آسم یکی از علل شایع غیبت کودکان از مدرسه است

به گزارش گروه اجتماعی آنا، دکتر سهیلا خلیل‌زاده همزمان با روز جهانی آسم و آلرژی اظهارکرد: آسم شایع‌ترین بیماری مزمن ریوی در کودکان است.

وی توجه به اینکه سازمان جهانی بهداشت روز سوم ماه mayمصادف با ۱۳ اردیبهشت را به عنوان روز جهانی آسم و آلرژی انتخاب کرده است گفت: آلرژی حساسیت بیش از حدی است که به طور اکتسابی در اثر تماس یا مصرف مواد خاص در اشخاص به وجود می‌آید و اصطلاحا می‌گویند این افراد به آن ماده آلرژی دارند و چنین حالتی را واکنش آلرژیک می‌نامند.

شایع‌ترین آلرژن‌ها

فوق تخصص ریه کودکان افزود: واکنش آلرژیک به اشکال مختلف بروز می‌کند که شامل عطسه، خارش، آبریزش بینی و چشم، مشکلات تنفسی و یا پوستی است. ماده‌ای که منجر به ایجاد واکنش می‌شود را نیز آلرژن می‌نامند. آلرژن‌های شایعی که در محیط اطراف وجود دارند شامل گرد و غبار، ذرات پشم و پر، انواع رنگ‌ها، گرده گیاهان و بعضی از ترکیبات غذایی هستند.

این استاد گروه کودکان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با توجه به شیوع آلرژی در میان ۲۰ تا ۳۰ درصد افراد جامعه و انتقال آلرژی به صورت فامیلی گفت: گرچه تمام افرادی که استعداد بروز آلرژی را دارند، دچار علائم بالینی نمی‌شوند ولی۲۰ درصد مردم حداقل به یک آلرژن موجود در هوا واکنش حساسیتی نشان می‌دهند و هرچه میزان آلرژن محیط بیشتر باشد آلرژی در سنین پایین‌تر بروز می‌کند.

وی رینیت آلرژیک را مجموعه‌ای از علائمی برشمرد که با درگیری بینی ایجاد می‌شود و خاطرنشان کرد: این علائم زمانی به وجود می‌آیند که مواد آلرژی‌زا مانند گرد و غبار و یا گرده گل و گیاهان با تنفس به داخل بینی راه یابند.

علائم آلرژی

دکتر خلیل‌زاده علائم آلرژی را شامل خارش بینی، دهان، چشم‌ها، گلو، پوست، حساسیت به بوهای مختلف، آبریزش بینی و چشم، عطسه، گرفتگی بینی و گوش، سرفه، افزایش حساسیت به بو، گلودرد، حلقه تیره دور چشم‌ها، پف دور چشم، خستگی، تحریک پذیری و سردرد برشمرد و افزود: افراد مبتلا به رینیت آلرژیک معمولا دچار علائم چشمی نیز می‌شوند و کودکانی که دچار این نوع آلرژی هستند ۱۵ تا ۲۰ درصد شانس بروز آسم دارند.

وی آسم را بیماری التهابی مزمن راه‌های هوایی برشمرد که در افراد مستعد از نظر ژنتیک، تحت تاثیر عوامل محیطی، ایجاد یا تشدید می‌شود و افزود: از جمله این محرک‌ها می‌توان به هوای سرد، دود ناشی از استعمال دخانیات، سوزاندن چوب یا زغال، مواد شیمیایی آلرژی زا همچون حشره کش‌ها، مایت‌ها(موجودات میکروسکوپی) و بیماری‌های تنفسی مانند سرما خوردگی وآنفولانزا اشاره کرد.

شیوع علائم آسم در ایران 5.5 درصد است

دکتر خلیل‌زاده با بیان اینکه شیوع علائم رایج آسم در ایران ۵. ۵ درصد در تمام گروه‌های سنی گزارش شده است گفت: این آمار تقریبا ۱۳ تا ۱۴ درصد در کودکان است، تحقیقات گذشته، این آمار را ۱۰ درصد گزارش کرده است که نشان دهنده افزایش شیوع آسم در این گروه سنی می‌باشد.

رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های تنفسی کودکان مرکز پزشکی دکتر مسیح دانشوری گفت: طبق بررسی‌های انجام شده در بعضی از مناطق تهران ۳۵. ۴ درصد کودکان دارای علائم آسم هستند و که این میزان هشدار دهنده است و باید برای پیشگیری از این بیماری تمهیدات ویژه‌ای اندیشیده شود. فرضیه‌های زیادی در این باره مطرح شده که یکی از آن‌ها تغییر عادات غذایی است، فرضیه دیگر افزایش سطح بهداشت به دنبال شهری شدن جوامع و کاهش تماس با عوامل عفونی مختلف و به دنبال آن کاهش میکروب‌های مفید بدن می‌باشد.

آسم یکی از علل شایع غیبت کودکان از مدرسه است

وی تاکید کرد: آسم شایع‌ترین بیماری مزمن ریوی در کودکان است و یکی از علل شایع غیبت کودکان از مدرسه می‌باشد، بطوری که باعث تحمیل بار مالی سنگینی به خانواده و جامعه می‌شود بنابراین تشخیص و درمان به موقع یکی از راهکارهای مناسب بمنظور جلوگیری از موارد فوق می‌باشد.

