نمایش‌ آثار بزرگان سینمای جهان در جشنواره جهانی فیلم

به گزارش گروه فرهنگی آنا از ستاد خبری جشنواره جهانی فیلم فجر، اسامی 12 فیلم خارجی و دو فیلم ایرانی بخش نمایش‌های ویژه (آثار برگزیده بزرگان سینما) جشنواره جهانی اعلام شد.

مستند آمریکایی «سفر زمان» (Voyage of Time) به کارگردانی ترنس مالیک، «من، دانیل بلیک» (I, Daniel Blake) ساخته کن لوچ تولید مشترک بریتانیا، آلمان، بلژیک و فرانسه، فیلم لهستانی «پسا‌تصویر» (Afterimage) ساخته آندره وایدا، مستند «تبعید» (Exile) به کارگردانی ریتی پان تولید مشترک کامبوج و فرانسه، مستند «راه کورساوا» (Kurosawa’s Way) ساخته کاترین کادو از فرانسه، فیلم رومانیایی «فارغ‌التحصیلی»(Graduation) به کارگردانی کریستیان مونجیو، «دختر ناشناس» (The Unknown Girl) ساخته ژان-پی‌یر و لوک داردن از بلژیک، فیلم آلمانی «نمک و آتش» (Salt and Fire) به کارگردانی ورنر هرتسوگ، «مرگ در سارایوو» (Death in Sarajevo) ساخته دنیس تانوویچ از بوسنی، «فرانتز» (Frantz) به کارگردانی فرانسوا اوزون از فرانسه، فیلم ژاپنی «ستاره نجواگر» (Whispering Star) ساخته سیون سونو و «ردپا» (Spoor) ساخته آگنیشکا هولاند از لهستان، 12 فیلمی هستند که در بخش نمایش‌های ویژه روی پرده می‌روند.

ترنس مالیک در مستند «سفر زمان» خاستگاه جهان، پیدایش ستارگان و کهکشان‌ها، سرآغاز زندگی روی زمین و تحول گونه‌های مختلف را بررسی می‌کند. تازه‌ترین ساخته کارگردان گوشه‌گیر آمریکایی، سپتامبر پیش به عنوان یکی از رقبای جایزه شیر طلای جشنواره ونیز در لیدو روی پرده رفت. مالیک سال‌ها روی این مستند کار می‌کرد. «سفر زمان» با نام اصلی «سفر زمان: سفر زندگی» در دو قالب روی پرده رفت: یک نسخه 90 دقیقه‌ای که کیت بلانشت راوی آن است و یک نسخه 40 دقیقه‌ای آیمکس که براد پیت راوی آن است. در ونیز نسخه 90 دقیقه‌ای نمایش داده شد. منبع الهام مالیک در ساخت «سفر زمان: سفر زندگی» دو نقل قول از ریچارد فاینمن فیزیکدان آمریکایی و آلبرت اینشتین فیزیکدان آلمانی درباره گیتی و معمای آن بود. مالیک طی بیش از چهار دهه حضور در دنیای سینما تنها هشت فیلم ساخته است. او سال 1999 با «خط قرمز باریک» برنده جایزه خرس طلای جشنواره برلین شد و در 2011 با «درخت زندگی» جایزه نخل طلای جشنواره کن را برد. «برهوت»، «روزهای بهشت»، «دنیای نو»، «به سوی شگفتی» و «شوالیه جام به دست»، دیگر فیلم‌های اوست.

«من، دانیل بلیک» سال گذشته جایزه نخل طلای شصت و نهمین دوره جشنواره فیلم کن را برای کن لوچ کارگردان کهنه‌کار بریتانیایی به همراه داشت. این فیلم داستان دانیل بلیک نجار 59 ساله است که بخش زیادی از عمر خود را در نیوکاسل گذرانده است. او پس از سکته قلبی و از کارافتادگی باید از کمک هزینه تأمین اجتماعی ارتزاق کند. راه دانیل با مادری مجرد به نام کتی و دو فرزند کوچک او، دیزی و دیلن یکی می‌شود. تنها فرصت کتی برای فرار از یک خوابگاه یک اتاق خوابه مخصوص افراد بی‌سرپناه در لندن این است که زندگی در آپارتمانی در شهری ناآشنا را بپذیرد که 300 مایل دورتر است. این جاست که دانیل و کتی در سرزمینی متعلق به هیچ‌کس، گرفتار کاغذبازی‌های اداره بهزیستی می‌شوند.

