نمک پلاسکو بر زخم بیمارستان‌های فرسوده کشور/ بیم فروریختن ساختمان‌های درمانی بر سر بیماران

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، آخرین روز دی ماه امسال بود که ساختمان 54 ساله پلاسکو دچار حریق شد و پس از حدود سه ساعت سوختن به صورت کامل فرو ریخت. حادثه‌ای که با وجود اعلام هشدارهای لازم ماموران امدادی مبنی بر تخلیه ساختمان شهادت 16 مامور آتش نشانی و مصدومیت 235 شهروند و ماموران آتش نشانی را رقم زد. البته این تعداد مصدوم در حالی‌ست که افراد، توانایی حرکت و فرار از صحنه حادثه را داشتند.

همچنین فضای روحی و روانی کسبه ساختمان که تمام سرمایه‌شان در آتش سوخت و خانواده‌هایی که عزیزان خود را در این حادثه از دست دادند تنها بخشی از عوارض ناگوار روانی، اجتماعی و اقتصادی این حادثه بود که جبران خسارت مالی به مدت‌ها زمان نیاز دارد و خسارت جانی هم دیگر قابل جبران نیست.

تلنگر حادثه پلاسکو بر نظام سلامت کشور

حادثه ساختمان پلاسکو می‌‌تواند به عنوان تلنگری برای ساختمان‌های ناایمن و بیمارستان‌های فرسوده کشور تلقی شود که توجه مسئولان ارشد حوزه سلامت را به استانداردسازی و ایمن‌سازی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی وا داشت، به طوری که حسن هاشمی، وزیر بهداشت پس از وقوع این حادثه با انتشار پستی در صفحه اینستاگرامش نوشت: من نیز به سهم خود بررسی وضعیت تمام بیمارستان‌های دولتی را به لحاظ ایمن‌سازی و اطفاء حریق با جدیت پیگیری می‌کنم.

حال تصور کنیم زلزله‌ای با وسعت 6 ریشتر در تهران به وقوع بپیوندد، آن وقت چه بلایی سر ساختمان‌های مسکونی و بیمارستان‌های فرسوده خواهد آمد، وقوع زلزله یا حوادثی مشابه پلاسکو در بیمارستان‌های فرسوده که بیماران بستری و ناتوان از حرکت و فرار هستند چه عواقبی به همراه خواهد داشت.

فرسودگی بیش از 65 درصد بیمارستان‌های کشور

براساس اعلام وزارت بهداشت، هم‌اکنون ۵۷۰ بیمارستان دولتی و ۳۳۷ بیمارستان خصوصی در کشور پاسخگوی نیازهای سلامت بیماران است که به گفته محمد آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت، بیش از ۶۵ درصد بیمارستان‌های کشور فرسوده‌اند و عمری بیش از ۵۰ سال دارند.

با یک حساب سرانگشتی می‌توان این میزان از فرسودگی بیمارستان‌ها را به عنوان تهدیدی جدی قلمداد کرد، زیرا امکان تخلیه بیماران بستری و افراد ناتوان از حرکت بسیار دشوار و دور از تصور است. این واقعیت‌ها در حالی عنوان می‌شود که ایمن سازی و مقام سازی ساختمان‌های بزرگ از جمله بیمارستا‌ن‌ها از نگاه برخی مسئولان هزینه اضافی محسوب می‌شود. به طوری که به اعتقاد ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت براساس بررسی‌های صورت گرفته 67 درصد ساختمان‌های درمانی کل کشور و 80 درصد بیمارستان‌ها در تهران فاقد ارزش بهسازی لرزه‌ای هستند، همچنین 54 درصد بیمارستان‌های کشور و 75 درصد بیمارستان‌های تهران فاقد ارزش مقاوم سازی هستند و از 96 هزار و 600 تخت بیمارستانی، 55 هزار و 816 تخت فرسوده هستند.

