وزیر علوم:
آینده از آن کشورهایی است که برنامه‌ریزی مناسب برای مقابله با چالش‌های احتمالی دارند
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مراسم روز جهانی «آینده، تصمیم‌سازی مبتنی بر بینش آینده‌نگری» مطرح کرد برای دستیابی به آینده مطلوب نظام آموزش عالی، باید در کنار توجه به تجارب گذشته و حال، موضوع آینده‌نگری و آینده نگاری در کانون توجه قرار گیرد.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از روابط عمومی وزارت علوم، دکتر محمد فرهادی در این مراسم گفت: «علی‌رغم اختلاف‌نظرهای موجود در پیش‌بینی آینده، تقریبا همه صاحب‌نظران اعتقاد دارند که آینده از آن کشورهایی است که بتوانند تغییرات بالقوه را به درستی رصد کرده و برنامه‌ریزی مناسبی برای مقابله با چالش‌های احتمالی و استفاده از فرصت‌های ممکن پیش رو داشته باشند.»
او افزود: «تطابق با جهان آینده در وهله اول منوط به پذیرفتن تغییرات در ابعاد مختلف و سپس منوط به داشتن نگرش جامع، برنامه‌ریزی همه‌جانبه و دگرگونی در اکثر شئونات و ارکان تثبیت شده خواهد بود.»
وزیر علوم ادامه داد: «در جهان امروز با توجه به محدودیت منابع در اختیار کشورها، پیشبرد اهداف علم و فناوری در گرو آینده‌نگری است، به کمک مطالعات آینده‌نگری امکان شناسایی پییشران‌های موثر بر توسعه علم و فناوری در سطوح تحلیل نهادی، ملی و بین‌المللی فراهم و براین اساس، امکان شناسایی اولویت‌ها و تخصیص بهینه منابع مهیا می‌شود.»
او افزود: «احصای این پیشران‌ها ناظر بر شناسایی تحولات علم و فناوری در زمان گذشته، حال و آینده است و از این رو تمامی موسسات آموزش عالی کشور برای دستیابی به آینده مطلوب ناچار به آینده‌نگری هستند تا از غافل‌گیری در برابر موج تغییرات پیش رو جلوگیری کنند.»
موسسات آموزش عالی کشور به هیچ وجه نباید تسلیم روزمرگی شوند
وزیر علوم گفت: «طراحی برنامههای آموزشی، پژوهشی متناسب با نیازهای جامعه و تغییرات حوزه علم و فناوری از جمله اقتضائات رویکرد آینده‌نگری و آینده‌پژوهی برای توسعه آموزش عالی متوازن و پیشرو است و موسسات آموزش عالی کشور به هیچ وجه نباید تسلیم روزمرگی شوند و از قافله پیشرفت باز بمانند.»
وی به افزایش کمّی موسسات آموزش عالی در سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: «افزایش کمی موسسات آموزش عالی بدون توجه به تغییرات جمعیت‌شناختی کشور باعث شده در حال حاضر در تعدادی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور و در برخی رشته‌های آموزشی به رغم اعلام ظرفیت مجدد همچنان ظرفیت خالی داشته باشیم و کلاس‌های درس به حدنصاب نرسند.»
وزیر علوم در ادامه گفت: «افزایش تعداد دانش‌آموختگان در حوزه آموزش عالی از یک سو پیشرانی برای دستیابی به اهداف توسعه است و از سوی، دیگر در صورتی که برنامه مناسبی برای استفاده درست از منابع انسانی آموزش دیده نداشته باشیم، شاهد تشدید بیکاری دانش‌آموختگان در کشور خواهیم بود.»
فرهادی گفت: «تغییرات فناوری نیز از دیگر پیشران‌هایی است که نظام آموزش عالی را متحول کرده است و خواهد کرد، فناوری اطلاعات و ارتباطات، شیوه‌های جدید آموزشی را اقتضا می‌کند و پاردایم جدید به وجود آورده است. چنانچه برنامههای آموزشی برخط فراگیر، نظام آموزش عالی سنتی که محدود به زمان و مکان است را به چالش کشیده است.»
وزیر علوم افزود: «از حیث اقتصادی، موضوع ایده‌های خلاقانه و نوآور پژوهشگران و دانشجویان در موسسات آموزش عالی امکان شکل‌گیری شرکت‌های زایشی و دانش‌بنیان را مهیا کرده و باعث شکل‌گیری نگاه جدیدی به درآمدزایی در دانشگاه و تجاری‌سازی خدمات علمی و فناوری شده است.»
علم و فناوری در تدبیر چگونگی کاهش آلاینده‌های زیست محیطی نقش تعیین‌کننده دارد
او گفت: «از حیث زیست محیطی، توسعه علم و فناوری موفق، در گرو الزام آن به توسعه پایدار و توسعه محیط زیست است و از این رو علم و فناوری در تدبیر چگونگی کاهش آلاینده‌های زیست محیطی و هدایت جامعه در مسیر توسعه پایدار نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.»
فرهادی ادامه داد: «زمانی می‌توان از علم و فناوری برای تحقق آینده مطلوب بهره‌‌مند شد که فضای بین‌الاذهانی در جامعه در خصوص ارزش‌های علم و فناوری شکل بگیرد، از این رو علم و فناوری نقش مهمی در ترویج ارزش‌هایی چون خلاقیت، نوآوری و عقلانیت در جامعه دارد و همچنین توسعه آن منوط به اجماع نظر افراد جامعه در خصوص ضرورت گسترش و پیشرفت علم و فناوری دارد.»
مسیر گسترش مراودات بین‌المللی علم و فناوری مهیا شده است
وزیر علوم گفت: «از حیث سیاسی، تجربه چندسال اخیر نشان داد که با رویکرد به کارگرفته شده در موضوع برجام چگونه بسیاری از مشکلات پیش روی توسعه علم و فناوری در کشور کم‌رنگ شده و مسیر گسترش مراودات بین‌المللی علم و فناوری مهیا شده است.»
فرهادی افزود: «این موضوع از یک سو بیانگر نقش سیاست ملی و خارجی کشور در توسعه علم و فناوری است و از سوی دیگر بیانگر نقش اقتدار علم و فناوری کشور در پیشبرد اهداف و منافع ملی در عرصه بین‌المللی است.»
وزیر علوم گفت: «بدیهی است برای دستیابی به آینده مطلوب نظام آموزش عالی باید در کنار توجه به تجارب گذشته و اکنون، موضوع آینده‌نگری و آینده‌نگاری در کانون توجه قرار گیرد.»
فرهادی در پایان اقدام فرهنگستان علوم برای ترویج نگاه آینده‌نگری در کشور برای دستیابی به فهم همگانی را مهم ارزیابی کرد.
انتهای پیام/
