یک‌قران هم پول نمی‌پردازند اما نمی‌بینند که تعداد این‌ها چقدر است. ببینید از یک میلیون نفری که امسال در کنکور شرکت کردند فقط ١١٠ هزار نفرشان در کلاس مجانی نشستند، باقی باید پول بدهند. خیلی از دانشگاه‌ها پول می‌گیرند حتی وابسته‌های به دولت، مثلا پردیس‌های شبانه. بنابراین علت این نارضایتی این است.
خب اگر دانشگاه‌های دولتی می‌توانند بیشتر از آن تعدادی که دارند دانشجو‌ها را مجانی سر کلاس ببرند، ببرند! چه کسی می‌گوید این کار را نکنند؟ مشکل این است که دولت نمی‌تواند این کار را بکند. از طرفی در مورد دانشگاه آزاد اسلامی کاملا بی‌انصافی می‌شود. شما به عنوان اهالی یک رسانه کار تحقیقی بکنید، بروید با خانواده ١٠ نفر از بچه‌هایی که در همین تهران به دبستان غیرانتفاعی می‌روند صحبت کنید، بپرسید برای یک سال چقدر هزینه می‌پردازند به شما می‌گویند هفت، هشت میلیون تومان، یعنی فقط در مقطع دبستان از حداقل چهار میلیون تومان شروع می‌شود و تا ١٠ میلیون تومان هم می‌رسد. ما در دانشگاه آزاد اسلامی برای مقطع لیسانس کمتر از سه میلیون تومان در سال می‌گیریم، این چه بحثی است که شهریه زیاد است؟ خب آنهایی که می‌گویند شهریه نگیرید بگویند ما باید چه کار کنیم؟ یعنی باید بشویم دانشگاه دولتی؟ خب دولت اگر می‌توانست ظرفیت دانشگاهی خودش را افزایش می‌داد و پول هم نمی‌گرفت. این یک واقعیت اقتصادی- اجتماعی در ایران است که دولت تنها یک دهم از متقاضیان را می‌تواند پوشش دهد، مابقی باید پول بدهند.
* نه بحث این نیست که شهریه نگیرید. سوال وقتی ایجاد می‌شود که هر سال این شهریه رشد می‌کند، مبنای این افزایش چیست؟
- مبنا تورم کشور است. در زمان دولت دهم بعضی سال‌ها تورم تا ۴٠ درصد هم رفت. دانشگاه آزاد اسلامی یک سال سه درصد افزایش شهریه داشت، یک سال ١۵ درصد یعنی تورم در زمان دولت دهم برای دو سال بیش از ۴٠ درصد شد اما شهریه دانشگاه آزاد اسلامی در دو سال به ١٨ درصد نرسید. مگر وقتی تورم بالا می‌رود و قیمت سوخت، گاز، ایاب و ذهاب و مصالح ساختمانی گران می‌شود برای دانشگاه آزاد فاکتور ویژه با قیمت ثابت می‌آید؟ خب ما هم باید آن افزایش قیمت‌ها را بپردازیم. تورم سال گذشته ٢۵ درصد بود ما ١۵ درصد رشد نرخ شهریه داشتیم. حتی وزارت علوم به ما گفت می‌توانید ٢۵ درصد افزایش بدهید اما ما همان ١۵ درصد را منظور کردیم. امسال هم دولت گفت ١۵ درصد که ما هم همان را حساب کردیم، تازه شهریه ثابت برای آن یک میلیون و ٧٠٠ هزار نفر دانشجوی موجود را هم همان‌طور که گفتم نگرفتیم. اگر فرض کنید شهریه ثابت برای این تعداد دانشجو از کاردانی و کار‌شناسی گرفته تا ارشد و دکترا به طور میانگین دو میلیون تومان است (چون میزان شهریه در هر مقطع متفاوت است) دانشگاه آزاد ٣۴٠ میلیارد تومان نگرفته است.
| گفتم اگر قرار است کسی از تحصیل ممنوع شود باید حکم قضایی به ما بدهند. چرا؟ چون این یک نوع محرومیت از حقوق اجتماعی است و حتما باید بر مبنای حکم دادگاه باشد. البته ما اسامی را هم به وزارت اطلاعات تحویل دادیم و آن‌ها هم بررسی کردند و ما مشکلی نداشتیم. |
* این شهریه ثابت که گفتید مربوط به امسال بود یا مهر ٩۴؟
-مهر ٩۴ ولی پارسال هم ١٠ درصد نگرفتیم، می‌توانستیم ٢۵ درصد بگیریم اما ۴٠٠ میلیارد تومان نگرفتیم.
