کارگران چه حقوق و مزایایی دارند؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، براساس قوانین و مقررات کار و تامین اجتماعی هر کارگر پس از اشتغال به کار از حداقل امتیازات برای امرار معاش و دوام زندگی برخوردار می‌شود البته باید برای تقویت و ارتقا این امتیازات مکانیز‌م‌های مختلفی اجرایی شود.

برخی از مزایا با وجود شرایط خاص در شخص کارگر نمود پیدا می‌کند، مثل تاهل یا داشتن اولاد. برخی از مزایا نیز به تحقق شرایط و انجام وظایفی موکول شده که در صورت انجام آن وظایف، کارگر مستحق آنها می‌شود، مثل اضافه‌کاری.

هر کارگر در هر حالت از حقوق، بیمه، بن، حق مسکن، حق سنوات، عیدی، حق اولاد، کمک هزینه ازدواج، غرامت و دستمزد ایام بیکاری و بارداری، حق ماموریت و اضافه کاری برخودار است که هریک از این حالت‌ها را به صورت جداگانه تشریح می‌کنیم.

پرداخت حقوق به کارگر بابت کاری که برای کارفرما انجام می‌دهد یکی از عناصر اولیه و اصلی ایجاد رابطه کاری بین کارگر و کارفرماست و چنانچه در این ارتباط حقوقی به کارگر پرداخت نشود، اصولا مناسبات کاری به وجود نمی‌آید و مقررات کار بر آن حاکم نخواهد بود. از این‌رو در مواردی که شخصی برای دیگری بدون دریافت حقوق کاری را انجام دهد، از شمول قانون کار و مقررات مرتبط خارج است. بنابراین پرداخت حقوق در بازه زمانی خاص (روزانه، هفتگی یا ماهانه) نخستین تعهد کارفرما به کارگر است که نباید از حداقل حقوق تعیین‌شده در سال مرتبط کمتر باشد.

بیمه کردن کارگران از اولین روز اشتغال آنها در کارگاه به موجب ماده 148 قانون کار یکی دیگر از وظایف زایل‌ ناشدنی کارفرماست. این مسئولیت کارفرما به هیچ‌وجه حتی با توافق و درج در قرارداد کار از گردن وی ساقط نمی‌شود. باید توجه داشت که مسئولیت بیمه کردن کارکنان با کارفرماست و کارگر در این زمینه هیچ‌گونه مسئولیتی ندارد. نپرداختن حق بیمه به سازمان مستلزم جرائم و مجازات‌هایی است که در قانون کار و تامین‌اجتماعی منعکس شده است.

همه کارگران بدون استثنا از امتیاز بن برخوردار می‌شوند که امسال مبلغ بن 110 هزار تومان در نظر گرفته شده و بن مشمول کسر حق بیمه است.

همچنین فوق‌العاده حق مسکن به همه کارگران فارغ از داشتن مسکن شخصی، قابل پرداخت است که مبلغ آن 40 هزار تومان در نظر گرفته شده و حق مسکن نیز مشمول بیمه است.

در ادامه این حقوق به تمام کارگران چه قرارداد موقت و چه دائمی به ازای هر سال کار یک ماه حقوق مبنا به عنوان حق سنوات پرداخت می‌شود. کسانی که کمتر از یک‌سال مشغول به کار بوده‌اند، متناسب با مدت اشتغال مستحق دریافت حق سنوات هستند. برای مثال کسی که سه ماه کار کرده سه دوازدهم آخرین حقوق مبنا حق سنوات دریافت می‌کند. حق سنوات مشمول کسر حق بیمه نیست بله شامل دو ماه حقوق مبناست که از سه برابر حداقل حقوق سال مرتبط بیشتر نشود.

پرداخت عیدی هم برای تمام کارکنان الزامی است و به نسبت مدت اشتغال باید پرداخت شود. عیدی نیز مشمول بیمه نیست.

برخی از مزایا در صورتی به کارگر تعلق می‌گیرد که دارای شرایط شخصی خاصی شود. موارد آن عبارت است از:

حق اولاد (عائله‌مندی) مبلغی است که در صورت داشتن فرزند به کارگر پرداخت می‌شود و معادل سه روز حقوق بابت هر فرزند به‌طور ماهیانه است. حق اولاد مشمول کسر حق‌بیمه نیست. لازم است یادآور شویم که با اصلاحات اخیر محدودیت تعداد فرزندان به دو فرزند لغو شده و عائله‌مندی به تمام فرزندان حائز شرایط باید پرداخت شود.

کمک‌هزینه ازدواج، این کمک، مبلغ یک ماه متوسط مزد یا حقوق بیمه‌شده است و به کارگرانی تعلق می‌گیرد که برای اولین‌بار ازدواج می‌کنند و دارای 720 روز سابقه ظرف مدت 5 سال قبل از تاریخ ازدواج نزد سازمان تامین‌اجتماعی هستند. کمک‌هزینه ازدواج در صورتی‌ که زن و شوهر هر دو مشمول قانون کار و تامین‌اجتماعی باشند، توسط سازمان مذکور پرداخت می‌شود.

غرامت دستمزد ایام بارداری و بیماری، غرامت دستمزد جایگزین حقوق کارگر و بیمه‌شده در شرایط خاص مثل بیماری و زایمان است که سازمان تامین‌اجتماعی آن را می‌پردازد.

برخی مزایا به دلیل شرایط خاص کاری و انجام کار جداگانه به کارگر تعلق می‌گیرد:

فوق‌العاده اضافه‌کاری، در صورتی‌که کارگر و کارفرما در مورد اضافه‌کاری با هم توافق کنند، کارگر به ازای هر ساعت اضافه‌کاری 40 درصد مزد بیشتر دریافت می‌کند.

فوق‌العاده شب‌کاری، چنانچه بخشی از کار کارگر به شب بیفتد، به ازای هر ساعت 35 درصد فوق‌العاده شب‌کاری به او تعلق می‌گیرد.

فوق‌العاده جمعه‌کاری، زمانی است که کارگر روز جمعه به کار اشتغال داشته باشد، به ازای آن مشمول اضافه دریافتی معادل 40 درصد خواهد بود.

فوق‌العاده نوبت‌کاری، کارگر به نسبت آنکه زمان‌های اشتغالش در صبح، عصر یا شب باشد از فوق‌العاده نوبت‌کاری به میزان 10، 15 یا 22‌درصد برخوردار می‌شود.

تمامی فوق‌العاده‌های مذکور مشمول پرداخت حق بیمه است.

حق ماموریت، مبلغی است که در صورتی‌که کارگر از محل کارگاه اصلی 50 کیلومتر دور شود و یا شب را در مقصد به سر برد، به او پرداخت می‌شود. این مبلغ معادل یک روز حقوق کارگر است. حق ماموریت مشمول کسر بیمه نیست.