حذف یک‌ میلیون نفری زنان از بازار کار با بازنشستگی 20 ساله

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، رحمت‌الله میرزایی در نشست خبری امروز خود با بیان اینکه در روزهای آخر تصویب برنامه ششم توسعه چند مصوبه به تصویب رسید که از جنس مصوبات گذشته و آسیب‌رسان به صندوق‌های بازنشستگی بوده است، افزود: براساس قانون آتش‌نشانان و صاحبان مشاغل سخت از بازنشستگی پیش از موعد برخوردارند و هیچ مشکلی نیز در این زمینه وجود ندارد، اما اخیرا بازنشستگی زنان با 20 سال سابقه در مجلس مورد بحث قرار گرفت که در صورت تبدیل به قانون بار مالی بسیاری را به صندوق‌ها و دولت تحمیل می‌کند.

وی ادامه داد: اکنون سهم زنان از بازار کار کشور تنها حدود 14 درصد است که با قانونی شدن بازنشستگی 20 ساله نزدیک به یک‌ میلیون نفر از سه میلیون زن شاغل از بازار کار حذف و بازار کار کشور عملا به یک بازار مردانه تبدیل می‌شود.

میرزایی اضافه کرد: گرچه فراکسیون زنان مجلس شورای‌اسلامی با اهداف خیرخواهانه بازنشستگی 20 ساله زنان را پیشنهاد داده‌اند، اما یقینا تبعات آن نادیده گرفته شده است.

معاون اقتصادی وزیر تعاون با بیان اینکه امیدواریم این مصوبه قانونی نشود، گفت: این امر علاوه بر تحمیل بار مالی بسیار‌ به صندوق‌های بازنشستگی برای پرداخت مستمری و زیردین بردن دولت، تبعات دیگری را نیز به جهت کاهش سهم زنان از بازار کار خواهد داشت.

وی درباره عملکرد صندوق‌های بازنشستگی در اقتصاد نیز گفت: صندوق‌های بازنشستگی در تمام دنیا کارکردهای اجتماعی دارند اما به علت نهاد واسط و بین‌نسلی بودن بیش از اینکه به عنوان یک نهاد اجتماعی شناخته شوند، نهاد اقتصادی هستند.

میرزایی تصریح کرد: علاوه بر آن در تمام دنیا بازارهای سرمایه با صندوق‌های بازنشستگی اداره می‌شوند و ارزش دارایی‌های این صندوق‌ها در غالب کشورها بزرگ و قابل‌توجه است. البته در کشورهای در حال توسعه این سهم کوچک است و صندوق‌های بازنشستگی نحیف و کوچک هستند.

وی با بیان اینکه سهم صندوق‌های بازنشستگی از بازار سرمایه در کشورهای توسعه‌یافته حدود 35 درصد برآورد می‌شود، ابراز کرد: البته تفکیک دارایی صندوق‌ها در تمام دنیا یکسان نیست.

به گفته وی، در کشورهای توسعه‌یافته بخش عمده پرتفوی این صندوق‌ها در قالب سهام است، اما در ایران بخش بزرگی از این پرتفوی را بنگاه‌های اقتصادی تشکیل می‌دهند.

این مقام مسئول با بیان اینکه چند صنعت کلیدی ایران از جمله فولاد، پتروشیمی، دارو، گردشگری، حمل‌ونقل و غیره در اختیار صندوق‌های بازنشستگی هستند، عنوان کرد: 18 صندوق بازنشستگی فعال در کشور وجود دارد که از این تعداد 4 صندوق بازنشستگی کشوری، بازنشستگی فولاد، بیمه روستاییان و کشاورزان و تامین‌اجتماعی به وزارت تعاون وابسته است.

وی با بیان اینکه این صندوق‌ها سهم مهمی در بازارهای اقتصادی دارند، تاکید کرد: اکنون 33 درصد صنعت سیمان، 30 درصد صنعت فولاد، 20 درصد صنعت سنگ‌آهن، 10 درصد صنعت پتروشیمی، 40درصد صنعت دارویی و 40 درصد صنعت گردشگری در اختیار صندوق‌ها است.

میرزایی ادامه داد: در برخی صنایع از جمله حمل‌ونقل هوایی، دریایی، ریلی و جاده‌ای صندوق‌ها نقش بسیار مهم کلیدی دارند، به طوری که شرکت ملی نفت‌کش به عنوان بزرگترین ناوگان نفتی در اختیار صندوق بازنشستگی کشوری است. همچنین در حمل‌ونقل ریلی 60 تا 70 درصد سهم بازار مربوط به رجا بوده که وابسته به تامین اجتماعی است.

