سطح امنیت خون در ایران، برابر با اتحادیه اروپا/ سالانه 2 میلیون واحد خون در کشور اهدا می‌شود

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از روابط عمومی وزارت بهداشت، دکتر علی اکبر پور فتح الله در نشست خبری که به مناسبت ایام الله دهه فجر برگزار شد با اشاره به تامین خون کافی و سالم به عنوان یکی از وظایف سازمان‌های انتقال خون در دنیا، گفت: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت حدود 150 هزار مرگ مادر در حین زایمان یا بارداری به دلیل عدم دسترسی به خون صورت می‌گیرد و با تامین خون کافی می‌توان از این تعداد مرگ و میر جلوگیری کرد.
مدیر عامل انتقال خون ایران با بیان اینکه شاخص سلامت خون به معنای اطمینان از سالم بودن خون تامین شده است، افزود: خون کافی و سالم در اختیارمان هست و در این شاخص‌ها همپای کشورهای توسعه یافته هستیم، به طوری‌که در زمینه کفایت خون حدود 27 واحد اهدای خون به ازای هر 1000 نفر داریم که سالانه حدود 2 میلیون و 100 هزار واحد خون را در بر می‌گیرد و در کشورهای پیشرفته این شاخص 36 واحد به ازای هر 1000 نفر است که البته روند آن رو به کاهش است چرا که دنیا به سمت انتقال خون محافظه کارانه می‌رود.

پور فتح الله با تاکید بر اینکه در زمینه میزان اهدای خون به خودکفایی رسیده‌ایم، گفت: خوشبختانه در سال گذشته کمبودی در زمینه خون و فرآورده‌های خونی در مراکز درمانی نداشتیم.
وی افزود: همچنین برای پاسخ به بحران‌ها شبکه خون سراسر کشور را به صورت روزانه مدیریت می‌کنیم و همیشه 7 برابر مصرف خون و فرآورده‌های خونی ذخیره خون داریم.
مدیرعامل سازمان انتقال خون ضمن اشاره به اجرای برنامه پالایش پلاسمای خون، افزود: بر اساس این برنامه پلاسمای ایرانی را برای تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما به خارج از کشور ارسال می‌کنیم و در آنجا این پلاسما مورد بررسی قرار می‌گیرد.
پورفتح الله با اشاره به این که 2.5 میلیون پلاسما طی سه سال در خارج از کشور تبدیل به محصول شده‌اند، افزود: بررسی‌های انجام شده روی این پلاسماها نشان داده که ما تنها دو مورد هپاتیت A، دو مورد HCV و 43 مورد پاراویروس B19 داشتیم و هیچ موردی از هپاتیت B در آنها نبوده است. بر اساس این نتایج و در مقایسه آنها با سایر کشورها سطح امنیت خون در کشور ما برابر با اتحادیه اروپاست و سطح سلامت خون‌مان هم بالاتر از کشور آمریکا بوده است.
وی با بیان اینکه دو سوم ویروس‌های موجود در خون مربوط به اهدا کنندگان بار اولی است، گفت: سازمان جهانی بهداشت برنامه‌ای را در جهت کاهش میزان اهدا کنندگان بار اول بیان کرده که در کشور این برنامه را به صورت پایلوت از استان کردستان شروع کردیم و به این صورت عمل می‌کنیم که برای اهدا کنندگان بار اول مراحل آزمایش و غربالگری را انجام می‌دهیم و بعد از چهار ماه این اهدا کنندگان مجددا برای اهدای خون فراخوان می‌شوند. بر این اساس در استان کردستان 7 هزار اهدا کننده بار اولی داشتیم که بعد از فراخوان 50 درصد آنها برای اهدای خون مراجعه نکردند.
پور فتح الله افزود: همچنین در نظر داریم تا این برنامه را تا پایان سال در 10 استان دیگر اجرا کنیم. البته باید توجه کرد از آنجایی که 50 درصد اهدا کنندگان مجددا برای اهدای خون مراجعه نمی‌کنند در نتیجه هزینه‌های انتقال خون هم به میزان 50 درصد افزایش می‌یابد، اما ما معتقدیم که صرف این هزینه برای حفظ سلامت خون ارزشمند است.
مدیر عامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه در حال حاضر میزان اهدا کنندگان مستمر ما 52 درصد و میزان اهدا کنندگان با سابقه ما 24 درصد است، گفت: امیدواریم در سال آینده بتوانیم شاخص اهدا کنندگان مستمر را به 90 درصد رسانده و فقط 10 درصد اهدا کننده بار اول داشته باشیم.