* یعنی از اختیار ٢۵ درصد که وزارت علوم به شما داده بود استفاده نکردید؟
- بله، البته می‌دانید که شهریه دانشگاه آزاد توسط هیات امنای مرکزی تصویب می‌شود که دو وزیر علوم و بهداشت و درمان هم عضو آن هستند یعنی ما از خودمان عدد و رقم تعیین نمی‌کنیم.
* خب این جو روانی که می‌گویید ضد شما ایجاد شده از کجا ناشی می‌شود؟
- چون رییس هیات موسس و هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی، آقای هاشمی است.
* فکر می‌کنید چه کسانی به خاطر بودن آقای هاشمی این جو را ایجاد کرده‌اند؟
-دلواپسان.
* پس فکر می‌کنید این جو روانی ساماندهی شده است؟
- بله برنامه‌ریزی شده است. در حالی که همین دلواپسان تعداد دانش‌آموزانی را که باید هشت میلیون تومان شهریه دبستان بدهند نمی‌بینند و کاری ندارند که حتی در کودکستان‌ها چقدر شهریه گرفته می‌شود. بنابراین این برنامه روانی کاملا مدیریت شده است. ٢۶٠٠ دانشگاه در این مملکت است بعد در طول تاریخ مجلس تنها دو بار تقاضای تحقیق و تفحص از دانشگاه را کرد و هر دو از دانشگاه آزاد اسلامی بود. در صورتی که دانشگاه آزاد اسلامی اصلا از دولت پول نمی‌گیرد، اگر می‌خواستند تفحص کنند می‌رفتند سراغ دانشگاه دولتی که حالا براساس اخبار رسانه معلوم شده تنها در صندوق رفاه وزارت علوم دولت دهم ٣٢٠٠ میلیارد تومان اختلاس شده، آن هم که از جریان بورسیه‌ها. بعد یک کلمه حرف از تحقیق و تفحص نشد، چرا حرفی نزدند؟
* موضوع مورد بحث دیگر مربوط می‌شود به فعالیت‌های دانشجویی در دانشگاه آزاد. با وجود خبرهایی که در مورد فعالیت‌ها و موفقیت‌های علمی و پژوهشی از دانشگاه آزاد منتشر می‌کنید، هیچ‌وقت فعالیت‌های دانشجویی در این دانشگاه پررنگ نبوده. دلیل این فعال نبودن در حوزه‌های فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی دانشجویی در دانشگاه آزاد چیست؟
- در مورد الان صحبت می‌کنید یا دورههای قبل؟
* در واقع در هیچ دوره‌ای، نه قبل نه حالا دانشگاه آزاد به فعالیت دانشجویی شهره نبوده.
-چرا؛ الان که اتحادیه‌های یک، دو و سه دانشگاه‌مان فعال هستند، تشکل‌های دانشجویی، کانون‌های فرهنگی و کانون‌های قرآن و عترت فعال هستند. آیین‌نامه برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی را ابلاغ کرده‌ایم. تک‌تک تشکلاتی را که در چارچوب مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده‌اند حمایت می‌کنیم، نشریات خوبی دارند، مراسم برگزار می‌کنند و نسبت به دو سال قبل فعال‌تر شده‌اند البته خب به آن سطحی که شما و ما دوست داریم نرسیده‌اند، ما هم دلمان می‌خواهد تشکلات سیاسی- دانشجویی فعال‌تری داشته باشیم البته ما مایل نیستیم که دانشگاه آزاد اسلامی را به احزاب و گروه‌های سیاسی اجاره دهیم چون شأن ما علمی و فرهنگی و توسعه فناوری است.
