در آیین اختتامیه سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر:
وزیر ارشاد: تئاتر نمایش انسانیت در جامعه بزرگ ایران است/ تصدی‌گری را به صنوف و خانه تئاتر واگذار می‌کنیم
در آیین اختتامیه سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر که شب گذشته 12 بهمن ماه با حضور مسئولان هنری و جمع کثیری از هنرمندان در تالار وحدت برگزار شد، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از دو برابرشدن بودجه تئاتر در سال جدید و همچنین واگذاری تصدی‌گری هنر به صنوف و خانه تئاتر خبر داد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، سعید اسدی دبیر سی‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در مراسم اختتامیه که شب گذشته 12 بهمن ماه در تالار وحدت برگزار شد، گفت: «در تمام ایامی که دبیرخانه بین‌المللی تئاتر فجر در حال تدارک بود همه همکاران با مسئولیتی که برعهده داشتند شرایطی را ایجاد کردند تا در بخش‌های مختلف آثاری به جشنواره راه پیدا کند و امسال در حوزه‌های گوناگون توانستیم نمایش‌های متعددی را روی صحنه ببریم.»
امسال سال پویایی برای نقد، گفت‌وگو و اظهار نظر بود
وی ادامه داد: «امسال سال پویایی برای نقد، گفت‌وگو و اظهار نظر بود و ما پذیرای نقدها و اظهار نظرها بودیم و این رویداد با شکوه که بخشی از تاریخ تئاتر ما است فرصتی است تا گردهمایی و جشن بزرگی برای تئاتر برگزار کنیم. جشنواره فرصتی برای تبادل اندیشه است و من خوشحال هستم که این فرصت ایجاد شد تا در حوزه تئاتر صحنه‌ای، تئاتر خیابانی، تئاتر بیرونی و به علاوه فجر آثار متنوع روی صحنه داشته باشیم. این جشنواره بر اساس برجسته‌سازی موضوعی و مفهومی به دو مساله توجه داشت که یکی توجه به پویش‌های اجتماعی است که هدفش اصلاح امورات جامعه بود که با پویش من صدای آب هستم نیز همراه شد و دیگری توجه به مسئولیت‌پذیری اجتماعی هنر و جامعه است که خوشبختانه هم در دعوت آثار و هم در برجسته‌سازی این مفهوم با رویکرد و شیوه‌های متفاوت به انجام رسید.»
دبیر سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر اعلام کرد: «مفتخر هستم که دو سال فرصت داشتم برای جشنواره تلاش صادقانه و همراه همکارانم انجام دهم.»
علی رفیعی هنرمندترین آدمی که در زندگی شناخته‌ام
در بخش دیگری از این مراسم که به بزرگداشت علی رفیعی اختصاص داشت، محمود کلاری گفت: «سخت است حرف زدن درباره علی رفیعی چرا که بدون اغراق هنرمندترین آدمی که در زندگی شناخته‌ام به معنی کامل کلمه است چون آرتیست گفتن به هر کسی شاید از یک بعد قابل تفسیر باشد ولی درباره علی رفیعی قضیه فرق دارد و چه خوشبخت هستم که این افتخار نصیبم می‌شود که در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از او تقدیر و تجلیل می‌کنم. البته این تقدیر خیلی با تاخیر انجام شد ولی در هر حال آنچه اتفاق می‌افتد حضورم به خاطر رفاقت دیرینه‌ام با علی رفیعی است.»