مصرف استامینوفن در سال‌های اول زندگی احتمال بروز آسم را افزایش می‌دهد

دکتر خلیل‌زاده افزود: بر اساس گزارشی از نشریه lancet کودکانی که در سال اول زندگی استامینوفن مصرف کرده‌اند با احتمال بیشتری دچار آسم می‌شوند. به نظر می‌رسد این کودکان بیشتر دچار ویروس‌های تنفسی شده باشند و به این دلیل بیماری آسم در آن‌ها با شیوع بیشتری بروز می‌کند. همچنین ۴۵ تا ۶۵ درصد کودکان و بالغان مبتلا به آسم مزمن و عود شونده، ریفلاکس معده به مری (GERD) دارند که در این موارد بررسی از نظر GERDتوصیه می‌شود.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه گفت: تشخیص آسم اساسا «بالینی است و بر اساس شرح حال، معاینه فیزیکی و با کمک گرفتن از تست تنفسی (Pulmonary Function Test) صورت می‌گیرد و علائم آسم شامل: سرفه، تنگی نفس، خس خس مکرر و احساس فشار در قفسه سینه می‌باشد.

رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای تنفسی کودکان درخصوص علائم آسم در کودکان اظهارکرد: علائم آسم گاهی به صورت سرفه به دنبال فعالیت و یا ورزش تظاهر می‌کند«Cough Variant Asthma» همچنین ممکن است کودک دچار سرماخوردگی‌های مکرر و یا ادامه سرفه بعد از هر عفونت ویروسی تنفسی شود که در این موارد بررسی‌های تکمیلیتر از قبیل انجام آزمون تنفسی و یا تست‌های تحریکی ضروری است.

علائم آسم در شب‌ها تشدید می‌یابد

این استاد دانشگاه گفت: علائم آسم در دیگر بیماریهای ریوی نیز دیده می‌شود. آسم عموما دوره‌های عود و بهبودی دارد و اغلب در شب بد‌تر می‌شود، همچنین تشخیص آسم همیشه مورد آسانی نیست و در دوران شیرخوارگی و اوایل کودکی خس خس سینه به طور شایع یافت می‌شود اما اغلب گذرا و خفیف هستند. یکی از معیارهای بالینی ساده برای تعیین احتمال بروز آسم در موارد خس خس سینه قبل از ۳ سالگی و در نتیجه نیاز به درمان دراز مدت در این بیماران استفاده از «شاخص پیش بینی آسم» است که این شاخص‌ها عبارتند از معیار‌های اصلی (سابقه آسم درخانواده، وجود آلرژی و حساسیت‌های استنشاقی) و فرعی (ائوزینوفیلی، ویزینگ بدون سرماخوردگی، رینیت آلرژیک و آلرژی غذایی) همچنین برای تایید تشخیص آسم حداقل یک معیار اصلی و دو معیار فرعی الزامی است.

وی افزود: داروهای آسم در دو دسته کلی قرار دارند که شامل درمان کنترل کننده با استفاده از استروئید، داروهای آنتی لکو‌ترین، کرومولین و درمان کوتاه اثر با استفاده از بتا آگونیست سریع الاثر، آنتی کولینرژیک استنشاقی و آمینوفیلین می‌باشد.

درمان آسم

دکتر خلیل‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود اظهارکرد: بطور کلی در درمان و پیشگیری از آسم موثر‌ترین داروی ضد التهابی «کورتیکواستروئیدهای استنشاقی» هستند. درمان دراز مدت با استروئیدهای خوراکی فقط در موارد پایدار شدید و به صورت کوتاه مدت در زمان حمله توصیه شده است و تئوفیلین نیز به عنوان درمان مکمل آسم همراه با برونکودیلاتور‌ها تجویز می‌شود و به تنهایی جایی در درمان آسم ندارد.

رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای تنفسی کودکان مرکز پزشکی مسیح دانشوری افزود: داروهای آنتی کولینرژیک نیز به شکل استنشاقی و کوتاه مدت در درمان آسم حاد و شدید کاربرد دارند و داروهای استنشاقی آسم در کودکان باید با استفاده از Spacer وآموزش آن تجویز شود.

راههای مقابله با آسم

دکتر خلیل زاد درخاتمه سخنان خود در خصوص کنترل و درمان رینیت آلرژیک و آسم کودکان به افراد چنین توصیه کرد: مهم‌ترین مساله در درمان انواع مختلف آلرژی، شناسایی عوامل آلرژی‌زا و پرهیز از آنهاست. برای کاهش آلرژن‌های خانگی باید فضای خانه به طور مرتب گردگیری و نظافت شود، هوای تازه و کاستن از رطوبت منزل نیز در بهبود علائم آلرژی موثر است. در کسانی که آلرژی به گرده گیاهان دارند استفاده از عینک آفتابی و یا بستن پنجره‌ها و اجتناب از فضای باز گیاهی به خصوص در عصر و شب که گرده گیاهان پخش می‌باشد کمک کننده است. اگر آلرژی شدید در برابر پشم گربه و یا سگ وجود دارد باید از تماس با این حیوانات خودداری شود و حیوانات خانگی در خارج از منزل نگهداری شوند. در فصولی که گرده گیاهان بیشتر است توصیه می‌شود که کودکان از فضای پارک‌ها و بیرون از خانه کمتر استفاده کنند. درمان دارویی رینیت آلرژیک و پیگیری منظم بیمار، تجویز داروهای مناسب آسم بر اساس شدت بیماری، آموزش بیمار و خانواده در رابطه با آسم و واکسیناسیون سالیانه بیمار و اطرافیان از دیگر مواردی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.