رحمت الله حافظی، عضو شورای شهر تهران نیز با استانداردسازی و مقاوم سازی غیرسازه‌ای بیمارستان‌های فرسوده تهران موافق است اما با اعمال نوسازی‌ در بیماستان‌ها خیر،زیرا معتقد است نوسازی‌ها از نظر فنی به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست و اقدامی سخت، پرهزینه و غیراصولی است زیرا نوسازی بیمارستانی که 50 سال سن دارد هم نسبت به احداث پروژه جدید زمان بسیار زیادی می‌برد و هم هزینه بالا. در واقع نوسازی یک بیمارستان فرسوده 25 تا 30 درصد هزینه و زمان بیشتری نسبت به ساخت یک سازه جدید می‌طلبد که مقرون به صرفه نیست.

به گفته این عضو شورای شهر تهران، حدود 25درصد بیمارستان‌های تهران مقاوم هستند و سه چهارم بیمارستان‌های تهران مقاومت لازم را در برابر حوادث ندارند. با توجه به حجم فرسودگی ساختمان‌های بیمارستان‌های تهران، مقاوم سازی غیرسازه‌ای را می‌پذیریم تا در روند ارائه خدمات به بیماران خللی ایجاد نشود و در لحظات بحران نیز ایمنی کادر درمانی و بیماران تامین شود، اما نوسازی بنای فرسوده خود دردسرساز است و با آن موافق نیستیم.

براساس مطالعات صورت گرفته از سوی وزارت بهداشت، متوسط عمر بیمارستان‌های کشور 27 سال و در تهران 35 سال است. این مطالعات در مورد آسیب‌پذیری ۵۴۵ بیمارستان وزارت بهداشت، ۱۷۱۰ ساختمان درمانی و ۸۶ هزار تخت درمانی صورت گرفته و این اقدام درباره ۵۳ بیمارستان دولتی تهران نیز انجام شده است.

نوسازی بیمارستان‌ها در اولویت بازنگری بافت فرسوده

برهمین اساس در صورت وقوع زلزله‌ای 6 ریشتری یا حادثه‌ای مشابه ساختمان پلاسکو باید منتظر خسارت‌های جانی و مالی بسیار عظیمی باشیم زیرا اکثر بیمارستان‌های کشور مقاومت لازم در برابر زلزله را ندارند. محمدحسین قربانی، نایب ‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در مورد فرسودگی بیمارستان‌ها به خبرنگار آنا می‌گوید: متاسفانه نیمی از بیمارستان‌های کشور با قدمتی بیش از 50 سال فرسوده هستند و ایمنی و مقاومت لازم را در برابر وقوع زلزله و بحران‌های غیر مترقبه ندارند، برهمین اساس باید هرچه سریع‌‌تر گام‌های جدی در این راستا برداریم و نسبت به بازسازی، نوسازی و مقام سازی بیمارستان‌ها اقدام کنیم.

وی با تاکید بر اختصاص اعتبارات قابل توجه و چشمگیر به موضوع مقام سازی و نوسازی بیمارستان‌ها ادامه می‌دهد: باید در بازسازی و نوسازی بافت فرسوده، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را در اولویت قرار دهیم تا به استانداردهای جهانی نزدیک شویم زیرا در صورتی که حادثه‌ای مشابه پلاسکو روی دهد با حجم گسترده‌ای از مراجعان به این مراکز روبه‌رو می‌شویم در حالی که خود بیمارستان از ایمنی لازم در بحران برخوردار نیست و ممکن است آوار همان مرکز نیز خسارت‌های جبران ناپذیری برجای بگذارد.

