دولت روحانی 2 استعفا؛ دولت احمدی‌نژاد با 30 سانحه مرگبار، هیچ استعفا!

سهیلا گلی‌زاده، خبرنگار اقتصادی، 19 مردادماه سال 93 یک فروند هواپیمای آنتونف 140 لحظاتی پس از بلند شدن از باند فرودگاه مهرآباد در تهرانسر سقوط کرد و در اثر این سانحه 40 نفر جان خود را از دست دادند. پس از این سانحه رئیس جمهوری به کارگیری این نوع هواپیما را در سیستم حمل و نقل هوایی تا زمان مشخص شدن علت سقوط ممنوع اعلام کرد. از سوی دیگر رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز استعفای خود را تقدیم آخوندی وزیر راه کرد تا بدین ترتیب این اقدام گامی برای ابراز همدردی با بازماندگان این سانحه باشد.

در آن زمان نیز استعفای ریاست یک سازمان در پی وقوع یک سانحه تابوشکنی قلمداد می‌شد و از این رو می‌توان استباط کرد که ماجرای استعفای جهانگیریان هرچند که کمی پرحاشیه بود، اما در اذهان عمومی مثبت و نشانی از اهمیت موضوع برای مسئولان تلقی شد. البته برخی ماجرای استعفای رئیس سازمان هواپیمایی را در اثر فشار نمایندگان مجلس برای اعلام علت سانحه سقوط آنتونف دانستند.

با این حال مهرداد بائوج لاهوتی عضو کمیسیون عمران مجلس نهم در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با بیان اینکه استعفای رئیس سازمان هواپیمایی نوعی همدردی با بازماندگان سانحه آنتونف 140 است، بیان کرده بود: استعفای جهانگیریان بسیار منطقی و نوعی همدردی با بازماندگان سانحه آنتونف 140 است که البته نمایندگان نیز در این استعفا بی‌تاثیر نبودند.

با استعفای جهانگیریان و کناره‌گیری وی از سکان‌داری سازمان هواپیمایی کشوری و اعلام دلیل سانحه سقوط هواپیمای آنتونف از سوی تیم بررسی این سانحه، تب و تاب‌ها خوابید و پرونده استعفای معاون آقای وزیر بسته شد، اما حالا با سانحه برخورد دو قطار سمنان – مشهد و تبریز – مشهد در ایستگاه هفت‌خوان سمنان پرونده دیگری با استعفای معاون دیگر آخوندی باز شد؛ پرونده‌ای که حالا برخی با استناد به آن، ماجرای استیضاح وزیر راه در مجلس را برای بار دیگر به جریان انداختند.

این بار محسن پورسیدآقایی مدیرعامل شرکت راه‌آهن یک روز پس از سانحه برخورد قطار در سمنان بر روی آنتن زنده تلویزیون ضمن عذرخواهی از مردم، استعفای خود از سمتش در شرکت راه‌آهن را نیز اعلام کرد که البته این استعفا مورد موافقت وزیر راه و شهرسازی هم قرار گرفت.

آن‌طور که مدیرعامل سابق شرکت را‌ه‌آهن در این برنامه تلویزیونی گفته دلیل استعفای وی ابراز همدردی با بازماندگان و خانواده‌های 44 کشته سانحه بوده است؛ اما این بار هم حاشیه‌های استعفای معاون وزیر راه کم نبود و برخی ماجرای این استعفاها را قربانی کردن معاونان برای ابقای شخص وزیر عنوان کردند اما با این حال شاید بد نباشد تا آمار حوادث هوایی و ریلی دولت نهم و دهم را یادآور شد که طی هشت سال، 18 سانحه ریلی مرگبار و 12 سانحه مرگبار هوایی رخ داد که حتی یک مدیر هم حاضر به کناره‌گیری از سمت و استعفا نشدند و حتی بهبهانی وزیر وقت راه و ترابری نیز در جلسه استیضاح خود پاسخ قانع‌کننده‌ای به نمایندگان مجلس درباره عملکرد ناوگان هوایی پس از سقوط بویینگ ایران ایر در سال ۸۹ نداشت و در نهایت نیز با استیضاح نمایندگان برکنار شد.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد جمع‌آوری امضا برای استیضاح وزیر راه در مجلس نوعی سیاسی کاری در این باره باشد و قاسم میرزایی نکو، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور و نماینده مردم تهران و دماوند در مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر این موضوع معتقد است که سیاسی کردن حادثه قطار الگوی غلطی است که نباید از آن پیروی کرد.

وی استیضاح وزیر راه و شهرسازی را موضوعی هیجانی و احساسی خواند و گفت: باید تمرین دموکراسی کنیم و به جای متهم کردن یکدیگر به فکر حل مشکل باشیم، ضمن اینکه باید مراقب باشیم که با شایعه‌سازی و سیاسی کردن موضوع از اعتماد مردم به سیستم ریلی کشور کاسته نشود.

به گفته میرزایی نکو، بعد از هر حادثه ای از سوی برخی افراد و گروه‌ها و جریان‌ها رفتارهای هیجانی دیده می شود که بعضا به ضرر کشور تمام می شود و زیر سوال بردن عملکرد مثبت راه‌آهن کشور تنها به دلیل یک حادثه، بی‌انصافی است و از این رو نباید اعتماد مردم به سیستم ریلی کشور با شایعه پراکنی و سیاسی کاری کم شود. ضمن اینکه در تمام کشورهای جهان حوادث این چنینی رخ می دهد و مسئول مربوطه استعفا می دهد. اکنون نیز یک تابو شکنی رخ داده است و برای اولین بار مسئولی ضمن عذرخواهی استعفا می دهد و این خیلی مبارک است. این درحالی است که تا پیش از این موارد اینچنینی در کشور بوده است اما مسئول مربوطه نه تنها استعفا نمی داد بلکه سعی می کرد با پاک کردن صورت مسئله، اصل داستان را از بین ببرد.

هرچند استعفای یک مدیر و یا مسئول بعد از وقوع سانحه‌ای نمی‌تواند زیان جانی وارده را جبران کند اما با این حال به نظر می‌رسد گامی در راستای ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری مدیران در ارتباط با خطای کارمندان و پرسنل تحت نظرشان باشد و حتی بار روانی مثبتی بر بازماندگان سوانح به لحاظ همدردی مقامات خواهد داشت. اتفاقی که طی سال‌های گذشته با وجود وقع سوانح مرگبار شاهد آن نبودیم.