وی ادامه داد: «من نزدیک به بیست و چند سال پیش به بهانه اولین فیلمی که علی می‌خواست کار کند با او ملاقات کردم البته چیزی حدود سه سال وی درگیر آن پروژه بود. او گرفتاری و درگیری‌های عجیبی را پشت سر گذاشته بود و در نهایت آن فیلم هرگز ساخته نشد. 10 سال پیش و شاید بیشتر، دوباره کنار هم برای ساختن فیلم «ماهی‌ها عاشق می‌شوند» قرار گرفتیم. در این میان گرفتاری‌های عدیده‌ای وجود داشت که یکی از آنها گرفتن کارت کارگردانی در سینما بود و شاید عجیب‌ترین اتفاقی بود که می‌توانست بیفتد. من همیشه فکر می‌کردم که این موضوع باید برعکس باشد و اگر کسی بخواهد از سینما به تئاتر بیاید باید ارزیابی شود و توانایی‌هایش سنجیده شود در حالی که تا جایی که می‌دانم سینمایی‌ها خیلی راحت به تئاتر می‌آیند و با آغوش باز از آنها استقبال می‌شود. موضوع تاسف برانگیز این است که طی بیست و چند سال گذشته علی رفیعی فقط دو فیلم ساخته و این خیلی تلخ و دردناک است. از یک رو دردناک است که چه راحت درباره سال‌های از دست رفتن عمرمان حرف می‌زنیم و از زاویه دیگر اینکه یکی مثل علی رفیعی در طول مدت ربع قرن تنها دو فیلم می‌سازد.»
کلاری بیان کرد: «علی رفیعی نمونه منحصر به فردی در درک، شناخت، آگاهی،خلاقت و زیبایی‌شناختی تمامی مواردی که شاید بشود در تئاتر و سینما به آن توجه کرد، است. کسی که تئاترهایش جنبه‌های زیبایی‌شناختی سینمایی دارد و هر کدام از کارهایش را که مرور کنید عاشق وجه پرداخت ساختاری سینمایی‌اش می‌شوید در تمام کارهایش و در تمام میزانسن‌هایش، دکوپاژ سینمایی وجود دارد این جدا از درک و سلیقه منحصر به فرد علی رفیعی در پرداخت زیبایی‌شناسانه است که نور و لباس و ... را نیز در بر می‌گیرد.»
تئاتر رفیعی می‌تواند دستاورد و زمینه آموزش برای دانشجویان سینمایی باشد
وی تاکید کرد: «تئاتری که علی رفیعی کار می‌کند می‌تواند دستاورد و زمینه آموزش برای دانشجویان سینمایی باشد. هر کدام از آثارش را می‌توان با تمام جزئیات تدریس کرد. نقش غیر قابل تردید و حقیقتا موثر و ماندگار علی رفیعی در جنبه‌های پرداخت زیبایی شناسانه تئاتر همیشه ماندگار خواهد بود و زمینه‌ای برای جوانانی است که به این عرصه وارد می‌شوند.»
حسین پاکدل نیز درباره علی رفیعی گفت: «تئاتر به راحتی می‌توانست علی رفیعی را نداشته باشد همانطور که ادبیات ما می‌توانست حافظ را نداشته باشد ولی اگر حافظ را از ادبیات بگیرید ادبیات خیلی چیزها کم دارد و اگر تئاتر علی رفیعی را نداشت تئاتر بود ولی مطلقا زیبا نبود.»
علی رفیعی عصاره تاریخ کشور ما است
وی اظهار کرد: «علی رفیعی تنها یک کارگردان نیست، عصاره تاریخ کشور ما است، عصاره ادبیات، شعر و زیبایی‌شناسی ایران است. علی رفیعی دکتر است، استاد و کارگردان است ولی این عناوین کم است و باید بگوییم علی رفیعی حکیم هنر ایران است. برای اینکه شاعر است و روی صحنه شعر می‌گوید تمام اجزای نمایشش شعر می‌گویند علی رفیعی را به لحاظ تصویرسازی شعری روی صحنه می‌توان تنها با بیدل دهلوی و کمی معاصرتر با حسین منزوی مقایسه کرد. او مجسمه‌ساز است چراکه روی صحنه تندیس‌هایی می‌سازد حیرت‌انگیز، تمام بازیگرانش با شکوه‌اند.»
