دستورالعمل‌های بالینی به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد/ لزوم شکیل کمیته‌های اقتصاد دارو و درمان در دانشگاه‌ها

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دکتر باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزارت بهداشت و رئیس شورای راهبری تدوین راهنماهای بالینی در نشست این شورا که صبح امروز با حضور وزیر بهداشت، اعضای شورای معاونان وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: «بحث راهنماهای بالینی مبحثی مهم است که از چندی پیش در نظام سلامت بوده و لازم است بیش از پیش به آن توجه شود. وضعیت نظام‌های سلامت در همه کشورهای دنیا در حال تغییر است. سرعت گذار اپیدمیولوژیک جمعیت ایران در این سال‌ها بیش از جهان بوده است و بیماری‌های غیرواگیر بخش عمده‌ای از دغدغه نظام سلامت کشور را به خود اختصاص داده است.»

لاریجانی گفت: «برنامه‌ریزی مناسبی هم در این زمینه صورت گرفته است و جای افتخار است که براساس بازدیدها و ارزیابی، کشور ما جزو کشورهایی است که تا سال 2018 با حمایت‌های WHO می‌تواند برنامه‌های کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر را با سرعت بیشتری پیش ببرد.»

رئیس شورای راهبری تدوین راهنماهای بالینی به نقاط تمرکز هزینه‌های سلامت کشور و لزوم توجه به این نقاط اشاره کرد و گفت: «برخی اقدامات تشخیصی و جراحی علی‌رغم هزینه‌های بسیار بالایی که دارد، بیشترین آمار را در بین خدمات تجویزی پزشکان کشور تشکیل می‌دهند. بیشترین هزینه‌ها در خدمات تشخیصی تصویربرداری مربوط به انجام سونوگرافی و از بین آزمایش‌های تشخیصی بیشترین هزینه به آزمایش‌های ساده اختصاص دارد که شاید این تعداد آزمایش برای افراد اصلا موردنیاز نباشد.»

معاون آموزشی وزارت بهداشت به هزینه بالای تست ویتامین D در کشور اشاره کرد و گفت: «گاها اطلاع رسانی‌هایی که به مردم درباره کمبود این ویتامین در کشور می‌شود باعث تقاضای بالا برای انجام این تست است و باید از طریق رسانه‌ها و پزشکان به افراد گوشزد شود که انجام این آزمایش جز در موارد خاص ضروری نیست و از میزان این آزمایش‌ها کاسته شود. 40 عمل جراحی، 52 درصد حجم اعمال جراحی را در کشور شامل می‌شوند و جا دارد با مدیریت این اعمال، جراحی هزینه‌های نظام سلامت کشور را مدیریت کنیم.»

راهنماهای بالینی باید با نگاه آموزشی تدوین شوند

او درباره میزان تجویز بالای برخی داروها در کشور هم گفت: «21 قلم دارو، 30درصد هزینه‌های دارویی را شامل می‌شود و باید لزوم تجویز این اقلام دارویی بررسی و مدیریت شود.»

لاریجانی به اثرات راهنماهای بالینی در تغییر فرایندهای ارائه خدمات سلامت و بهبود پیامدهای سلامتی برای بیماران هم اشاره کرد و افزود: «اجرای مناسب راهنماهای بالینی زمینه‌های کاهش ناهمگونی‌های پرهزینه و غیر قابل توجیه در عملکرد پزشکی را فراهم می‌کند و از میزان حوادث ناخواسته در ارائه خدمات سلامت نیز می‌کاهد. حوزه راهنماهای بالینی بسیار وسیع است و جای کار و مطالعه بسیار دارد. راهنماهای بالینی باید با نگاه آموزشی تدوین شوند و یکی از زمینه‌هایی که می‌تواند بستر اجرای مناسب این راهنماها را فراهم کند، آموزش‌های مهارتی برای نیروی انسانی حوزه سلامت است. مراکز و موسسات متعددی به تدوین راهنماهای بالینی می‌پردازند اما 50 مرکز فعال و 70 مرکز پذیرفته شده‌اند که در این حوزه به نظام ملی مدیریت دانش بالینی کمک می‌کنند.»

او گفت: «در اسناد بالادستی نظام سلامت از جمله قانون برنامه پنجم توسعه، نقشه جامع علمی سلامت و نقشه تحول نظام سلامت نیز بر لزوم تدوین راهنماهای بالینی تاکید شده است. در اجرای راهنماهای بالینی گاهی توجه به تنها چند نکته کلیدی از این راهنماها می‌تواند بار بسیاری را از دوش نظام سلامت کشور بردارد.»

تشکیل کمیته‌های اقتصاد دارو، درمان و تجهیزات مصرفی در دانشگاه‌ها

لاریجانی افزود: «در سال‌های اخیر اقدامات بی‌شماری با همکاری معاونت درمان وزارت بهداشت انجام شده است و به بیش از 200 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها در قالب کارگاه و کلاس‌های متعدد، آموزش‌هایی ارائه شده است. اجرای راهنماهای بالینی تنها کار وزارت بهداشت نیست و باید نهادهای دیگر نیز در این کار درگیر شوند. دستورالعمل‌های اجرایی برای راهنماهای بالینی کشور تدوین شده است و هماهنگی‌هایی نیز با سازمان‌های خارج از وزارت بهداشت مانند سازمان‌های بیمه‌گر برای تسهیل اجرای این راهنماها انجام شده است.»

او به نقش کلیدی دانشگاه‌های علوم پزشکی در اجرای راهنماهای بالینی اشاره کرد و گفت: «ساختار پیاده‌سازی راهنماهای بالینی در ستاد وزارت بهداشت طراحی شده است که براساس این ساختار رصد، پایش و هدایت کار از سوی دو معاونت آموزشی و درمان وزارت بهداشت با همکاری سایر معاونت‌ها انجام می‌‌شود. سیاستگذاری و نظارت راهبردی بر عهده کمیته راهبری تدوین و کمیته فنی تدوین نیز کارشناسی، تدوین و نظارت اجرایی را پیگیری می‌کنند.»

لاریجانی گفت: «در ساختار دانشگاه‌ها، کمیته‌های دانشگاهی و کمیته‌های بیمارستانی نقش اساسی در اجرای راهنماهای بالینی ایفا می‌کنند و باید برنامه‌ریزی مناسبی برای این کار در دانشگاه‌ها انجام شود. به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است که کمیته‌های اقتصاد دارو، درمان و تجهیزات مصرفی در دانشگاه را تشکیل دهند.»

معاون آموزشی وزیر بهداشت در پایان گفت: «دانشگاه‌ها و افراد متعددی در تدوین راهنماها، سیاست‌ها و دستورالعمل‌های بالینی نقش داشته‌اند. تاکنون 129 استاندارد خدمات و پروتکل، 30 راهکار بالینی، 31 سیاست و 10 دستورالعمل در این حوزه تدوین شده است که امروز از سوی وزیر بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ می‌شود.»