صندوق‌های بازنشستگی، بازیگران اصلی اقتصاد

وی با بیان اینکه در تمام دنیا صندوق‌ها بازیگران اصلی اقتصاد هستند، گفت: رفتار صندوق‌ها نقش مهمی در سرنوشت اقتصاد کلان دارد. اکنون 85 درصد جمعیت بیمه‌شده کشور زیرمجموعه 4 صندوق تحت اختیار وزارت تعاون هستند و ارزش دارایی‌های آنها 250هزار میلیارد تومان برآورد شده است که 85هزار میلیارد تومان دارایی‌های موجود و باقی مطالبات از دولت است.

میرزایی با بیان اینکه صندوق‌های بازنشستگی باید بخشی از درآمد را به صورت مستمری پرداخت و باقی آن را سرمایه‌گذاری کنند، تاکید کرد: در 2 سال اخیر میزان سرمایه‌گذاری صندوق‌ها کاهش یافته است. براساس قانون، صندوق‌ها باید 9 بیست‌و‌هفتم درآمد خود را صرف سرمایه‌گذاری کنند اما این امر طی سال‌های گذشته عملا اتفاق نیفتاد.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تشریح علل کاهش سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی نیز عنوان کرد: یکی از علت‌ها آن است که دولت سهم 3درصدی خود از حق بیمه‌ها را در سال‌های گذشته پرداخت نکرده و اکنون بدهی انباشته‌ای در این بخش شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر، مصارف صندوق‌ها از جمله پرداخت حق مستمری و درمان افزایش یافته بنابراین سهم باقی‌مانده برای انجام سرمایه‌گذاری نیز کم می‌شود.

میرزایی با بیان اینکه دولت طی سال‌های گذشته بخشی از بدهی‌های خود به صندوق‌های بازنشستگی را در قالب واگذاری بنگاه‌ها رد دیون کرده است، اظهار کرد: رجا، آسمان، هتل‌های هما، بخشی از ذوب‌آهن و بنگاه‌های پتروشیمی عمدتا در قالب رد دیون دولتی به صندوق‌های بازنشستگی منتقل شدند که عمده آنها در 14 سال اخیر بوده است.

وی با بیان اینکه صندوق‌ها به طور ناخواسته و براساس سیاست کلان به بنگاه‌های بزرگ تبدیل شده‌اند، ابراز کرد: اکنون بخش بزرگی از دارایی‌های صندوق‌ها را بنگاه‌های فولاد تشکیل می‌دهد که به علت رکود موجود در این صنعت امکان واگذاری به بخش خصوصی هم وجود ندارد و بدین ترتیب همچنان این بنگاه‌ها در پرتفوی یا سبد دارایی صندوق‌ها باقی مانده‌اند.

معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی وزیر تعاون با بیان اینکه صندوق‌ها با وجود تبعات چنین دارایی‌هایی باز هم به عنوان یک فرصت اقتصادی به بنگاه‌ها نگاه می‌کنند، گفت: صندوق‌های بازنشستگی در چند هدف اقتصادی پیشتاز هستند، به طوری که 6میلیارد دلار از درآمدهای 8 ماهه اخیر مربوط به صنعت پتروشیمی است که صندوق‌ها سهامداران عمده آن هستند.

میرزایی با تاکید بر اینکه صندوق‌ها در توسعه منطقه‌ای نقش کلیدی دارند، گفت: در سال 95 که به عنوان سال اقتصاد مقاومتی نامگذاری شد، صندوق‌های بازنشستگی 30 پروژه بزرگ را بهره‌برداری کردند که بخش عمده آنها در مناطق محروم است. به طور مثال، پروژه فاز دوم تولید فولاد که قرار است در ماه جاری به بهره‌برداری برسد، در نیشابور برنامه‌ریزی شده است. همچنین پروژه تولید کنسانتره آهن در بیجار و لاستیک بارز در کردستان است.

نقش کلیدی صندوق‌های بازنشستگی در ایجاد شفافیت اقتصادی

وی با بیان اینکه همزمان با افزایش سرمایه‌گذاری‌ها اهتمام برای توسعه شفافیت اقتصادی و ارتقای نظام مدیریت در صندوق‌های بازنشستگی به کار گرفته شد، عنوان کرد: در همین راستا پروژه‌ای تحت عنوان BI (سامانه هوشمند تجاری) با اعتباری بالغ بر 5 میلیارد تومان راه‌اندازی شد که به کمک آن تمامی تراکنش‌های مالی بنگاه‌ها از این پس به صورت برخط و مستمر قابل رویت خواهند بود.

