حکومت پهلوی سد راه موسیقی تعزیه در تاریخ بود

به گزارش گروه فرهنگی آنا، برنامه «ارغنون» با موضوع (بررسی جایگاه موسیقی تعزیه در کشور) و با حضور بهمن کاظمی (پژوهشگر و موسیقیدان) از شبکه رادیویی گفت‌وگو روی آنتن رفت.

در این برنامه بهمن کاظمی در خصوص تاریخ موسیقی تعزیه گفت: در ایران تا قبل از دوران قاجار موسیقی تعزیه و تمام موسیقی‌هایی از این دست، جزئی از سنت به حساب آمده و یکی از بخش‌های کارکردی آن دوره بوده است.

وی همچنین در ادامه افزود: در دوران قبل از قاجار بسیاری از مداح ها، ملودی‌هایی را ارائه می‌کردند، که امروزه در بخشی از آثار عارف قزوینی نیز دیده می‌شود.

این پژوهشگر موسیقی آیینی با بیان این که موسیقی تعزیه در دوران قبل از قاجار در کوچه و بازار جامعه حضوری پر رنگ داشت، عنوان کرد: موسیقی تعزیه در دوران پهلوی بسیار کم‌تر از دوران های دیگر در کوچه و بازار حضور داشت.

وی در خصوص جایگاه موسیقی در جوامع سنتی گفت: در یک جامعه سنتی موسیقی کارکرد های خودش را بر اساس نیازها و سازمان‌دهی آن جامعه برآورده می‌کند.

بهمن کاظمی در ادامه این موضوع به جایگاه موسیقی سنتی در دوران پهلوی اشاره کرده و اظهار داشت: موسیقی در دوران پهلوی به طور تحمیلی به فضای مدرن وارد شده و زیرساخت‌های خود را تا حدی از دست می‌دهد.

وی با بیان این که در دوران پهلوی اول، کشور، جامعه و مردم دچار یک شکاف فرهنگی شده‌اند، تاکید کرد: موسیقی تعزیه در دوران پهلوی اول علاوه بر این که جزو ارزش‌های جامعه به حساب نمی‌آید، بلکه در طرف دیگر نیز حکومت این نوع از موسیقی را کم رنگ کرده و از اجرای آن ممانعت می‌کند.

این موسیقیدان ایرانی با اشاره به این که در دوران پهلوی اول از موسیقی تعزیه هیچ گونه حمایت مالی و معنوی نمی‌شد، اظهار داشت: بخشی از شکاف فرهنگی جامعه در دوران پهلوی به سیاستی مربوط می‌شود که از طرف حکومت اعمال شده است.

وی با اشاره به تغییرات فرهنگی در دوران پهلوی اول، گفت: سیاست‌های حکومت پهلوی به گونه‌ای بود که موسیقی سنتی ایرانی را گنار گذاشته و در را برای ورود موسیقی‌های هندی، عربی، فرانسوی و غیره به کشور باز کرد.

بهمن کاظمی همچنین در ادامه افزود: در دوران پهلوی اول و با تغییر سلیقه شنیداری مردم، نوازندگان سازهای ایرانی سازهای خود را کنار گذاشته و به نوازندگی سازهای غربی پرداختند، برای مثال در آن زمان بسیاری از کمانچه نوازان ایرانی، با کنار گذاشتن کمانچه ساز ویولون دست گرفته و ویولون می‌نواختند.

وی در خصوص گنجینه موسیقی تعزیه در دوران پهلوی گفت: در دوران پهلوی اول به دلیل ورود نابهنگام سیاست‌های مدرن به کشور، بخش اعظمی از گنجینه شفاهیِ پیران موسیقی تعزیه از بین رفته و به فراموشی سپرده می‌شود.

این پژوهشگر موسیقی ایرانی همچنین در ادامه اضافه کرد: بعد از پهلوی اول، با روی کار آمدن پهلوی دوم سیاست و فرهنگ مدرن پهلوی اول به فرهنگ آمریکایی نزدیک شده و وجهه‌ای بسیار بی‌بند و بار به خود گرفت.

وی با اشاره به این که فرهنگ آمریکایی در دوران پهلوی دوم ریشه و بنیان نداشت، گفت: رادیو به عنوان مهمترین مرجع موسیقی کشور در دوران پهلوی دوم از موسیقی سنتی فاصله می‌گیرد.

فابل صوتی برنامه «ارغنون» از وبگاه رسمی شبکه رادیویی گفت‌وگو قابل دریافت است، همچنین متذکر می‌شود که این برنامه هر پنجشنبه از ساعت 21 تا 22 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می‌شود.