گور خوابی حاصل اختلال عملکرد نهادهای حاکمیتی است/ بودجه بهزیستی پاسخگوی حمایت از معتادان نیست

مجید رضازاده، رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا در مورد گورخواب‌های نصیرآباد شهریار اظهار کرد: ما به عنوان سازمان بهزیستی باید سهم خود را در این اتفاق بپذیریم زیرا قطعا اگر ما مداخلات به موقعی انجام داده بودیم شاهد وقوع چنین وضعیتی در پایتخت نبودیم. البته نهاد حاکمیتی از جمله دولت و شهرداری نیز باید در این زمینه توجه و کمک‌های لازم را انجام دهند زیرا مسلما نهادهای حاکمیتی در بخشی از عملکرد خود اختلال داشته‌اند که چنین پدیده‌ای در شهر ایجاد شده است.

وی افزود: البته حل این مشکل بسیار پیچیده و دشوار است زیرا مولفه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی در بروز پدیده کارتن خوابی و گور خوابی دخیل است. به عنوان مثال باید توجه داشته باشیم که تعدادی از مراکز میان‌مدت و کمپ ترک اعتیاد سازمان بهزیستی در همان منطقه گورستان نصیرآباد وجود داشت اما این افراد به آن مراجعه نکردند زیرا بخشی از این افراد معتاد نیستند و کارتن خواب‌ها به دلیل فقر مادی و فقر فرهنگی- اجتماعی به این شیوه زندگی روی می‌آورند.

شهرداری موظف به حمایت از کارتن خواب‌هاست

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: شهرداری وظیفه ساماندهی و حمایت از افراد کارتن‌خواب را بر عهده دارد البته باید افزایش مراکز کاهش آسیب و آموزش افراد آسیب دیده نیز در دستور کار بهزیستی و شهرداری قرار گیرد.

بودجه بهزیستی کفاف حمایت از معتادان را نمی‌دهد

رضازاده با اشاره به اینکه درمان معتادان نیاز به هزینه‌های زیادی دارد، افزود: متاسفانه بودجه سال گذشته بهزیستی برای حمایت و ساماندهی معتادان کافی نبود و با توجه به اینکه خدمات درمان اعتیاد شامل سم‌زدایی، درمان‌های دارویی، خدمات نگهداری، خدمات مددکاری و روانشناسی است به هزینه‌ها و منابع مالی بسیاری نیاز دارد که متاسفانه تاکنون تامین نشده است.

وی ادامه داد: گروه معتادان افراد آسیب‌پذیر و فقیری هستند که در سطح شهر پراکنده شده‌اند و با توجه به هزینه‌بر بودن ارائه خدمات درمان معتادان، مراکز ما نمی‌توانند به صورت مستقل این هزینه‌ها را تامین کنند و باید بتوانیم با کمک وزارت رفاه و دستگاه‌های بیمه‌ای پوشش را بالاتر ببریم، امیدواریم مجلس و دولت بودجه لازم برای خدمات بهزیستی را تخصیص دهد.

حمایت بهزیستی از 600 هزار معتاد

این مقام مسئول در سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: سال گذشته حدود 600 هزار معتاد از سازمان بهزیستی خدماتی از قبیل سم‌زدایی، خدمات شغلی، آموزش مهارت‌های حرفه‌ای، کمک‌های دریافت وام، درمان غیردارویی، مددکاری و اشتغال دریافت کردند.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در مورد حمایت‌های سازمان بهزیستی کشور از معتادان گفت: در برنامه کاهش آسیب برای مقابله با اعتیاد مواردی از جمله پیشگیری، درمان و کاهش آسیب را اجرا می‌کنیم. بنابراین برنامه کاهش آسیب برنامه‌ای است که مستقیم به درمان افراد معتاد نمی‌پردازد زیرا ممکن است برخی معتادان اصرار بر مصرف مواد داشته باشند، بنابراین ما در این برنامه خطر استفاده از مواد را کاهش می‌دهیم تا از بروز بیماری‌هایی مانند ایدز و هپاتیت جلوگیری کنیم.

وی افزود: به عنوان مثال، با آموزش و اطلاع‌رسانی به آنها از بروز مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر و بروز جرایم در آنها جلوگیری می‌کنیم، به طوری که سوزن و سرنگ رایگان در اختیار آنها قرار می‌دهیم و با فراهم کردن شرایط اولیه زندگی مثل ارائه یک غذای گرم روزانه، محلی برای خواب، کمک‌هایی از این قبیل سعی داریم شرایطی را ایجاد کنیم که این افراد مجبور نشوند برای یک وعده غذا دزدی کنند که با اجرای این برنامه عوارض اجتماعی و بهداشتی در این افراد کاهش پیدا می‌کند.

رضازاده یادآور شد: مراکز گذری روزانه (DIC) و مراکز شبانه (شلتر) و تیم‌های سیار بهزیستی برای شناسایی فعالیت می‌کنند تا ضمن شناسایی افراد و پاتوق‌های آنان خدمات لازم را به آنان ارائه کنند و معتادان را با خدمات مراکز گذری آشنا و آنان را نسبت به استفاده از این خدمات تشویق و ترغیب کنند.

راه اندازی مراکز درمان معتادان خیابانی

وی افزود: هم‌اکنون 140 مرکز روزانه کاهش آسیب، 50 مرکز شبانه و 250 تیم سیار داریم که کار تیم سیار آموزش و شناسایی معتادان بهبود‌یافته است. 1150 مرکز اقامتی میان مدت، 1170 طرح پایه درمان اعتیاد و 45 سرپناه شبانه نیز برای درمان اعتیاد در کشور فعالیت می‌کنند. البته این تیم سیار از افرادی تشکیل‌ شده‌اند که قبلا اعتیاد داشتند، بنابراین می‌توانند به راحتی با معتادان ارتباط برقرار کنند و پاتوق‌های آنان را شناسایی کنند.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور از اجرای برنامه‌های جدید در حوزه اعتیاد خبر داد و گفت: از ابتدای سال آینده برنامه پیشگیری از اعتیاد به صورت خانه به خانه اجرا می‌شود و در نظر داریم مراکز درمان ارزان‌قیمت برای معتادان خیابانی راه‌اندازی کنیم.

انجام نیازسنجی برای افزایش مراکز کاهش آسیب در کشور

رضازاده در مورد افزایش مراکز کاهش آسیب سازمان بهزیستی گفت: لازم است که این مراکز افزایش پیدا کند. همچنین از سوی برخی استان‌ها تقاضا برای افزایش مراکز نیز داشته‌ایم، اما برخی از معتادان از ترس دستگیری و برای استفاده آزادانه مواد تمایلی به حضور و استفاده از خدمات مراکز کاهش آسیب ندارند، به طوری که در فصل تابستان و هوای گرم بسیاری از این افراد به مراکز مراجعه نمی‌کنند و می‌خواهند در فضای باز باشند.همچنین برخی از این افراد به دلیل ناآگاهی از ارائه خدمات در مراکز گذری به آنها مراجعه نمی‌کنند و برخی دیگر نیز به دلیل در دسترس نبودن مراکز گذری در آنها مستقر نمی‌شوند.

وی یادآور شد: هم‌اکنون با همکاری دانشگاه علوم ‌بهزیستی در حال ارزیابی سریع و نیازسنجی تعداد مراکز گذری شبانه و روزانه در کشور هستیم و در آخر هرسال از همه استان‌ها می‌خواهیم که تعداد کودکان خیابانی و معتادان خود را اعلام کنند تا بتوانیم برنامه‌ریزی مناسب‌تری برای آنان انجام دهیم.