میرزایی ادامه داد: ایجاد این سامانه برای تمامی صندوق‌ها الزامی شد و هر 4 صندوق وابسته به وزارت تعاون ملزم شدند تا سامانه BI را تا شهریورماه سال آینده عملیاتی کنند.

وی با بیان اینکه این سامانه بخشی از فعالیت و اقدامات دولت برای ایجاد شفافیت اقتصادی است، گفت: برنامه جامع شفافیت در حال آماده شدن برای ارائه به دولت است که یکی از پارامترهای آن سامانه BI است.

میرزایی با بیان اینکه بنگاه‌های اقتصادی از جمله صندوق‌ها در اکوسیستمی فعالیت می‌‌کنند که که جزو اقتصاد کلان است، افزود: بر این اساس به میزان فراگیر شدن فساد و یا شفافیت در اقتصاد به همان میزان نیز این پارامترها بر صندوق‌ها موثر خواهند بود، اما آنچه که قابل ذکر ست؛ صندوق‌های بازنشستگی در ایجاد شفافیت اقتصادی نقش کلیدی داشتند.

به گفته وی، از 100 بنگاه برتر در بورس به جهت شفافیت اقتصادی، 33 بنگاه مربوط به صندوق‌های بازنشستگی است.

معاون وزیر تعاون با بیان اینکه اکنون اصلاحات ساختاری و پارامتریک را در صندوق‌های بازنشستگی دنبال می‌کنیم، تاکید کرد: در بخش اصلاحات ساختاری لایحه کارشناسی تحت عنوان نظام چند لایه تامین اجتماعی در فرآیند بررسی دولت است که براساس آن همه صندوق‌ها باید در هم ادغام و به 4 صندوق کاهش یابند تا توان مالی آنها افزایش یابد.

وی ادامه داد: در اصلاحات پارامتریک نیز لایحه جدیدی در حال تهیه است که یکی از پارامترهای آن مربوط به میزان مستمری است.

میرزایی ابراز کرد: اگر فردی 20 سال حق بیمه پرداخت می‌کند، باید میزان مستمری آن نیز براساس حق بیمه پرداختی تعیین شود، در حالی که اکنون تنها دو سال آخر ملاک عمل قرار می‌گیرد و همین امر بار مالی بسیاری را به صندوق‌های بازنشستگی تحمیل می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه بررسی سن بازنشستگی، نحوه محاسبه حق بیمه و همچنین بررسی نحوه بازنشستگی از جمله اصلاحات پارامتریک مدنظر هستند، افزود: اکنون سن بازنشستگی در ایران یکی از پایین‌ترین سنین برای بازنشستگی در دنیا است. سن بازنشستگی در کشور به 51 سال کاهش یافته، در حالی که در دیگر کشورها سن بازنشستگی 60 تا 65 سال است.

این مقام مسئول با بیان اینکه سن بازنشستگی باید بر مبنای امید به زندگی محاسبه شود، گفت: سن بازنشستگی پایین در ایران موجب شده تا دوره بیمه‌پردازی کوتاه و در مقابل دوره پرداخت مستمری زیاد باشد.

افزایش 200هزار نفری مستمری‌بگیران در صندوق بیمه روستاییان و کشاورزان

معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی وزیر تعاون، با اشاره بر تصویب قانون بازنشستگی پیش از موعد برای صندوق بیمه‌ روستاییان و کشاورزان اظهار کرد: بر اساس این قانون، 200هزار نفر از بیمه‌‌پردازان مشمول و متاسفانه بخش عمده‌ای از منابع این صندوق صرف پرداخت مستمری این افراد می‌شود.

میرزایی تاکید کرد: صندوق بیمه روستاییان و کشاورزان اکنون 700 هزار نفر بیمه‌پرداز و حدود 100 هزار نفر بازنشسته دارد و یکی از بهترین صندوق‌های کشور محسوب می‌شود، اما با تصویب قانون پیش از موعد برای آن، به یکی از بدترین صندوق‌ها تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه اعمال حاکمیت شرکتی و قواعد آن برای تمامی بنگاه‌ها الزامی شده است، گفت: همچنین برای پرداخت دستمزد مدیران نیز شیوه‌نامه‌ای از مردادماه امسال اجرایی شد که براساس آن بنگاه‌ها به 5 سطح تقسیم و تنها مدیران بنگاه‌های دارای سطح 1 می‌توانند سطح دولتی را دریافت کنند.