* شما می‌گویید فعالیت دانشجویی در دانشگاه آزاد هست اما مثلا آقای هاشمی چند روز پیش در دانشگاه امیرکبیر بودند که خود شما هم در آن دانشگاه استاد هستید. همین مساله باعث شد جو زنده‌ای از حضور دانشجو‌ها اعم از مخالفان و موافقان ایجاد شود، این اتفاق هیچ‌وقت در دانشگاه آزاد نمی‌افتد. این از کجا می‌آید؟ نوع نگاه مدیریت باعث این مساله شده؟
- ما که تشکل‌ها را مجبور نمی‌کنیم چگونه فکر کنند. الان سه اتحادیه داریم یکیشان اصلاح‌طلب است، یکی اعتدا‌لگرا و یکی هم اصولگرا ما از هر سه حمایت می‌کنیم. بروید با هر سه صحبت کنید.
* ولی آن جو دانشجویی حول مثلا حضور یک سخنران هیچ‌وقت ایجاد نمی‌شود.
-خب می‌گویید اگر آقای هاشمی بیاید اینجا یک عده بیایند مخالفت کنند؟
* نه مساله مخالفت یا موافقت نیست، موضوع این است که دانشجویان دانشگاه‌های دولتی همیشه برای واکنش نشان‌دادن حاضرند و شور دیگری دارند.
- البته شما امیرکبیر را مثال زدید باید بگویم این دانشگاه همیشه این ویژگی را داشته، خود رییس دانشگاه هم این را گفت که اصلا در سنت این دانشگاه اینگونه واکنش‌های دانشجویی وجود داشته است. در دانشگاه آزاد اسلامی ما معتقد نیستیم که با مخالفان برخورد شود، گفته‌ایم همه حرفشان را ابراز کنند چه موافق ما، چه مخالف، فقط باید در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت کنند و شاید این قضیه را دانشجوهای دانشگاه آزاد اسلامی لمس کرده‌اند که وقتی سمینار می‌گذاریم از هر سه اتحادیه دعوت می‌کنیم و همه می‌آیند کنار هم می‌نشینند و حرف می‌زنند و از ما هم انتقاداتشان را می‌کنند.
* مفهومی به اسم «دانشجوی ستاره‌دار» در دانشگاه آزاد هست؟
- بود؛ یعنی وقتی که ما دانشگاه را تحویل گرفتیم بود اما ما نوشتیم که همه‌شان را ثبت‌نام کنند، گفتم اگر قرار است کسی از تحصیل ممنوع شود باید حکم قضایی به ما بدهند. چرا؟ چون این یک نوع محرومیت از حقوق اجتماعی است و حتما باید بر مبنای حکم دادگاه باشد. البته ما اسامی را هم به وزارت اطلاعات تحویل دادیم و آن‌ها هم بررسی کردند و ما مشکلی نداشتیم.
* یعنی همه افراد توی آن لیست، ثبت نام شدند؟
- قریب به اتفاقشان ثبت نام شدند. یک تعدادی هم مشخص بودند و پرونده داشتند، ما هم قرارمان این بود که اگر محاکم قضایی به دانشجویی گفتند شما نمی‌توانید درس بخوانید آن مساله دیگری است که از اختیارات ما ساقط است.
| واقعیت این است که ما به شکل دفتری و قانونی هنوز میزان ثروت را احصا نکرده‌ایم، این عددی که می‌گویم تنها یک تخمین است. بر اساس این تخمین دانشگاه آزد چیزی نزدیک به ٢۵٠ میلیارد دلار ثروت دارد. |
* یعنی چند نفر؟ یعنی بیشتر از ١٠٠٠ نفر؟
-فکر نمی‌کنم زیاد بود.
