پیامکی از موصل: روایت زندگی مخفی و بیماری روانی ابوبکرالبغدادی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، چند هفته پیش، شخصی از درون شهر موصل شروع به پیامک دادن به سرویس امنیتی ارتش عراق در بغداد می‌کند. او در پیامی که در اوایل نوامبر (آبان) ارسال کرده، می‌نویسد که ابوبکر البغدادی، فرمانده داعش «افراطی‌تر شده است.»

این مخبر که عملا عضو سرویس امنیتی داعش نیست در همان پیام می‌نویسد: «البغدادی نقل و انتقالاتش را کاهش داده و کمتر به فکر حضور در مکان‌های عمومی است. او بدون جلیقه انفجاریش نمی‌خوابد و در نتیجه به محض بازداشت شدن، آن را منفجر خواهد کرد.»

این پیام‌ها که از سوی رویترز مشاهده شده‌اند، وضع داعش در شهر موصل را از زمان آغاز عملیات آزادسازی با حضور ارتش عراق، شبه‌نظامیان شیعه و سنی و همچنین پیشمرگه‌های کُرد به تصویر می‌کشد. همه این نیروها تحت حمایت هوایی ائتلاف بین‌المللی ضد داعش به رهبری آمریکا هستند.

این پیام‌ها به همراه گفت‌و‌گوهایی که از مقامات ارشد پیشمرگه‌های کرد که از اعضای داعش بازجویی کرده‌اند، جزئیات عجیب و غریبی از وضعیت داعش و وضعیت روانی رهبری آن را در روزهای اخیر نشان می‌دهد. این پیام‌ها نشان می‌دهد داعش و به ویژه رهبر آن، همچنان خوی خشونت‌آمیز خود را حفظ کرده اما در روزهایی که به نظر می‌رسد روزهای پایانی رهبری آن‌ها بر موصل، مهمترین مقرشان در عراق است، به تردیدهای حاد و پارانویا دچار شده است.

پیام‌های دیگری که از طرف مخبر حاضر در موصل ارسال شده، می‌گوید که جداشدگان از داعش و افراد مظنون به خبرچینی به طور مرتب در شهر اعدام می‌شوند. بنا به این پیام، البغدادی که دو سال پیش، خلافت (خود خوانده‌اش) را در بخش‌های غربی عراق و شرقی سوریه اعلام کرد، در روزهای اخیر به شدت نسبت به نزدیکانش مشکوک شده و حالات عجیب و غریبی از خود نشان می‌دهد.

این مخبر در پیام دیگری نوشته که ابوبکر البغدادی در برخی اوقات لطیفه می‌گفت و با نزدیکان خود خوش و بش می‌کرد اما این روزها دیگر اثری از این حالات رفتاری او دیده نمی‌شود.

رویترز نوشته است که می‌تواند هویت فرد مخبر داخل در موصل را تایید کند اما این امکان برای آن وجود ندارد که صحت محتوای پیامک‌هایش را با آن چه که در داخل موصل و اطراف البغدادی می‌گذرد، مورد تایید قرار دهد. با وجود این، رویترز نوشته که اطلاعات ارسال شده از سوی این مخبر با آن چه منصور بارزانی، رئیس شورای امنیت منطقه اقلیم کردستان عراق و لاهور طالبانی، فرمانده یگان مبارزه با تروریسم پیشمرگه‌های کرد روایت می‌کنند، مطابقت دارد.

طالبانی و دیگر فرماندهان امنیتی کردستان می‌گویند که پیشرفت نیروهای ائتلاف به سوی موصل به کندی انجام می‌شود اما این پیشرفت استواری مورد تاییدی دارد. به گفته آن‌ها، نیروهای حاضر در ائتلاف آزاد سازی موصل منابع موثقی از جمله مخبران آموزش دیده و ساکنانی درون شهر موصل دارد که اطلاعات اساسی را از طریق پیامک یا تلفن به حومه شهر، جایی که به کنترل ارتش عراق درآمده است، ارسال می‌کنند.

فرماندهان کرد اعتقاد دارند عملیات آزادسازی موصل که از چهار هفته پیش آغاز شده، به موجی از ناامنی و ترس در میان داعش منجر شده است. آن‌ها می‌گویند که این احساس در کوتاه مدت به وسواس داعش در اعدام شهروندان عادی منجر شده که تصور می شود در حال خیانت به آن ها هستند. این وسواس همچنین دامنگیر نیروهای درونی داعش نیز شده و آن‌ها نیز طی روزهای اخیر به جوخه‌های اعدام سپرده شده‌اند.

