توسعه کشورها از کانال صادرات خدمات

به گزارش گروه اقتصادی آنا از روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران،‌ معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران به تحلیل این نوشتار پرداخته و زوایای بررسی اخیر صندوق بین‌المللی پول را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. بر اساس این بررسی، صادرات خدمات در حال حاضر تقریبا یک چهارم از کل صادرات جهانی را در بر می‌گیرد و انتظار می‌رود به دلیل پیشرفت‌هایی که در بخش فناوری به دست آمده، این بخش نقش مهم و اساسی را در اقتصاد جهانی ایفا کند.

صندوق بین‌المللی پول در این مقاله به موضوع تجارت خدمات با تاکید بر تجارت مجازی پرداخته و در آن تصریح شده است که تجارت مجازی نه تنها در بسیاری از کشورهای جهان می‌تواند با تجارت کالایی رقابت کند بلکه توسعه آن به افزایش بهره‌وری و ایجاد فرصت‌های اشتغال و در نتیجه تامین منابع جدید رشد به خصوص در اقتصادی در حال توسعه و نوظهور کمک خواهد کرد.

بر اساس این مطالعه، صادرات خدمات در کشورهای در حال توسعه در سال 2014 در مقایسه با سال 1990 تقریبا ده برابر شده و این میزان برای اقتصادهای پیشرفته، رشد دو برابری را به ارمغان آورده است. همچنین سهم اقتصادهای در حال توسعه از کل صادرات جهانی خدمات از 3 درصد در سال 1970 به حدود 20 درصد در سال 2014 رسیده است.

در مقاله منتشر شده از سوی صندوق بین‌المللی پول تصریح شده است که اگرچه هنوز زود است که به طور کامل ادعا شود محرک‌های رشد در جهان از تولید به سمت خدمات در حال تغییر مسیر است، اما افزایش صادرات خدمات یکی از مهم‌ترین اقدامات توسعه‌ای در حال اتفاق در کشورهای جهان است.

همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سطح جهانی، خدمات کامپیوتری و اطلاعاتی و خدمات مالی دو زیر بخش مهم خدماتی در حوزه صادرات بوده‌است، به طوری که در سال 2014، صادرات جهانی خدمات کامپیوتری و اطلاعاتی به 300 میلیارد دلار رسید که 10 درصد کل صادرات خدمات را تشکیل می‌دهد. صادرات خدمات مالی نیز رشد سریعی داشته و به ارقام قبل از بحران مالی جهانی و حدود 350 میلیارد دلار در سال 2014 رسید.

در این بررسی اعلام شده که کشور آمریکا همچنان بزرگترین صادرکننده خدمات در جهان است و کشور چین نیز مشابه صادرات کالا، در بخش صادرات خدمات نیز موفق عمل کرده و در سال 2014 رتبه پنجم را در این حوزه به دست آورده است.

کشور هند نیز که به دلیل صادرات خدمات برون‌سپاری فرآیندهای کسب‌و‌کار و پشتیبانی خدمات برای حوزه های مالی و دارویی شهرت دارد، جزو یکی از ده کشور برتر در صادرات خدمات است. سهم این کشور در صادرات جهانی خدمات در فاصله سال‌های 2000 تا 2013 سه برابر شده و به بیش از 3 درصد بالغ شده است.

کشورهای تایلند، برزیل، اندونزی و مصر نیز جزو فهرست 30 کشور برتر صادرکننده خدمات هستند و از رشد قابل توجهی در این بخش برخوردارند.

بر اساس مطالعه صندوق‌ بین‌المللی پول، اهمیت صادرات خدمات مدرن در اقتصاد جهان و نقش این صادرات در فرآیند انتقال ساختاری، مورد توجه محققان و سیاست‌گذاران قرار گرفته است.

اگرچه خدمات سنتی مانند حمل و نقل، سفر یا عمده فروشی همچنان نیازمند حضور فیزیکی بوده اما به دلیل مشارکت آنها در زنجیره های ارزش جهانی، تجارت در این بخش به علت کاهش قابل توجه هزینه‌ها از طریق بهره‌برداری از تکنولوژی‌های جدید از جمله در حوزه کارایی سوخت، بهبود یافته است.

تجارت خدمات در مقایسه با تجارت کالا، مقاومت‌پذیری بیشتری را در برابر شوک‌ها و بحران‎های مالی دارا است و حتی صادرات خدمات در کشورهای در حال توسعه نسبت به صادرات خدمات اقتصادهای توسعه یافته نیز مقاوم‌پذیرتر بوده است.

در این مقاله همچنین اشاره شده است که تجارت خدمات این فرضیه را به طور جدی مطرح می‌کند که صادرات خدمات می‌تواند قاعده بازی را در تجارت جهان تغییر دهد و فرصتی را برای توسعه پایدار اقتصاد جهانی فراهم آورد. همچنین برای اقتصادهای پیشرفته، تجارت در بخش خدمات با سرح تکنولوژی خیلی بالا، به حفظ رقابت‌پذیری جهانی آنها کمک می‌کند.