رونمایی از مجموعه 32 جلدی «اطلس بار بیماری‌ها»/ 3 برابر شدن مرگ ناشی از بیماری‌های تنفسی در 26 سال گذشته

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، فرشاد فرزادفر، فارغ التحصیل دکتری جمعیت و بهداشت جهانی از دانشگاه هاروارد در خصوص اطلس بار بیماری‌ها اعلام کرد: این مجموعه گزارش جامعی از میزان‌ مرگ، امید زندگی و وضعیت مرگ ناشی از 165 علت را در جامعه ایرانی به تفکیک 19 گروه سنی از زیر یک سال تا 85 سال و بالاتر، به تفکیک جنسیت ( زن و مرد) در بازه زمانی 26 سال (از 1990 تا 2015 میلادی) و در سطح 31 استان کشور و ملی گزارش می‌کند به طوری که در بخش اول این اطلس‌، روش‌های استفاده شده به طور مبسوط شرح داده شده و در بخش دوم نتایج در قالب نمودار براساس درصد، میزان و تعداد ارائه شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند به‌عنوان منبع اصلی برای شناسایی اولویت‌های ملی و فروملی باشد. مداخلات ملی بسیاری در سیستم سلامت ایران انجام می‌شوند که می‌تواند هزینه اثربخش بوده و مشکلات بهداشتی را در برخی نواحی جغرافیایی مشخص کند. بنابراین در این مطالعه‌ با توجه به مشخص شدن توزیع بیماری‌ها در سطوح استانی، می‌تواند با تعیین مداخلات، مشکلات بهداشتی اصلی را در میان جمعیت استان‌ها مشخص کند.

وی افزود: با توجه به اینکه نتیجه این مطالعه بازه زمانی گسترده‌ای (26 سال) را شامل می‌شود، اطلاع از میزان‌ و تعداد مرگ با جزییات ذکر شده می‌تواند به سیاست‌گذاران ارشد کشور همانند سازمان برنامه و بودجه، حوزه سیاست گذاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت رفاه، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، کمیسیون بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجلس شورای اسلامی، فرهنگستان علوم پزشکی و معاونت علمی و فن‌آوری ریاست جمهوری، کمک‌‌های شایانی در جهت برنامه‌ریزی بر اساس شاخص‌های هر استان فراهم کرده و در کنار سایر مطالعات، دست سیاست‌گذاران و مدیران استانی حوزه سلامت را در راستای برنامه‌ریزی بومی و منطقه‌‏ای باز خواهد گذاشت. به علاوه می‌تواند به عنوان نقشه راه روشن کننده‌ای برای پژوهشگران کشور چه در دانشگاه‌های علوم پزشکی و چه در دانشگاه‌های وزارت علوم و موسسات تحقیقاتی بوده و هم‌چنین برای پژوهشگران بین‌المللی در جهت آگاهی از وضعیت موجود و تغییر الگوی مرگ و پرورش ایده جهت انجام پژوهش‌های اپیدمیولوژی و بالینی کمک کننده باشد.

رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های غیرواگیر افزود: انجام مطالعه بار بیماری‌ها علاوه بر فراهم سازی داده‌های کاربردی برای سیاست‌گذاری نظام سلامت، به طور قابل توجهی در ایجاد ظرفیت‌های علمی، فنی و مهارتی در جامعه پژوهشگران کشور، موفق عمل کرد؛ به گونه‌ای که تاکنون، بیش از 50 دانشجو در مقاطع Ph.D. و کارشناسی ارشد و رشته‌های فوق تخصصی بالینی با استفاده از انجام بخشی از این مطالعه، پایان نامه خود را ارائه و موفق به کسب درجه تحصیلی شده‌اند.

براساس نتایج این مطالعه‌ ملی؛ بیماری‌های قلبی-عروقی همچنان از جمله مهم‌ترین مشکل سلامت مردم ایران است و تعداد مرگ ناشی از آن در حال افزایش است و این مشکل مبتلا به تمامی استان‌های کشور بوده و کاهش آن باید در اولویت‌های نظام سلامت کشور باشد. همچنین تعداد مرگ ناشی از بیماری‌های تنفسی طی 26 سال گذشته 3 برابر شده و به شدت در حال افزایش است، بی شک عمده این تغییرات با مسن شدن و آلودگی هوا در ارتباط خواهد بود.

فرزادفر در ادامه از برنامه‌های آتی مرکز تحقیقات بیماری‎های غیرواگیر پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران یاد کردند که در بخش‌های دوم (سرطان)، سوم (بستری‌های بیمارستانی)، چهارم (سال‌های از دست رفته عمر به دلیل ناتوانی و مرگ زودرس و شاخص DALY ) و پنجم (بار بیماری‌های قابل انتساب به عوامل خطر محیطی، اکتسابی، رفتاری و متابولیک‌) خواهد بود و به یاری خداوند به زودی ارائه تا ابزار لازم برای تصمیم گیری سیاست‌گذاران فراهم شود.

گفتنی است از جمله نتایج منتشر شده در این مجموعه، میزان مرگ و میر ناشی از سوانح و حوادث رانندگی بوده که در حال کاهش است، اما علت اصلی کاهش مربوط به افزایش جمعیت بوده و مقدار مطلق آن در طی یک دهه اخیر تغییر قابل ملاحظه‌ای نداشته است. میزان مرگ ناشی از سرطان‌ها در حال کاهش است که قسمت عمده‌ای از آن مربوط به افزایش جمعیت و قسمت دیگر مربوط به بهبود خدمات پزشکی و افزایش بقای بیماران سرطانی می‌تواند باشد. در بین سرطان‌ها، سرطان معده اولین سرطان کشنده در تمامی 26 سال مورد بررسی در بین زنان و مردان ایرانی است.

به همت مرکز تحقیقات بیماری‎های غیرواگیر پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران اطلس بار بیماری‌ها در سطح ملی و استانی در آذر ماه 1395 به چاپ رسیده و به عنوان اولین گزارش جامع در زمینه بار بیماری‌های ایران می‌تواند در حوزه وضعیت سلامت و بیماری در سطوح ملی و استانی عمل کرده و اطلاعات ارزشمند آن برای بهره‌برداران بخش‌های مختلف کشور از جمله؛ سیاست‌گذاران نظام سلامت، مدیران اجرائی، پژوهشگران علوم اپیدمیولوژی و بالینی مهم و قابل استناد باشد.

به گزارش آنا، « اطلس بار بیماری‌ها» تازه‌‌ترین اثر پژوهشی مرکز تحقیقات بیماری‌‌های غیر واگیر پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران است که با تمرکز بر میزان‌ مرگ و میر، امید زندگی و علل اختصاصی مرگ، به تفکیک جنسیت در 19 گروه سنی و پوشش 31 استان کشور و برای حدود 170 علت مرگ منتشر شده است. فرشاد فرزادفر، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، به عنوان پژوهشگر اصلی مطالعه بار بیماری‌ها، سوانح، حوادث و عوامل خطر در کشور، بر اساس آخرین شیوه‌های تایید شده جهانی و استانداردهای مطالعه جهانی بار بیماری‌ها (GBD) به همراه گروهی متشکل از 500 پژوهشگر ایرانی از سال 1392 مطالعات این سند پژوهشی ملی را آغاز کردند.