لوچ در فیلم جدیدش بار دیگر با پل لاورتی همکار فیلمنامه‌نویس خود همکاری کرده است. سال گذشته برای شانزدهمین بار فیلمی از لوچ در کن نمایش داده ‌شد. او در 2006 نیز برای «باد بر مرغزار می‌وزد» جایزه نخل طلا را دریافت کرد. لوچ در 1990 برای «دستور کار پنهان»، در 1993 برای «بارش سنگ‌ها» و در 2012 برای «سهم فرشتگان» جایزه هیئت داوران این جشنواره را برد.

«پسا‌تصویر» آخرین فیلم آندره وایدا کارگردان بزرگ لهستانی است که پاییز پیش از دنیا رفت. داستان سال 1948 در لهستان می‌گذرد، دورانی که حزب کمونیست قدرت دارد و وزیر فرهنگ کشور می‌خواهد آثار تمام هنرمندان در راستای ایدئولوژی سوسیالیست‌ها باشد. در این بین، وادیسلاف چمینسکی هنرمند آوانگارد به این خاطر که حاضر نیست هنرش را در خدمت اهداف کمونیستی به کار بگیرد، مورد آزار قرار می‌گیرد. کارت عضویت اتحادیه نقاشان از او گرفته می‌شود؛ کرسی استادی در مدرسه هنرهای زیبای «لژ» را از دست می‌دهد و آثارش را از موزه‌ها حذف می‌کنند. در نهایت نام وادیسلاف در فهرست سیاه قرار می‌گیرد و امکان پیداکردن کار از او سلب می‌شود. فیلم بر چند سال آخر زندگی چمینسکی متمرکز است، زمانی که دانشجویان متعهد در موسسه هنر که چمینسکی در آن تدریس می‌کرد، با وجود تهدیدها حاضر نشدند او را رها کنند.

«پسا‌تصویر» که اولین بار در دنیا سال پیش در جشنواره فیلم تورنتو روی پرده رفت، بازتاب علاقه همیشگی وایداست تا با کندوکاو در لایه‌های زیرین زندگی در لهستان، گذشته پرآشوب و یا مسائل معاصر کشورش را منعکس کند. این فیلم سال گذشته نماینده لهستان در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار بود، اما نامزد نشد.

وایدا متولد ششم مارس 1926 و یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های «مدرسه فیلم لهستان» بود که در دهه 1950 و اوایل 1960 ظهور کرد و در واکنش به رئالیسم اجتماعی دیکته‌شده قدیمی، تصاویری فردگرایانه از شخصیت ملی لهستان ارائه داد. او در 1957 با فیلم «کانال» در سطح بین‌المللی به شهرت رسید و با این فیلم برنده جایزه ویژه داوران جشنواره کن شد. وایدا بعدها با فیلم «مرد آهنین» (1981) جایزه نخل طلای جشنواره کن را دریافت کرد. چهار فیلم وایدا شامل «سرزمین موعود» 1976، «خدمتکاران ویلکو» 1979، «مرد آهنین» و «کاتین» 2007 نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شدند ولی هیچ‌یک جایزه دریافت نکردند، اما خودش در سال 2000 برای خدمات خود به دنیای سینما یک جایزه اسکار افتخاری گرفت. او همچنین در سال 2006 جایزه خرس طلای یک عمر دستاورد جشنواره برلین و در 1998 جایزه شیر طلای یک عمر دستاورد جشنواره ونیز را دریافت کرد.

مستند «تبعید» به دوران پس از نسل‌کشی خمرهای سرخ در کامبوج می‌پردازد. «تبعید» بیست و یکمین فیلم ریتی پان کارگردان مشهور کامبوجی است. این فیلم سال گذشته در بخش نمایش‌های ویژه شصت و نهمین جشنواره فیلم کن شرکت داشت.

مستند «راه کورساوا» روایت کاترین کادو از تجربیات شخصی‌اش از آکیرا کورساوا فیلمساز مشهور ژاپنی است. فیلم شامل مصاحبه کادو با فیلمسازان مختلف و عکس‌هایی آرشیوی است. مصاحبه‌های کارگردان‌ها بر مشاهدات تکنیکی و فلسفی فیلم‌های کوروساوا تمرکز دارند.