به گفته کریم سنجار، وزیر کشور و کفیل وزارت دفاع اقلیم کردستان، این اعدام‌ها نشان می‌دهد که داعش شروع به شکار کردن خود کرده است. او همچنین می‌گوید که «بسیاری از نیروهای محلی داعش اعتقاد دارند که کشته شدن در راه داعش شهادت نیست. بیشتر افرادی که در راه داعش کشته می‌شوند، جنگجویان خارجی هستند اما شمار آن‌ها به نسبت گذشته کاهش پیدا کرده چرا که بیشتر این جنگجویان خارجی یا پیشتر کشته شده‌اند یا این که رو به حملات انتحاری آورده اند.»

بارزانی می‌گوید که پارانویای فزاینده در داعش باعث شده که البغدادی و فرماندهان ارشد داعش به جان خود افتاده و با اعدام نیروهای خود، خودشان توان دفاعی‌شان را کاهش دهند. به گفته این مقام کرد «البغدادی در حال استفاده از روش‌های مختلفی است تا خود را پنهان کرده و از مرگ در امان بماند. از جمله این که او دائم جای خود را عوض می‌کند، از روش‌های مختلفی برای جابه‌جایی در شهر بهره می‌برد و خود را در میان افراد مختلفی پنهان می‌کند.»

مقامات کرد می‌گویند که با شکست داعش در موصل، آن‌ها به احتمال بسیار زیاد به سوریه خواهند رفت و این موضوع باعث می‌شود تا خطر نسبت به خاک عراق همچنان بالا باقی بماند چرا که آن‌ها به اعزام نیروهای انتحاری و تاکتیک‌های چریکی ادامه خواهند داد.

واقعیت آن است که داعش از ابتدای حکمرانی خود همواره با حسی از پارانویا عجین بوده است. آن ها از زمان حکمرانی بر سوریه و عراق، شبکه گسترده‌ای از جاسوسان شامل کودکان تا جنگجویان عالی رتبه‌شان را که عموما از میان اعضای سابق حزب بحث هستند به جاسوسی از مردم و حتی از نیروهای خودی واداشته‌اند.

اما موج جدید پارانویا در گروه داعش به سطح برجسته‌تری رسیده است. این پارانویا از چند هفته قبل از اعلام عملیات موصل و به محاصره درآمدن این شهر آغاز شده بود.

اوایل ماه گذشته، ساکنان موصل و نیروهای امنیتی اعلام کردند که رهبران داعش طرح سرنگونی را در داخل حلقه‌های خودی کشف کرده‌اند. این کودتا زمانی کشف شد که تلفن همراه یکی از فرماندهان عالی رتبه داعش در شهر موصل به دست دیگر افراد این گروه رسید که داخل آن نام مشارکت کنندگان در طرح سرنگونی وجود داشت و ارتباط آن‌ها با آمریکا و سرویس امنیتی کردها را ثابت می‌کرد.

واکنش داعش به این طرح کاملا خشونت آمیز بود. 58 تن از مظنونان به مشارکت در این طرح در قفسی گذاشته شده و سپس آن‌ها را در آب غرق کردند.

نیروهای امنیتی عراقی گفته‌اند از آن زمان تاکنون، داعش 48 تن دیگر از افراد قبایل محلی را اعدام کرده است. از این افراد نیز سیم کارت‌های مربوط به تلفن‌های همراه ضبط شده بود. به گفته ساکنان شهر موصل، اکنون کشف سیم کارت از هر فردی به اعدام او منجر می شود. داعش برای کشف این سیم کارت‌ها، ایست‌های امنیتی در شهر برقراری کرده که به طور منظم، عابران پیاده و خودروها را بازرسی می‌کنند. این بازرسی‌ها به ویژه در مناطقی انجام می‌شود که پیشتر مورد حمله هوایی نیروهای ائتلاف قرار گرفته است چرا که داعش اعتقاد دارد که محل این حملات از سوی ساکنان محلی و از طریق تلفن‌های همراه لو داده می‌شود.

مخبری که از درون شهر موصل برای نیروهای امنیتی عراقی درباره داعش و ابوبکر البغدادی پیام می‌فرستد به این مخاطرات آگاه است. او در یکی از پیام‌هایش نوشته است: «من الان بر پشت بام هستم. جنگنده‌ها در آسمان موصل دیده می‌شوند. قبل از این که به پایین برگردم، پیام‌ها را پاک و سیم کارتم را مخفی می‌کنم.»

ترجمه هانا اسمخانی