پاکدل تصریح کرد: «علی رفیعی جامعه‌شناس است چراکه تمام طبقات اجتماعی را مد نظر دارد و روی صحنه خلق می‌کند. علی رفیعی آب را می‌شناسد و قدر آب را می‌داند به همین دلیل در همه کارهایش آب وجود دارد وقتی در تئاتر از علی می‌گویند همه می‌دانند که منظور علی رفیعی است. او نور، رنگ، طعم را می‌شناسد و در آثار او طعم را مخاطب با خود می‌برد اگر قرار باشد کار خارجی روی صحنه بیاورد و آن نمایش «عروسی خون» باشد تمام اسپانیا در کارش دیده می‌شود البته او به شدت ایرانی است. علی رفیعی یک انسان هنرمند کامل است.»
رضا کیانیان نیز در ادامه عنوان کرد: «من در زندگی‌ام در حوزه تئاتر به سه معلم مدیونم اول برادرم که بنیادهای فکری‌ام را شکل داد دوم حمید سمندریان که دریچه بازیگری را به رویم گشود و سوم علی رفیعی که به من وسعت نظر در دید نسبت به تئاتر و وسعت نظر در حرکت بخشید و نوع نگاه به تئاتر و زیبایی‌شناسی تئاتر و بازیگری و تفکر را از او آموختم.»
در ادامه علی رفیعی با حضور بر روی صحنه گفت: «مهمترین وظیفه تئاتر و مهمترین رسالت کارگردان منتقل کردن شعف بازیگری به بازیگر و شعف تماشاگران به تماشاگر است. اگر این اتفاق نیفتد تئاتر کمترین نقشی در زندگی هیچ کس ندارد.»
کمترین قدمی برای تئاتر و در راه تئاتر برداشته نشده است
وی خطاب به صالحی امیری که در میان تماشاگران نشسته بود، گفت: «جناب وزیر مطمئن باشید که این شعف در زیرزمین‌ها و انباری‌های تئاتر شهر به دست نمی‌آید. 40 سال از جمهوری اسلامی می‌گذرد کمترین قدمی برای تئاتر و در راه تئاتر برداشته نشده است. حتی وقتی جوانان از سر استیصال و نیاز و عشق خانه‌های کلنگی را اجاره می‌کنند و با خون دل آنها را حفظ می‌کنند تا در آنجا تئاتری روی صحنه آید، باز هم در نهایت آن شعف تئاتر حاصل نمی‌شود.»
وی ادامه داد: «تئاتر در جوامع امروزی همان نقشی را دارد که کلیساهای جامع در گذشته داشتند، این است اهمیت تئاتر. هنرمند در ایران از احترامی که شایسته اوست برخوردار نیست، از ثبات حرفه‌ای برخوردار نیست، تماشاگر سردرگم است که بازیگر را در این سوراخ ببیند باید روی صحنه تالار وحدت. برای دیدن هنرمند پول پرداخت کند بنابراین تئاتر بسازید و به هنرمندان احترام بگذارید. تئاتر در تمام جوامع حکم درجه اندیشه‌های جاری در یک جامعه است تئاتر بازتاب و منعکس کننده آرزوها و آرمان‌ها و ایده‌‌آل‌ها و رویاهای مردم یک جامعه است. تئاتر مرکز ثقل انتقادها و تمام گفتنی‌های هنرمند به دولتمردان است. این نقش را 6 هزار سال پیش از میلاد مسیح در یونان تئاتر ایفا می‌کرد و امروز ما در قرن 21 نمی‌توانیم چنین نقشی را متصور شویم.»
علی رفیعی تاکید کرد: «اول تئاتر بسازید بعد به فکر آموزش تئاتر باشید و بعد به بازیگر و هنرمندان تئاتر در تمام قسمت‌هایش به خصوص به تماشاگرش احترام بگذارید.»