«فارغ‌التحصیلی» تازه ‌ترین ساخته کریستیان مونجیو یکی از نمایندگان برجسته موج نوی سینمای رومانی است. این فیلم اولین بار سال گذشته در بخش مسابقه اصلی جشنواره کن روی پرده رفت و مونجیو به طور مشترک با اولیویه آسایاس برنده جایزه بهترین کارگردان شد. «فارغ‌التحصیلی» ماجرای پزشکی به نام رومرو آلدا است که در شهر کوچکی در ترانسیلوانیا زندگی می‌کند. او به تنهایی دخترش الیزا را بزرگ کرده است و می‌خواهد او را برای ادامه تحصیل به خارج بفرستد. الیزا برای تحصیل در رشته روان‌شناسی از بریتانیا بورسیه می‌گیرد. اما پیش از امتحان نهایی الیزا مورد حمله و آزار واذیت قرار می‌گیرد. این حادثه آینده‌ دختر را در هاله‌‌ای از ابهام فرو می‌برد. رومرو راه‌های مختلفی برای حل این مشکل در نظر می‌گیرد ولی هیچ کدام از این روش‌ها با قواعدی که او به عنوان یک پدر به دخترش آموخته همخوانی ندارد.

مونجیو در 2007 با دومین فیلم بلند داستانی خود، درام مخوف «چهار ماه، سه هفته و دو روز» با موضوع سقط جنین در دوران کمونیستی، برنده جایزه نخل طلا شد. او در 2012 نیز فیلم «آن طرف تپه‌ها» را در بخش مسابقه اصلی کن داشت و برای آن جایزه بهترین فیلمنامه را برد. او امسال ریاست داوران بخش سینه‌فونداسیون و فیلم‌های کوتاه هفتادمین دوره جشنواره فیلم کن را به عهده دارد. مونجیو در 2013 یکی از داوران بخش مسابقه اصلی جشنواره کن به ریاست استیون اسپیلبرگ بود.

«دختر ناشناس» تازه‌ترین ساخته ژان-پی‌یر و لوک داردن، برادران فیلمساز بلژیکی درباره یک پزشک جوان و با استعداد با بازی آدل هانل است که حاضر نمی‌شود دیروقت در مطب خود را روی یک مراجعه‌کننده مرموز باز کند. او صبح روز بعد می‌فهمد که مراجعه‌کننده دختری بوده که حالا مرده است و پلیس هیچ راهی برای شناختن هویت دختر ندارد. او که حیرت‌زده شده است و احساس گناه می‌کند, می‌خواهد هویت و نام دختر را پیدا کند تا جسد به صورت مجهول الهویه دفن نشود. ژرمی رنیه و اولیویه گورمه دیگر بازیگران «دختر ناشناس» هستند که اولین بار در دنیا سال پیش در بخش مسابقه اصلی جشنواره کن روی پرده رفت.

برادران داردن با دو نخل طلا از جشنواره فیلم کن از مشهورترین و معتبرترین فیلمسازان اروپایی به شمار می‌روند. آن‌ها پیش از این برای «رزتا» (1999) و «کودک» (2005) دو بار برنده نخل طلا شده‌اند. داردن‌ها همچنین برای «سکوت لورنا» جایزه بهترین فیلمنامه را از جشنواره کن گرفتند و برای «پسری با دوچرخه» جایزه بزرگ هیئت داوران را به خانه بردند. سه سال پیش نیز فیلم «دو روز، یک شب» به کارگردانی آن‌ها با بازی ماریون کوتیار در بخش مسابقه اصلی کن نمایش داده شد.

داستان «نمک و آتش» به کارگردانی ورنر هرتسوگ درباره دو زیست‌شناس است که برای تحقیقات سازمان ملل درباره یک فاجعه‌زیست محیطی به آمریکایی جنوبی فرستاده می‌شوند. اما مدیر تبهکار یک کمپانی بزرگ و مسول فاجعه زیست‌محیطی آن‌ها را می‌رباید. نشانه‌هایی از یک آتشفشان عظیم به چشم می‌خورد و آن‌ها برای جلوگیری از فاجعه باید متحد شوند.

هرتسوگ در دهه‌های 1970 و 1980 با فیلم‌های بلند سینمایی چون «آگیره، خشم خداوند» (1972)، «معمای کاسپار هاوزر» (1974) و «فیتس کارالدو» (1982) نام خود را به عنوان بخشی از جنبش موج نو سینمای آلمان مطرح کرد. او در کنار راینر ورنر فاسبیندر، ویم وندرس، الکساندر کلوگه، فولکر شلندورف و مارگارت فن تروتا از چهره‌های پیشرو سینمای آلمان در آن سال‌ها بود.

