کدخدایی: تاکنون شرط اول برگزاری یک انتخابات درست را نداشته‌ایم/ شورای نگهبان در بررسی هزینه‌های سنگین برخی نامزدها موفق عمل نکرد
سخنگوی شورای نگهبان تأکید کرد: نظام انتخاباتی فعلی از حداقل قوانین و مقررات نظارتی و اجرایی برخوردار است، چرا که نتوانستیم آن را به‌روز و پویا کنیم.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان در نشست تخصصی سیاست‌های کلی ناظر بر انتخابات که پیش از ظهر امروز در آمفی‌تئاتر عدالت دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، درباره سیاست‌های کلی انتخابات گفت: در باب مباحث حقوقی نظام انتخابات ایران، بنده همچون دیگر حقوقدان‌ها درباره ناکارآمدی آن صحبت کردم.
در کشورهای دیگر فردی که به عضویت حزبی درآمده باشد که وفاداری خود را به آن نظام ثابت کرده باشد، می‌تواند به چرخه انتخاباتی وارد شود و این نوعی مکانیزم نظارتی است و این چیزی است که در انتخابات اخیر آمریکا نیز شاهد آن بودیم. بنابراین اصل نظارت و تأیید صلاحیت‌ها در همه کشورها وجود دارد و ما نیز باید آن را در کشور خودمان شفاف کنیم
وی ادامه داد: این مشکل در دو دهه گذشته به شکل اساسی بروز پیدا کرده و ما تاکنون چندین نوبت درباره اشکالات کار توضیح داده‌ایم. در نظام انتخاباتی فعلی قوانین و مقررات حداقلی است و متعلق به سال‌های نخست انقلاب و دهه 60 است. از آنجایی که انتخابات پویاست، قوانین مرتبط با آن نیز باید به‌روز و پویا باشد.
کدخدایی افزود: متأسفانه در بخش انتخابات، قوانین ما مربوط به دهه 60 است و اصلاحاتی که در هر دوره از مجلس درباره آن انجام گرفته، پیوندی و ناهماهنگ بوده و نه تنها متناسب با کنش سیاسی مردم نبوده، بلکه خود مشکل‌ساز شده است.
وی با اشاره به بحث قانون انتخابات ادامه داد: متأسفانه ما تاکنون قانونی مطلوب و شایسته که نیازمند چارچوب‌های شفاف باشد نداشته‌ایم و قوانین ما حداقلی و ناکارآمد بوده است. بنابراین ما شرط نخست (یک قانون خوب و کامل) برای برگزاری انتخابات را نداشته‌ایم. از سوی دیگر، اجرای خوبی نیز در همین قانون صورت نگرفته است.
وی در این‌باره افزود: این نگاهی است که من در همه امور به آن اشاره کردم و آن باور مسئولان ما به اجرای قانون است. این باورمداری به مردم بازمی‌گردد و اجرای صحیح قانون نیز از آن نشأت می‌گیرد.
کدخدایی درباره نظارت بر اجرای قانون نیز گفت: نظارت بر اجرای قانون از جمله مسائلی است که در کشور ما چندان مورد توجه قرار نگرفته است و در بسیاری از موارد به قوانین مصوب جدید در کشور نیازی نیست، اما به دلیل عدم اجرای دقیق قوانین قدیمی و عدم نظارت بر اجرای صحیح قوانین قبلی، ناچار به تصویب قوانین جدید می‌شویم.
وی با اشاره به سیاست‌های کلی ناظر بر انتخابات که رهبر انقلاب با بررسی قوانین قدیمی خواهان تهیه و تنظیم آن از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام شده‌اند، گفت: این سیاست‌ها می‌تواند بسیاری از مشکلاتی را که ما تاکنون با آن درگیر بوده‌ایم رفع کند. به طور مثال، قانون حوزه‌های انتخاباتی که در بند 1 سیاست‌ها به آن اشاره شده است و امروز اهمیت آن توسط یکی از حقوقدانان مطرح شد، در این سیاست‌ها مورد توجه قرار گرفته است.
سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به مشکل هزینه‌های انتخاباتی در قانون انتخاباتی فعلی گفت: متأسفانه در بحث تبلیغات انتخاباتی قوانین حداقلی داریم و این امری است که تاکنون از آن غفلت شده است.
وی ادامه داد: دو مسأله در اینجا مطرح است؛ یک، اینکه نامزدها منابع مالی خود را از کجا تأمین می‌کنند؛ دو، تا چه حد می‌توانند برای تبلیغات خود هزینه کنند. تاکنون ما هیچ نظارت کاملی بر هزینه‌ها نداشته‌ایم و نداریم. البته در مواردی شورای نگهبان متوجه هزینه‌های سنگین برخی از نامزدها شده بود و سعی کرد به مسأله ورود پیدا کند، اما چندان در بررسی و نظارت بر آن موفق عمل نکرد. اگر این مکانیزم اجرایی شود بسیاری از معضلات ما در زمینه منابع مالی نامزدها در دوران انتخابات و میزان هزینه مجاز آنها مشخص خواهد شد.
کدخدایی در بحث تأیید یا عدم تأیید صلاحیت نامزدهای انتخاباتی گفت: معمولا شورای نگهبان در این مسأله متهم می‌شود و در این مسأله آنچه اهمیت دارد مکانیزم‌های حاکم بر تشخیص و تأیید صلاحیت‌هاست. اینکه بگوییم کشورهای دیگر چنین مکانیزمی ندارند، ناصحیح است، اما اینکه چه مکانیزمی را به کار بگیریم مهم و ضروری است.
وی افزود: به طور مثال در کشورهای دیگر فردی که به عضویت حزبی درآمده باشد که وفاداری خود را به آن نظام ثابت کرده باشد، می‌تواند به چرخه انتخاباتی وارد شود و این نوعی مکانیزم نظارتی است و این چیزی است که در انتخابات اخیر آمریکا نیز شاهد آن بودیم. بنابراین اصل نظارت و تأیید صلاحیت‌ها در همه کشورها وجود دارد و ما نیز باید آن را در کشور خودمان شفاف کنیم.
سخنگوی شورای نگهبان درباره معیارهای تأیید صلاحیت‌ها گفت: ما اگر معیارهای کمّی و ملموسی داشته باشیم، راحت‌تر می‌توانیم صلاحیت‌ها را مشخص کنیم و شرایط آن نیز از پیش اعلام و بررسی شود و شاید از این طریق بتوانیم سازوکار مشخصی را مطرح و اجرایی کنیم.
کدخدایی ادامه داد: بحث شایسته‌گزینی از دیگر مواردی است که تاکنون در قانون انتخابات مغفول مانده بود که در سیاست‌های کلی انتخابات مطرح شده است و باید درباره آن شفاف‌سازی کرد. البته بحث رجل سیاسی نیز از جمله مواردی است که باید درباره آن نیز معیارهای مشخصی مطرح و شفاف‌سازی صورت گیرد تا مجادلات سیاسی وقت‌گیر درباره آنها به پایان برسد.
سخنگوی شورای نگهبان درباره ابلاغ این سیاست‌ها گفت: در حقیقت سیاست‌های کلی باید مشعل راه انتخابات باشد، مسیر را برای ما شفاف کند و پرسش‌های موجود در این زمینه را پاسخگو باشد؛ مشروط بر اینکه به آن باور برسیم که این سیاست‌ها ما را به مسیر صحیح در انتخابات سوق می‌دهد. علاوه بر این، بحث فرهنگ سیاسی نامزدها و مردم از مسائل مهم دیگری است که باید به آن توجه داشت و شاید به کمک آن بتوان انتخابات خوبی را برگزار کرد.
کدخدایی همچنین در ابتدای سخنرانی خود از برگزارکنندگان این مراسم و اساتید حقوق دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه تهران تشکر کرد.
انتهای پیام/
