ثبت سفارش عرضه اولیه، نماد شفافیت بازار

به گزارش گروه اقتصادی آنا از سنا، سید روح الله میر صانعی دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار گفت: با روش بوک بیلدینگ بسیاری از ایرادات گذشته در عرضه های اولیه برطرف شده اما طبیعی است تا فراگیری تخصص لازم برای استفاده از روش "ثبت سفارش" در ابتدای راه با محدودیت هایی روبرو باشیم.

میر صانعی افزود: انتظار بر این است که هر چقدر جلوتر می رویم و بازیگران بازار حرفه ای تر می شوند و با روش ثبت سفارش آشنا تر می شوند، محدودیت ها کمتر و تاثیرات مثبت این روش عرضه اولیه بر بازار سرمایه بیشتر نمایان شود.

وی اظهار داشت: در گذشته بعضا مشکلات عرضه اولیه، ذهن مشتریان را نسبت به بازار سرمایه و شرکت های کارگزاری منفی می کرد و تبعاتی به همراه داشت که خوشبختانه با تغییر روش به سمت "بوک بیلدینگ" یا "روش ثبت سفارش" این مشکلات برطرف شده است. در واقع با این روش اعتماد عمومی به بازار سرمایه و کارگزاران افزایش خواهد داشت و همه شائبه ها و تضاد منافع در عرضه های اولیه ازمیان می رود.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار با بیان مشکلات روش قبلی عرضه اولیه افزود: در روش قبلی همه فعالین بازار سرمایه مستقیما در کشف قیمت سهام دخالت داده نمی شدند یا مشارکت نداشتند و در ابتدا کارگزاران بر مبنای پیشنهادهای سرمایه گذاران کشف نرخ کرده و سپس مشتریان برخط با این قیمت کشف شده معامله می کردند.

وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از مشکلات روش قبلی عرضه اولیه، موضوع سرعت در اتصال به سامانه معاملات و ثبت سفارش بود، عنوان کرد: برای اینکه سرمایه گذاران بتوانند سهامی را در عرضه اولیه خریداری کنند لازم بود به سرعت وارد سامانه شوند و درخواست خود را ثبت کنند و آنهایی که دیرتر درخواست خرید ارائه می کردند نمی توانستند سهام خریداری کنند.

میرصانعی ادامه داد: این روند نارضایتی سرمایه گذاران را به همراه داشت و آن دسته از مشتریان بر خطی که نمی توانستند سهام را دریافت کنند نسبت به آن معترض بودند و بعضا تصور می شد کارگزار دسترسی آنها را محدود کرده و چون به دلیل محدودیت در عرضه تعداد قابل توجهی از مشتریان موفق به دریافت عرضه اولیه نمی شدند این موضوع در هر صورت نارضایتی در بازار سرمایه را به وجود می آورد.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار با اشاره به سومین مشکل روش قبلی عرضه های اولیه گفت: برخی از مشتریان به نحوه تخصیص سهام از سوی کارگزاران به مشتریان اعتراض داشتند و فکر می کردند ممکن است این تخصیص غیر منصفانه باشد.

وی با تاکید بر اینکه روش "ثبت سفارش" در عرضه اولیه نماد شفافیت بازار است و در آن همه بازیگران بازار در کشف قیمت سهام مشارکت دارند اظهار داشت: با روش "بوک بیلدینگ" چه معامله گران کارگزار چه سرمایه گذاران برخط و عادی می توانند با ثبت درخواست خود، در کشف قیمت سهام مشارکت کنند. در این روش سهام عرضه اولیه توسط کارگزاران به مشتریان تخصیص داده نمی شود و مشتریان مستقیم یا غیر مستقیم سفارش خود را ثبت می کنند، بنابراین در این روش شائبه غیر منصفانه بودن تخصیص ها در عرضه اولیه دیگر قابل تصور نیست.

به گفته دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار از آنجا که روش ثبت سفارش مانند داد و ستد در اتاق تاریک است و سرمایه گذار هنگام ثبت سفارش از سفارش های دیگر سرمایه گذاران بی خبر است. بنابراین سرمایه گذار تحت تاثیر جو بازار قرار نمی گیرد و لازم است قبل از ثبت سفارش سهام مورد نظر را ارزشگذاری و تحلیل کند و سفارش خود را بر مبنای تحلیل وارد سامانه کند.

میرصانعی فرآیند روش ثبت سفارش را تشریح کرد و گفت: در روش ثبت سفارش سرعت ثبت درخواست بلا اثر و درخواست ها در یک بازه زمانی قابل ثبت است و همه مشتریان از جمله کارگزاران و معامله گران بر خط و عادی می توانند در فرصت مناسب تعیین شده سفارش خود را ثبت کنند و هیچ تفاوتی ندارد که کدام سفارش زودتر ثبت شده است.

وی افزود: بعضا نسبت به روش قبلی عرضه های اولیه تصور تخصیص یا توزیع غیر منصفانه ای وجود داشت که در این روش تصورش هم حذف می شود و قطعا به سلامت و شفافیت بازار سرمایه کمک خواهد کرد.

دبیرکل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: با روش بوک بیلدینگ بسیاری از ایرادات گذشته برطرف شده اما طبیعی است تا فراگیری تخصص لازم برای استفاده از روش "ثبت سفارش" در ابتدای راه با محدودیت های روبرو باشیم، اما انتظار بر این است که هر چقدر جلوتر می رویم و بازیگران بازار حرفه ای تر می شوند و با روش ثبت سفارش آشنا تر شده، محدودیتهای دامنه قیمتی کمتر و تاثیرات مثبت این روش عرضه اولیه بر بازار سرمایه بیشتر نمایان شود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: یکی از مواردی که در ثبت سفارش عرضه اولیه باید مورد توجه قرار بگیرد موضوع دامنه قیمت است. در واقع مشتری نمی داند سایرین روی چه نرخی سفارش خود را وارد کردند. هر مشتری می بایست قیمتی را برای سهم مورد نظرش وارد کند و ممکن است آن قیمت مناسب و یا بیراه باشد در نتیجه مشتریان ملزم هستند ابتدا اطلاعات لازم در خصوص سهام را کسب کرده و تحلیل های لازم را انجام دهند و سپس به رقابت وارد شوند و بنابراین سطح تحلیل بازار نیز عمیق تر خواهد شد. لذا با توجه به رقابت تاریک این روش به نظر می رسد که لازم است به مرور دامنه قیمت سهام در عرضه اولیه افزایش یابد تا نرخ گذاری سفارشات در این روش بر مبنای تحلیل انجام پذیرد.