پور فتح‌الله با بیان اینکه در نظر داریم مراکز انتقال خون استان‌ها را به مراکز جامع اهدای خون تبدیل کنیم، گفت: چرا که در این مراکز جامع امکان اهدای پلاکت، سلول‌های بنیادی وجود دارد.
وی با اشاره به ارسال 100 هزار واحد پلاسمای مازاد بر مصرف برای تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما به خارج از کشور، گفت: در نظر داریم تا در سال 1400 این میزان به یک میلیون لیتر پلاسما در کشور برسد و بتوانیم 100 درصد داروهای مشتق از پلاسما را از پلاسمای ایرانی تامین کنیم.
پور فتح الله همچنین با تاکید بر این که ایران جمعیت اهدا کنندگان‌ خون را مدیون دوران جنگ است، گفت: در آن زمان حس همبستگی مردم باعث شد تا برای اهدای خون مراجعه کنند؛ به طوری‌که ما در سال‌های جنگ تحمیلی افزایش 7 برابری اهدای خون را نسبت به سال‌های پیش از جنگ داشتیم و هنوز هم از آن حس همبستگی دوران جنگ استفاده می‌کنیم چرا که عمده جمعیت اهدا کننده ما افرادی هستند که در دوران جنگ کار اهدای خون را انجام داده‌اند. در عین حال باید توجه کرد که اگر نسل بعدی را نسازیم و این نسل به 60 سالگی برسند و از چرخه اهدای خون خارج شده باشند، با مشکل مواجه می‌شویم.
رئیس سازمان انتقال خون ضمن اشاره به دریافت واکسن هپاتیت B در متولدین سال 83 به بعد، اظهار کرد: ما می‌توانیم با فرهنگ‌سازی اهدای خون در آنها خطر صفر هپاتیت را در کشور تجربه کنیم و در چند روز اخیر در حادثه پلاسکو دیدیم که انتقال خون چه جایگاهی دارد و می‌تواند حس مشارکت مردم را فراهم کند.
وی افزود: باید توجه کرد که در بسیاری از کشورها مراکز انتقال خون محلی برای فراهم کردن حس مشارکت مردم هستند. ما در حادثه پلاسکو نیازی به خون نداشتیم اما باید این بستر را در کشور ایجاد کنیم که مردم بتوانند مشارکت‌شان را در جایی نشان دهند و همین فرصت‌هاست که جمعیت اهدا کنندگان را برای ما می‌سازد.
مدیر عامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه میزان زنان اهدا کننده خون در کشور کمتر از 5 درصد است، گفت: در 24 ساعت اول بعد از حادثه پلاسکو میزان مراجعه زنانی که در تهران موفق به اهدای خون شدند به 17 درصد رسید. بنابراین ما از این بستر می‌توانیم تغییر نگرش و تغییر رفتار ایجاد کنیم و این افراد را به جمعیت اهدا کننده خون متصل کنیم.
دکتر پور فتح الله همچنین به ایجاد بانک سلول‌های بنیادی اشاره کرد و گفت: در کشور ما تا کنون 8000 پیوند مغز استخوان انجام شده که تنها 100 مورد آن غیر خویشاوند است و این در حالی است که در دنیا 50 درصد پیوندهای مغز استخوان از غیر خویشاوند انجام می‌شود.
وی با بیان این که بخشی از هموطنان ما به سلول‌های بنیادی سازگار دسترسی ندارند، گفت: بر این اساس ما به سرعت بانک داوطلبان سلول‌های بنیادی را تکمیل می‌کنیم و به طوریکه در حال حاضر 13 هزار مورد داوطلب اهدای سلول‌های بنیادی و بند ناف در این بانک ثبت شده‌اند. همچنین 17 هزار نفر هم در بیمارستان شریعتی ثبت شدند که به بانک سلول‌های بنیادی متصل می‌شوند و مجموعا ما 30 هزار داوطلب اهدای سلول‌های بنیادی در کشور داریم.
مدیرعامل سازمان انتقال خون یکی از اقدامات مهم سازمان انتقال خون کشور را حمایت از تولید داخل دانست و گفت: امسال برای اولین بار تمام کیسه‌های مورد نیاز انتقال خون از شرکت‌های داخلی خریداری شد و دو شرکت بزرگ با استانداردهای بین‌المللی و با نگاه به بازارهای منطقه در حوزه تولید کیسه خون فعال شدند.
وی گفت: همچنین با همکاری دو شرکت دانش بنیان تجهیزات مرتبط با زنجیره سرد سازمان انتقال خون را تامین کردیم.