* آنهایی که در نهایت ثبت نام نشدند چند نفر بودند؟
- دقیق نمی‌دانم اما خیلی تعداد کمی بودند. قرار بود وزارت اطلاعات به ما اعلام کنند که دیگر خبری نشد و نشان می‌دهد خیلی مساله خاصی نداشتند.
* یک اختلافاتی میان شما و وزارت بهداشت وجود داشت که باعث شد مدتی قبل فارغ‌التحصیلان پرستاری بجنورد هم برای جایابی با مشکل مواجه شوند.
- آن مشکل خدا رو شکر حل شد.
* چقدر از حل شدن این اختلافات به خاطر انتخاب آقای دکتر لاریجانی (قائم‌مقام رییس دانشگاه در امور پزشکی و رییس شورای راهبردی علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی) به عنوان معاون آموزشی وزارت بهداشت است؟
-حضور ایشان را یک فرصت خیلی خوب برای دانشگاه آزاد اسلامی می‌دانیم، با حضور آقای دکتر در وزارتخانه هماهنگی خیلی خوبی ایجاد شده در واقع ما با وزارت بهداشت و وزارت علوم کاملا هماهنگ هستیم.
* دلخوری که از وزیر علوم داشتید برطرف شد؟
-دلخوری نبود.
* اما پایان سال ٩٣ وقتی دکتر فرهادی در مورد گسترش بی‌رویه دانشگاه آزاد حرف زد، شما گفتید که از دولت تدبیر و امید انتظار دیگری داشتید.
- خب آن‌ها وظیفه قانونی خودشان را انجام می‌دهند و ما هم می‌رویم، توجیه می‌کنیم و مشکل حل می‌شود. ما قبول داریم که مثلا باید استانداردهای بخش آموزش پزشکی و سلامت بالا برود و باشد، اما برای همه‌چیز زمان لازم است. به عنوان نمونه وقتی خود آقای دکتر روحانی روی کار آمد با وجود درآمد ٨٠٠میلیارد دلاری ارزی خیلی از شاخص‌ها از زمان دولت دهم سقوط کرده بود. آقای روحانی برای حل کردن این مشکلات حداقل هشت سال وقت لازم دارد، این‌طور نیست؟ یعنی به نظرم با چهار سال این مشکلات حل نمی‌شود، البته تا همین‌جا به نظرم ایشان موفق بوده؛ تورم و نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده و یک‌سری شاخص‌ها را از زیر صفر بالا کشیده‌اند ولی به هر حال زمان لازم دارند، ما هم برای بالا بردن استاندارد و کیفیت، زمان می‌خواهیم. من نواقص موجود را در دانشگاه آزاد قبول دارم اما همان‌گونه که به دولت باید زمان داد ما هم می‌خواهیم که به ما زمان بدهند.
* همیشه چهره آقای جاسبی به عنوان پدر و چهره اصلی این دانشگاه شناخته می‌شده، هنوز هم با ایشان ارتباطی دارید؟
- بله، ارتباط خوبی با ایشان داریم چون هم عضو هیات امنا هستند و هم عضو هیات موسس و در بسیاری از زمینه‌ها با ایشان مشورت می‌کنم که نظرات ایشان صائب و قابل استفاده است اما ممکن است مشی و روش من با ایشان در برخی زمینه‌ها متفاوت باشد.
* در دوره آقای احمدی‌نژاد یک سری فشار‌ها بر دانشگاه آزاد وارد شد و سرانجام آقای جاسبی از این مجموعه کنار گذاشته شد و جایش را آقای فرهاد دانشجو گرفت و به نظر می‌رسید فضای این دانشگاه سیاسی شد؛ آیا آن زمان تخلفی هم در این مجموعه صورت گرفته است؟ پرونده‌ای برای بررسی احکام آن زمان در دست بررسی دارید؟
- قصد دولت دهم این بود که دانشگاه را در اختیار دولت قرار دهد و برای همین مستقیم در دانشگاه دخالت کرد و اساسنامه را تغییر داد. یکی از آسیب‌های این کار همین افزایش بدهی‌ها بود، بعد هم طرح‌های عمرانی تعطیل شد و واحد‌ها زیان‌ده شدند. چرا؟ چون ارتباط ریاست دانشگاه با هیات موسس و هیات امنا قطع شد.
