واکنش انصاری‎راد به سخنان آیت‌الله یزدی: آزادی و حقوق شهروندی دعوایی است که از مشروطه تاکنون ادامه دارد

حجت‎‌الاسلام حسین انصاری‎راد رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس ششم شورای اسلامی در گفت‎وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، به اظهارنظر آیت‎الله محمد یزدی که گفته است «منشور حقوق شهروندی مغایر با قانون اساسی است و این اقدام روحانی، نمایشی و انتخاباتی است»، واکنش نشان داد و تصریح کرد: متن حقوق شهروندی را از اول تا آخر ندیده‎ام، بخش‌هایی را مطالعه کرده‌ام؛ اما مصاحبه آقای یزدی را از ابتدا تا انتها خوانده‌ام و حرف‎های رئیس‎جمهوری را در روز رونمایی از منشور حقوق شهروندی هم شنیدم و هم در روزنامه‎ها خواندم.

این چهره سیاسی اصلاح‎طلب در ادامه افزود: بخش عمده‌ای از حقوق شهروندی، همان چیزی است که در قانون اساسی آمده و به آن اشاراتی شده است. به هر صورت طرح این مسأله مبنی بر اینکه تا چه اندازه به آن عمل شود و مورد اجرا قرار گیرد یا اینکه از آن حمایت شود؛ مباحثی است که در آینده مشخص خواهند شد.

وی با تأکید بر اینکه «طرح حقوق شهروندی مطالبه ملت ایران است»، گفت: من نمی‏‌خواهم کلمه‎ای را به کار ببرم تا برخی افراد از سخنان من ناراحت و آزرده خاطر شوند، اما اینکه بعضی می‏‌گویند منشور حقوق شهروندی مغایر با قانون اساسی یا قوانین موضوعه است، وارد نیست. ضمن اینکه چنین اظهاراتی و چنین دعوایی به زمان حال اختصاص ندارد و از اول مشروطه وجود داشته است.

انصاری‎راد در این باره توضیح داد: از اول مشروطه این مباحث وجود داشته است. من نمی‎خواهم از فردی نام ببرم، اما بعضی از مشایخ در آن زمان (مشروطه)، واژه «آزادی» را به کلمه «ملعونه آزادی» تعبیر می‎کردند. در حالی‌که استبداد، شرک است و اینکه فردی در جایی و به هر اسمی، عنوان پادشاه، خلیفه و... را داشته باشد، اما بخواهد بر خون، مال، جان و زندگی مردم تحکم کند؛ شرک به حساب می‏‌آید. در حالی‎که قرآن مجید و همه ادیان الهی این (شرک) را رد می‎کنند.

وی در ادامه به آیه 64 سوره مبارکه آل عمران «یا أَهلَ الکِتابِ تَعالَوا إِلىٰ کَلِمَةٍ سَواءٍ بَینَنا وَبَینَکُم أَلّا نَعبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلا نُشرِکَ بِهِ شَیئًا وَلا یَتَّخِذَ بَعضُنا بَعضًا أَربابًا مِن دونِ اللَّهِ فَإِن تَوَلَّوا فَقولُوا اشهَدوا بِأَنّا مُسلِمونَ» اشاره کرد و افزود: این آیه یعنی: ای اهل کتاب و ای کسانی که از پیغمبر صاحب کتاب مانند انجیل و تورات تبعیت می‌‏کنید، همه‎ بیایید و بر کلمه (برای خدا شریک قائل نشوید) اتحاد و وحدت داشته باشید و از همه مهمتر، هیچ‎کس بر دیگری ارباب نباشد و هیچ‎ انسانی سلطه انسان دیگری را نپذیرد.

رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس ششم، با بیان اینکه «پذیرفتن سلطه انسانی غیر از خدا یا قبول سلطه انسانی بر انسان دیگر عین شرک است»، گفت: قرآن مجید برخی از یهودیان و مسیحیان را ملامت می‏‌کند که چرا علمای خود را «مُطاع» قرار دادند یا از آن‎ها «تبعیت مطلق» می‌‏کنند. منظور من از مثال‎ها، آیه‎ها و عباراتی که به آن‎ها اشاره کردم برای این است که بگویم «چنین اظهاراتی» از آن زمان وجود داشته و تا الان نیز ادامه یافته‌اند.