آرزویم این است که مفاخر را تحویل بگیرند
سپس رضا کیانیان اضافه کرد: «این آرزوی ملی همیشه من بوده که همچون دیگر کشورهای جهان مفاخر را تحویل بگیرند و کسانی مثل سمندریان و رفیعی را ارج نهند. دولت با افتخار تمام برایشان تئاتر خصوصی سازد و در اختیار آنها قرار دهد که شاگردان خود را پرورش دهند و سواد خود را ماندگار کنند و این اطلاعات از نسلی به نسل دیگر ادامه داشته باشد. الان مدرسه سمندریان چه حالی دارد و مدرسه علی رفیعی و تئاتر خصوصی علی رفیعی کجاست؟»
صالحی امیری ضمن تقدیر از علی رفیعی در کنار معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیر مرکز هنرهای نمایشی گفت: «آنچه که برای ما به عنوان دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مهم است این است که باید برای تداوم نشاط اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، همدردی، هم‌نوایی، همگرایی اجتماعی و برای مسئولیت‌پذیری، دگر دوستی و فهم مشترک نسبت به آلام و دردهای مردم بیش از همیشه به تئاتر توجه کنیم.»
وی اعلام کرد: «آنچه در سه سال گذشته اتفاق افتاده بسیار خوب بوده و بیانگر توجه دولت به این حوزه است. من به احترام پیشکسوتان در این جمع بزرگ و علی رفیعی وعده می‌کنم که بودجه تئاتر در سال جدید دو برابر امسال شود. آن چیزی که ما به آن فکر می‌کنیم مهمترین نکته‌اش توجه به بحث نشاط اجتماعی است که نیاز امروز نسل جوان ما است.»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: «جامعه ما جامعه پر شور و نشاط است و باید بسترهای شادی و شعف را برای جوانان ایجاد کرد و تئاتر به عنوان مادر هنر بستر مهمی در توسعه نشاط شادی و مسئولیت‌پذیری باشد. مسئولیت اجتماعی که شعار امسال است باید به همه آموزش داده شود و تئاتر بستر بزرگی برای توسعه و مسئولیت‌پذیری اجتماعی که امروز بیش از هر وقت به آن نیاز داریم. تئاتر نمایش انسانیت در جامعه بزرگ ایران است و از این منظر انسان‌هایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند برای ما منزلت بالایی دارند و در نزد مردم هم از جایگاه بالایی بهره‌مند هستند.»
توسعه زیرساخت‌های تئاتر در کشور از نیازهای اساسی است
وی تاکید کرد: «توسعه زیرساخت‌های تئاتر در کشور از نیازهای اساسی است و ما در حال برنامه‌ریزی هستیم. در این راستا باید از ظرفیت بخش خصوصی حداکثر استفاده را داشته باشیم. ما مشغول تشکیلاتی هستیم که با مشارکت بانک‌ها از طریق قرار گرفتن در نظام بورس به زیرساخت‌های حوزه هنر بپردازد. حرکت‌های جدی انجام شده و در آینده نزدیک شما شاهد تحولات جدیدی در تئاتر خواهید بود. باور ما این است برای ایجاد جهش در تئاتر باید سازمان نظام صنفی هنر را در کشور تشکیل دهیم و آن را به رسمیت بشناسیم.»
صالحی امیری بیان کرد: «برای واگذاری مسئولیت به جامعه هنرمندان باید صنوف این حوزه را به رسمیت شناخت ما در یک ماه گذشته برای تکمیل مجموعه‌ای که ایرج راد در حال احداث آن است کمک‌هایی انجام داده‌ایم و در آینده هم کمک‌هایمان را افزایش می‌دهیم و معتقد هستیم با تکمیل بنای فاخر، تهران و ایران صاحب خانه تئاتر خواهد شد.»