* از دوره دولت قبل یک سری پرونده اختلاس و تخلف به جا مانده...
- بله، مخصوصا در وزارت علوم ایشان.
* خب سوال همین است، چنین اتفاقاتی در آن دوران در دانشگاه آزاد هم رخ داده است؟ در این مدت مجبور شده‌اید پرونده‌ای در این زمینه تشکیل دهید؟
- من البته دنبال این نیستم که بروم گذشته را کنکاش کنم، نگاه ما رو به آینده است اما هر جا که در جریان حسابرسی‌ها متوجه اختلافی شده باشیم به دنبال حق دانشگاه می‌رویم. تا الان پرونده‌های حقوقی زیادی تشکیل شده است.
* چقدر؟
- تا الان حدود ١۴٠٠ میلیارد تومان پرونده حقوقی در دانشگاه آزاد تشکیل شده که مال دوران قبل است.
* یعنی همه مربوط به دوران ریاست آقای دانشجو هستند؟
- خیر، کل دورههای قبل یعنی هم دوره آقای دانشجو و هم دوره آقای جاسبی. ٧٠٠ میلیارد تومان علیه دانشگاه است و ٧٠٠ میلیارد تومان له دانشگاه. یک سری پرونده‌های علیه دانشگاه مربوط به دوره‌ای است که طرح‌های عمرانی تعطیل شدند و پیمانکاران از دانشگاه آزاد اسلامی شکایت کردند، این مساله مال دوره آقای دانشجو است. باقی پرونده‌ها هم شکایت ما است علیه اشخاصی که به اراضی ما تجاوز کردند یا حقوق دانشگاه را تضییع کرده‌اند.
* یعنی پرونده اختلاس ندارید؟
- چرا، یک سری پرونده مربوط به دوره مدیریت آقای دانشجو هست البته نه به آن معنای اختلاس، بیشتر مربوط به عدم رعایت مقررات دانشگاه است. مثلا خرید و فروش اراضی که باید بر اساس مزایده یا مناقصه می‌بوده و این مراحل در آن‌ها رعایت نشده است.
* رد پای کسانی مثل بابک زنجانی را در دانشگاه آزاد هم پیدا کرده‌اید؟
- (با خنده) تا به حال که ندیدیم. خود دوستان اینجا حضور داشتند دیگر نیازی به آقای زنجانی نبود.
* منظورتان چه کسانی است؟
- افراد متخلف. می‌دانید که من کلی رییس واحد را برکنار کردم. تقریبا ١۵ نفر که تخلف مالی داشتند را کنار گذاشتیم و علیه آن‌ها اقامه دعوی کرده‌ایم.
* این مدیران مربوط به دوره آقای دانشجو بودند؟
- بله، اکثرشان متعلق به همان دوران بودند.
* اما می‌گویید اختلاس نکرده‌اند.
- خیر بحث تخلف مالی بوده و سرپیچی از آیین‌نامه دانشگاه در حوزه مسائل مالی.
* رقم این تخلف‌ها چقدر بوده؟
- واقعا رقم دقیق را نمی‌دانم. پرونده‌ها خیلی زیاد هستند، فقط اینکه این‌ها هم جزوی از همان ٧٠٠میلیارد پرونده حقوقی است که ما علیه کسانی که حقوق دانشگاه را زیر پا گذاشته‌اند تشکیل داده‌ایم. اما مساله مهم این است که دانشگاه پس از آقای جاسبی دچار یک رکود علمی، رکود مالی و ضرر و زیان‌دهی بود که نتیجه آن دخالت‌های زمان دولت دهم بود. اصلا برنامه این بود که این دانشگاه منحل شود. طرح شکست دانشگاه آزاد اسلامی را داشتند و برای همین به‌شدت دانشگاه‌های غیرانتفاعی و پیام‌نور را رشد دادند که دانشگاه آزاد اسلامی زمین بخورد. ۵٠٠ هزار صندلی خالی شوخی نیست. اما با این طرح‌های تجمیع من امیدوارم که دانشگاه آزاد اسلامی بتواند ظرف دو سال آینده خودش را بازیابی کند.