این چهره سیاسی اصلاح‌طلب، به یکی از فرمایشات امام راحل اشاره کرد و یادآور شد: بنیانگذار انقلاب اسلامی در پاسخ به نامه آقای ناطق‌نوری در شهریور ماه سال 67 می‌نویسند «در جمهوری اسلامی جز در مواردی نادر که اسلام و حیثیت نظام در خطر‏‎ ‎‏باشد، آن هم با تشخیص موضوع از طرف کارشناسان دانا، هیچ کس نمی‌تواند رأی خود‏‎ ‎‏را بر دیگری تحمیل کند؛ و خدا آن روز را هم نیاورد. من تمام سعی خود را می‌نمایم که‏‎ ‎‏با نسبت مطلبی به من، کسی مظلوم نگردد. من شما را هم فردی متدین، متعهد، مبارز و‏‎ ‎‏دارای هوش سیاسی می دانم. برای من شما و آقای محتشمی فرقی ندارد».

انصاری‎راد، درباره قسمت دیگر اظهارات آیت‎الله یزدی درباره اینکه گفته است «رونمایی از منشور حقوق شهروندی، اقدام انتخاباتی رئیس‎جمهوری است»، تصریح کرد: حتی اگر بیان حقوق شهروندی از سوی آقای روحانی، برای انتخابات سال آینده هم باشد، مگر عیب و ایرادی دارد؟ روحانی شاید بخواهد دور بعدی هم رئیس‎جمهور باشد و تا آنجایی که من اطلاع دارم اصلاح‎طلبان نیز قصد حمایت از ایشان را دارند و کاندیدای این طیف سیاسی است. ضمن اینکه تأکید بر حقوق شهروندی، تأکید بر قانون اساسی به حساب می‎آید.

رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس ششم شورای اسلامی با تأکید بر اینکه «بخش عظیمی از حقوق شهروندی در قانون اساسی وجود دارد»، یادآور شد: به یاد دارم که آقای یزدی در جایی گفته بود «مفاد قانون اساسی، احکام شرعی است» و من این سخن را قبول دارم و درست هم هست. به عبارتی هیچ فتوایی نمی‌‏تواند در برابر قانون اساسی قد عَلم کند مگر اینکه قانون اساسی را برحسب همان قوانین موجود تغییر دهند.

وی ادامه داد: گفته‌‏های رئیس‎جمهوری منطبق با قانون اساسی و مطالبات عمومی است و ضمنا با قوانین موضوعه هم در تعارض نیست. از طرفی قطعاً منشور حقوق شهروندی در مجلس شورای اسلامی به تصویب می‏‌رسد چرا که 160 نفر از نمایندگان از منشور نام‌برده حمایت کرده‎اند. با این حساب هیچ جای بحثی درباره منشور حقوق شهروندی نیست، اما حقیقتاً نمی‏‌دانم که چرا بعضی تاب چنین حرف‏‌هایی را ندارند.

انصاری‏‌راد در پاسخ به این پرسش که «آیا بقیه دستگاه‎ها از منشور حقوق شهروندی حمایت می‌کنند و می‏‌توان گفت ضمانت اجرایی بر این منشور به وجود خواهد آمد یا خیر؟» واکنش نشان داد و گفت: مشکل در متن جامعه است. به عبارتی مشکل در قدرتی است که در مراکز مختلف وجود دارد و همانطور که گفتم این اختلاف از اول مشروطه بوده و تاکنون هم ادامه پیدا کرده است. طبق قانون اساسی، آزادی حق مردم بوده و هیچ‎کس نمی‏‌تواند حتی با نام قانون این آزادی را از مردم سلب کند.

این چهره سیاسی اصلاح‌طلب در پایان تأکید کرد: اصل 56 قانون اساسی به آزادی انسان‎ها اشاره دارد و می‎گوید که خداوند انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته و این، یک حق الهی است و هیچ‌کس نمی‏‌تواند حق الهی را از انسان سلب یا در اختیار گروه یا فرد خاصی قرار دهد. این عهد، بر همه اصول قانون اساسی تقدم ذاتی دارد. از طرفی مبنای مشروعیت قانون اساسی، رأی مردم است و بدون رأی مردم، ما هیچ چیزی نداریم. مرجع تقلید زمانی مرجع تقلید می‌‏شود که مردم به آن رجوع و فتواهای آن را قبول کنند. ولی‌فقیه زمانی ولی‌فقیه می‏‌شود که نمایندگان مردم (خبرگان) به سمت او باشند. بنابراین همه سمت‎ها معلول رأی مردم هستند و هیچ مقامی در نظام جمهوری اسلامی نمی‌‏تواند در تعارض با مردم باشد.

گفت‎وگو از علی فراهانی