وی افزود: «همکاری بخش خصوصی، بانک‌ها، صنوف و اصحاب هنر و خصوصا تئاتر به عنوان تلاشی اساسی، برای جهش‌های بعدی گامی موثر خواهد بود. ما باید در حوزه سرمایه‌گذاری با توجه به اینکه وجود سالن‌ها برای نسل جوان کافی نیست و افزایش امکانات بپردازیم و این یکی از برنامه‌های جدی ما است نکته بعد توجه به رسمیت شناختن نهادهای صنفی و واگذاری مسئولیت به آنها است و ما تصمیم داریم تصدی‌گری را به سرعت به صنوف و خصوصا خانه تئاتر واگذار کنیم.»
تلاش می کنیم مسئولیت‌های اجرایی را در حوزه تئاتر به صاحبان این حوزه بسپاریم
صالحی امیری تصریح کرد: «دولت در حوزه سیاست‌گذاری و حمایت از این هنر فاخر حداکثر تلاش را می‌کند و در جهت‌گیری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش‌ها بر این اساس است که بتوانیم همه مسئولیت‌های اجرایی را در حوزه تئاتر به صاحبان این حوزه بسپاریم حضور بزرگان امشب در این مراسم پیامی دارد که باید بپذیریم که تداوم حیات تئاتر به انتقال تجربه به نسل جوان است لذا جوان‌گرایی در این حوزه جزو سیاست‌های ما است.»
وی با اشاره به حضور جوانان در این دوره از جشنواره تئاتر فجر اظهار کرد: «حجم وسیع نمایش در سالن‌های تئاتر و شوق در نسل جوان ما را وادار می‌کند که در این حوزه سرمایه‌گذاری بیشتری کنیم ما این حوزه را نیاز ضروری برای رسیدن به قله‌های توسعه می‌دانیم و نمی‌توانیم جامعه را بدون هنر مدیریت کنیم.»
وی اعلام کرد: «هنر، حیات معنوی یک جامعه است. ما بیش از نیاز اولیه، به نیازهای معرفتی و هنری احتیاج داریم و دولت آن را به رسمیت می‌شناسد و بستر لازم برای بروز و ظهور خلاقیت را ایجاد می‌کند. در سال 95 اتفاقی برای اولین بار شکل گرفت که باعث ایجاد حس جدیدی بود و به بازگشتی در نسل جوان مربوط می‌شد. این امر هم نشانگر این است که جامعه همزمان با مصرف مادی به مصرف فرهنگی نیاز دارد و یکی از کانون‌ها تئاتر است.»
وی ادامه داد: «با تئاتر انسان‌ها هم‌نوایی و همدردی می‌کنند، با تئاتر انسان‌ها با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند و احساس خود را به یکدیگر منتقل می‌کنند. تئاتر نماد آلام و دردهای یک جامعه است انسان‌هایی که در فضای تئاتر فعالیت می‌کنند اخلاقی‌تر بوده و احساس مسئولیت بیشتری دارند و از این منظر ما برای شما اعتبار و ارزش فوق‌العاده‌ای قائل هستیم.»
محمد امیر یاراحمدی، شهرام کرمی، هادی مرزبان، فرزانه کابلی، سهراب سلیمی، حسین مسافرآستانه، ایرج راد، رویا میرعلمی، شبنم مقدمی، حمید پورآذری، حسین پاکدل، رضا کیانیان، امیر حسین شفیعی، سامان خلیلیان، شهرام زرگر، کاظم سیاحی، رضا حداد، مرضیه برومند، سیاوش طهمورث، مسعود دلخواه، محمد کلاری، علی رفیعی، شهاب‌الدین حسین‌پور، عطاءالله کوپال، رستا رضوی، محمد علی ابطحی از جمله کسانی بودند که در این مراسم حضور داشتند.
در آیین پایانی سی‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر ضمن یاد و خاطره شهدای آتش‌نشان حادثه پلاسکو، کلیپی از بازگشت امام به ایران و بولتن تصویری جشنواره پخش شد. اجرای این مراسم را احسان کرمی برعهده داشت.
انتهای پیام/