* به رکود علمی اشاره کردید، یک حرف یا باوری هم در عموم هست که دانشگاه آزاد کلا به لحاظ کیفی چندان توسعه یافته نیست و تنها در هر جایی که توانسته واحد زده است و این حرف مربوط به دوره خاصی هم نیست. شما این را قبول دارید؟
-واقعیت این است که دانشگاه آزاد اسلامی قبلا بر اساس توسعه کمی پیش رفت چون می‌خواستند آموزش علمی را گسترش دهند و کیفیت در اوایل تاسیس چندان مطرح نبود. از اوایل دهه ٩٠ به بعد آقای جاسبی متوجه این مساله شد و به سمت توسعه کیفی دانشگاه رفت.
* یعنی تازه در همین چهار سال گذشته به سمت توسعه کیفی رفتید؟
- بله خب قبل از آن واقعا توسعه بیشتر کمی بود و شاید این دلیل همان باور عمومی است که می‌گویند دانشگاه آزاد اسلامی کیفیت ندارد و فقط واحد زده. اما حالا داریم شاخص‌های توسعه کیفی را بالا می‌بریم. اما با همین وضعیت هم ما واحدهایی داریم که از لحاظ کیفیت با دانشگاه دولتی برابر می‌کنند و برخی هم خیلی ضعیف‌ترند. به هر حال ما در رشته‌هایی مثل دندانپزشکی و مهندسی خیلی بالا هستیم. ١٨ واحد دانشگاه بسیار کیفیت بالایی دارند. دانشگاه آزاد جمع اضداد است، هم دستاوردهای غرورآفرین دارد و هم موارد بسیار غیرقابل قبول. دلیلش هم ساختار این دانشگاه است که با سایر دانشگاه‌ها قابل مقایسه نیست، ما یک دانشگاه شریف داریم اما ۴٠٠ واحد دانشگاه آزاد اسلامی. یکی از برنامه‌های ما همین رتبه‌بندی واحدهاست، اما در مجموع از ٢۶٠ واحدی که تحصیلات تکمیلی دارند، نزدیک به بیش از ۵٠درصدشان کیفیت خوبی دارند و ۵٠ درصد هم کمبود دارند مثل کمبود استاد.
* سوال آخر که خیلی‌ها کنجکاوند در موردش بدانند این است که ثروت دانشگاه آزاد چقدر است؟
-واقعیت این است که ما به شکل دفتری و قانونی هنوز میزان ثروت را احصا نکرده‌ایم، این عددی که می‌گویم تنها یک تخمین است. بر اساس این تخمین دانشگاه آزد چیزی نزدیک به ٢۵٠ میلیارد دلار ثروت دارد.
من کلی رییس واحد را برکنار کردم. تقریبا ١۵ نفر که تخلف مالی داشتند را کنار گذاشتیم و علیه آن‌ها اقامه دعوی کرده‌ایم.
وقتی که ما دانشگاه را تحویل گرفتیم دانشجوی ستاره‌دار بود اما ما نوشتیم که همه‌شان را ثبت نام کنند، گفتم اگر قرار است کسی از تحصیل ممنوع شود باید حکم قضایی به ما بدهند. چرا؟ چون این یک نوع محرومیت از حقوق اجتماعی است و حتما باید بر مبنای حکم دادگاه باشد. البته ما اسامی را هم به وزارت اطلاعات تحویل دادیم و آن‌ها هم بررسی کردند و ما مشکلی نداشتیم.
ما هم دلمان می‌خواهد تشکلات سیاسی- دانشجویی فعال‌تری داشته باشیم البته ما مایل نیستیم که دانشگاه آزاد اسلامی را به احزاب و گروه‌های سیاسی اجاره دهیم چون شأن ما علمی و فرهنگی و توسعه فناوری است.
انتهای پیام/