ناتوانی بیمارستان‌ها در برابر زلزله

دکتر احمدرضا سروش، رئیس بیمارستان شریعتی تهران نیز در این مورد به خبرنگار آنا می‌گوید: این بیمارستان در سال 1353 آغاز به کار کرد و هم‌اکنون یکی از معتبرترین مراکز درمانی، تحقیقاتی و آموزشی کشور به شمار می‌آید که دارای حدود 600 تخت فعال، 32 بخش بستری، 34 واحد پاراکلینیک است و روزانه انواع مختلفی از خدمات تخصصی و فوق تخصصی را به مراجعه کنندگان از اقصی نقاط کشور و حتی کشور‌های همجوار ارائه می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: در دنیا بیش از نیم قرن از یک بیمارستان استفاده می‌کنند البته این موضوع مستلزم رسیدگی، بازسازی و نوسازی است.

سروش یادآور شد: برخی از بخش‌های بیمارستان شریعتی قدمتی 40 ساله و برخی از قسمت‌ها قدمت 50 ساله دارد، سازه این ساختمان نسبتا محکم بنا شده است و در سال‌های اخیر نیز اقداماتی در راستای استحکام و مقاومت بیشتر ساختمان صورت گرفته است اما با توجه به این که پاسخگوی میزان نیازها نیست، ساختمان جدیدی در منطقه 22 در حال احداث است و در چند سال آینده به بهره برداری خواهد رسید.

رئیس بیمارستان شریعتی گفت: به طور میانگین روزانه چند هزار نفر از جمله بیمار، همراه بیمار و پرسنل و کادر درمانی در بیمارستان شریعتی حضور دارند.

مصطفی دهمرده‌ای، رئیس بیمارستان شهید مطهری در گفت‌وگو با خبرنگار آنا در مورد فرسودگی بیمارستان شهید مطهری معتقد است: این بیمارستان با 50 سال قدمت جزو بیمارستان‌های غیر مقاوم و نا ایمن در برابر زلزله و بروز حوادث غیر مترقبه است اما در طول یک سال آینده بیمارستان سوختگی در بزرگراه همت و بخش کن به بهره‌برداری می‌رسد و ما به آنجا منتقل خواهیم شد.

وی ادامه می‌دهد: ساختمان فعلی بیمارستان شهید مطهری در برابر وقوع زلزله ایمنی و مقاومت لازم را ندارد اما امکان انجام هیچ‌ کاری هم نیست این در حالی‌ست که روزانه حداقل بیش از 100 نفر در بیمارستان حضور دارند.

حالا تصور کنید در صورتی که زلزله‌ای با وسعت 6 ریشتر در ساختمان 5 طبقه بیمارستانی با میانگین 250 تخت بستری، حدود 300 کادر درمانی و پزشک و 150 میلیارد تومان تجهیزات پزشکی رخ دهد چه فاجعه‌ عظیمی به بار خواهد آمد. اکنون با توجه به حادثه اخیر پلاسکو، شاید اهمیت این نوسازی‌ها بیشتر آشکار شود. هرچند وزارت بهداشت در این سه سال تلاش خود را برای احداث بیمارستان‌های ایمن انجام داده، اما واقعیت این است که کمبود اعتبارات، اتمام این پروژه‌ها را به تاخیر انداخته است؛ به طوری که بنابر اعلام مسئولان وزارت بهداشت، 100 بیمارستان در کشور در حال ساخت است، به طور معمول ساخت هر بیمارستان حدود سه سال زمان نیاز دارد؛ این درحالی‌ست که در کشورمان به دلیل کمبود اعتبارات، ساخت هر بیمارستان بیش از 9 سال زمان می‌برد.

به گزارش آنا، باید توجه داشته باشیم که با استناد به آمار و اطلاعات وزارت بهداشت ضرورت و اهمیت نوسازی، استانداردسازی و مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بیش از پیش مشهود است برهمین اساس اجرای بسته‌ ارتقای کیفیت خدمات هتلینگ در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت در طرح تحول سلامت مورد تاکید خواهد بود زیرا هم‌اکنون 570 بیمارستان دولتی در کشور در حال فعالیت هستند که قدمت 486 بیمارستان بیش از 10 سال و حتی چند 10 سال است و بر اساس استانداردهای جهانی ایمنی بیمارستان‌ها پس از 10 سال فعالیت رو به کاهش می‌رود.