میرزایی با بیان اینکه آیین‌نامه‌های حسابداری، تشکیل کمیته ریسک و غیره نیز برای تمامی بنگاه‌ها الزامی شده است، تاکید کرد: منع به کارگیری مدیران دوتابعیتی نیز اخیرا مصوب شد و بدین‌ترتیب شیوه‌نامه‌های ایجاد شفاف‌سازی حداکثری را برای بنگاه‌ها پیگیری می‌کنیم.

معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی وزیر تعاون، با بیان اینکه نرخ رشد اقتصادی کشور طی 10 سال گذشته بسیار پایین بوده است، گفت: کانون در اقتصادی فعالیت می‌کنیم که نرخ رشد آن طی 4 دهه اخیر معادل 2 درصد بوده است که این میزان یکی از پایین‌ترین نرخ رشد اقتصادی در دنیاست. از سوی دیگر بازارهای سرمایه ما توسعه نیافته هستند و نرخ رشد اشتغال نیز بسیار پایین است و به عبارتی در اقتصادی نابارور فعالیت می‌کنیم که نباید انتظار نرخ رشدی از صندوق‌ها داشته باشیم.

میرزایی با بیان اینکه با این حال طی این چند دهه صندوق‌های بازنشستگی کم و بیش باز هم سودآور بودند، اظهار کرد: تنها شستا 4‌هزار میلیارد تومان سوددهی داشته است.

وی با اشاره بر نرخ سودهای بانکی بالا و 30 درصدی طی چند سال اخیر، ادامه داد: بار اصلی این سودها بر دوش بنگاه‌های اقتصادی بوده است، به طور مثال ذوب‌آهن سالیانه 1000میلیارد تومان سود بانکی می‌پردازد، در حالی که بدهی انباشته میلیاردی دارد.

میرزایی با تاکید بر اینکه در 3 سال آخر دولت دهم تعداد زیادی نیروی انسانی به صندوق‌های بازنشستگی تحمیل شدند، گفت: تعداد نیروی انسانی شرکت دخانیات در مدت مذبور از 3 به 7 هزار نفر و شرکت ذوب‌آهن از 8 به 16 هزار نفر رسید.

وی عنوان کرد: همچنین مشکل دیگری که دولت یازدهم در ابتدای روی کار آمدن خود داشت، تصویب نشدن صورت‌های مالی صندوق‌های بازنشستگی بود که بعضا تا 6 سال از آنها می‌گذشت.

میرزایی با بیان اینکه صندوق بازنشستگی کشوری به مدت 4 سال و سازمان تامین‌اجتماعی به مدت 6 سال صورت‌های مالی تصویب نشده داشتند، اضافه کرد: امسال صورت‌های مالی مربوط به سال 93 این صندوق‌ها تصویب شد.

وی هزینه‌های نیروی انسانی و تراکم غیرمنطقی، عدم‌سرمایه‌گذاری جدید برای توسعه فعالیت‌ها و هزینه‌های بالا در پرداخت سود‌های بانکی را از موجبات کاهش سرمایه‌گذاری‌های صندوق‌های بازنشستگی طی سال‌های اخیر عنوان کرد و ادامه داد: اکنون 6 هزار نفر در شرکت دخانیات مشغول به کار هستند، در حالی که حجم تولیدی این کارخانه براساس معدل جهانی با 300 نیروی انسانی قابل تامین است، بنابراین این شرکت 20 برابر استاندارد جهانی نیروی انسانی دارد.

معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی وزیر تعاون، درباره دستاوردهای برجام نیز گفت: گزارش 80 صفحه‌ای را از دستاوردهای برجام برای بنگاه‌های اقتصادی تهیه کرده‌ایم که قرار است به دولت ارسال شود. واقعیت این است که تاثیر برجام بر بنگاه‌ها بیش از آن چیزی است که مردم حس می‌کنند و از جمله آن می‌توان به تامین نهاده‌ها و مواد اصلی صنعت، تامین مالی خارجی و غیره اشاره کرد.

برگزاری نمایشگاه صندوق‌های بازنشستگی

وی همچنین از برگزاری نمایشگاه صندوق‌های بازنشستگی از 24 تا 26 بهمن‌ماه در مصلی تهران خبر داد و عنوان کرد: این نمایشگاه با حضور معاون اجرایی رئیس‌جمهوری، وزیر تعاون و مدیران عامل صندوق‌ها افتتاح می‌شود و 22 هلدینگ و 400 بنگاه در 12 صنعت کلیدی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود را به نمایش می‌گذارند.