در سال‌های اخیر فیلم‌های مستند هرتسوگ مانند «مرد گریزلی» (2005)، مستند نامزد اسکار «برخوردها در انتهای دنیا» (2009) و «بند اعدامی‌ها» (2012)، بیش از همه مورد توجه بود‌ه‌اند.

فیلم علمی تخیلی «ستاره نجواگر» ساخته سیون سونو داستانی مینی‌مالیستی دارد: یک اندروید به کهکشان سفر می‌کند و بسته‌هایی را به آخرین بازماندگان بشر تحویل می‌دهد.

«مرگ در سارایو» سال گذشته به عنوان نماینده بوسنی و هرزگوین در بخش اسکار فیلم خارجی‌زبان، به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی شد. او که در 2002 برای فیلم «سرزمین بی‌طرف» برنده اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد، در فیلم جدیدش بار دیگر به موضوع تأثیر جنگ داخلی بالکان در دهه 1990 پرداخته است.

داستان فیلم در مکانی خیالی به نام هتل اروپا روی می‌دهد که از مسافرخانه معروف هالیدی در سارایوو الگو گرفته شده است. مسافرخانه هالیدی در دوران جنگ محل اقامت دیپلمات‌ها و خبرنگاران بین‌المللی بود. وقایع «مرگ در سارایوو» در 2014 در روز صدمین سال ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند، وارث تاج و تخت پادشاهی اتریش-مجارستان در سارایوو روی می‌دهد که قتل او زمینه‌ساز آغاز جنگ جهانی اول شد.

تانوویچ در فیلم جدیدش این مسئله را مورد کندوکاو قرار می‌دهد که چگونه تاریخ پیچیده بالکان، همچنان روی مردم و تعامل بین آن‌ها تاثیرگذار است. «مرگ در سارایوو» که تولید مشترک بوسنی و هرزگوین و فرانسه است، اولین بار در دنیا در شصت و ششمین جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و جایزه بزرگ هیئت داوران را دریافت کرد. این فیلم از روی نمایشنامه «هتل اروپا» نوشته برنار هانری-لوی، روشنفکر و فعال سیاسی فرانسوی ساخته شده که در 2014 در سارایوو نیز به صحنه رفت.

فیلم سیاه و سفید «فرانتز» اولین بار در دنیا سپتامبر سال پیش در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره ونیز روی پرده رفت و برنده جایزه مارچلو ماسترویانی بهترین بازیگر مرد یا زن جوان جشنواره برای پائولا بیر بازیگر آلمانی شد.

داستان فیلم بعد از جنگ جهانی اول در یک دهکده کوچک در آلمان روی می‌دهد. زنی جوان به نام آنا عزادار نامزدش فرانتز است که در نبردی در فرانسه کشته شده است و برای دیدن او هر روز به قبرستان می‌رود. روزی، یک مرد فرانسوی جوان به نام آدرین هم گلی روی سنگ قبر می‌گذارد. حضور او بعد از شکست آلمان یک ارتباط جدید را به همراه دارد و...

«رد پا» فیلم جدید آگنیشکا هولاند کارگردان مطرح لهستانی از روی کتاب پرفروش «گاوآهن خود را روی استخوان‌های مرده بکش» نوشته اولگا توکارچوک ساخته است. فیلم درباره یک مهندس عمران بازنشسته است که در یک دهکده کوهستانی در مرز لهستان و جمهوری چک دور از دیگران زندگی می‌کند. مرگ اسرارآمیز تعدادی از مردان ده که همگی جزو ستون‌های ده و همگی شکارچیان مشتاق هستند، پرسش‌هایی را به همراه دارد. «رد پا» سال گذشته در جشنواره برلین برنده جایزه آلفرد بائر (خرس نقره‌ای) شد. این فیلم تولید مشترک لهستان، آلمان، جمهوری چک، سوئد و اسلواکی است. هولاند با فیلم‌هایی چون «اروپا اروپا» و «در تاریکی» شهرت دارد.

دو فیلم ایرانی هم در این بخش به نمایش درخواهد آمد؛ «دلم میخواد» ساخته بهمن فرمان‌آرا که اولین نمایش خود را در جشنواره جهانی تجربه خواهد کرد و «فِراری» ساخته علیرضا داودنژاد.

آدرس سایت رسمی جشنواره Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره Film@Fajriff.com است.

سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، ۸-۱ اردیبهشت ۱۳۹۶(۲۱ تا ۲۸ آوریل ۲۰۱۷) به دبیری رضا میرکریمی در تهران برگزار می شود.