حقوقدان برجسته ایرانی نامزد عضویت در کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل متحد شد

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، نام دکتر جمشید ممتاز، استاد بازنشسته حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران در فهرست نامزدهای عضویت در کمیسیون حقوق بین‌الملل، رکن فرعی مجمع عمومی ملل متحد، از منطقه آسیا پاسفیک قرار گرفت.

کمیسیون حقوق بین‌الملل، وظیفه تدوین و توسعه تدریجی حقوق بین‌الملل را برعهده دارد. بسیاری از کنوانسیون‌های مهم بین‌المللی از سوی این کمیسیون تدوین شده است.

این کمیسیون متشکل از 34 حقوقدان بین‌الملل برجسته از سراسر جهان است که عضویت اعضای دوره حاضر در پایان سال 2016 خاتمه می‌یابد. حقوقدانان عضو این کمیسیون از سوی دولت‌ها نامزد می‌شوند اما پس از عضویت در آن، نماینده دولت خود به شمار نمی‌آیند. مدت عضویت اعضا در این کمیسیون 5 سال است که مطابق با تقسیم‌بندی جغرافیایی زیر انتخاب می‌شوند:

الف) 8 حقودان از کشورهایی آفریقایی؛

ب) 7 حقوقدان از کشورهای منطقه آسیا پاسیفیک؛

پ) 3 حقوقدان از کشورهای اروپای شرقی؛

ت) 6 حقوقدان از کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب؛

ث) 8 حقوقدان از اروپای غربی و دیگر کشورها؛

ج) یک حقوقدان از کشورهای آفریقایی یا کشورهای اروپای شرقی که به طور چرخشی انتخاب می شوند؛

چ) یک حقوقدان از منطقه آسیای پاسفیک یا آمریکای لاتین و کارائیب که به طور چرخشی انتخاب می شوند.

در دوره اخیر (2011 تا 2016) و در ردیف ج و چ حقوقدان‌های آفریقا و منطقه آسیا پاسیفیک عضویت داشتند، در نتیجه برای دوره جدید (2016 تا 2021) حقوقدانان اروپای شرقی و آمریکای لاتین یا کارائیب جانشین آن‌ها خواهند شد.

بنا به ماده 2 اساسنامه کمیسیون حقوق بین‌الملل، حقوقدانانی که از سوی دولت‌ها برای عضویت در این نهاد مهم نامزد می‌شوند باید چهره‌های شناخته شده‌ای در حقوق بین‌الملل باشند. همچنین هیچ دولتی نمی‌تواند در یک دوره، 2 عضو در کمیسیون داشته باشد.

دکتر جمشید ممتاز از سوی کشورمان و برای منطقه آسیا پاسفیک نامزد شده است. او فارغ‌التحصیل دانشگاه پاریس است و سال‌ها در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران تدریس کرده و در ماه‌های ابتدایی مذاکرات هسته‌ای در دولت روحانی، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان را همراهی می‌کرد. او همچنین در پرونده موسوم به «سکوهای نفتی» که از سوی ایران علیه آمریکا در دادگاه لاهه در سال 1992 مطرح شد، یکی از وکلای کشورمان به شمار می‌آمد. این پرونده به شکایت ایران از آمریکا به دلیل حمله جنگنده‌های آمریکایی به سکوهای نفتی ایران در خلیج فارس در ماه‌های پایانی جنگ تحمیلی مربوط می‌شد.

جمشید ممتاز پیشتر در سال‌های 2001 تا 2006 موفق شده بود به عضویت کمیسیون حقوق بین‌الملل درآید. او در سال پایانی این دوره (2005) از سوی 33 حقوقدان دیگر این نهاد به عنوان رئیس کمیسیون حقوق بین‌الملل برگزیده شد. او و دکتر احمد متین دفتری، تنها حقوقدانان ایرانی هستند که موفق شده‌اند در جمع 34 حقوقدان برجسته دنیا در کمیسیون حقوق بین‌الملل قرار گیرند.

او همچنین در دانشگاه‌های معتبری همچون سوربن و گرنویل نیز سابقه تدریس دارد. حقوق سلاح‌های کشتار جمعی و همچنین حقوق بشردوستانه بین‌المللی، مهمترین تخصص‌های ممتاز به شمار می‌آیند. «حقوق سلاح‌های کشتار جمعی»، «حقوق بین الملل بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه داخلی» و«حقوق بین‌الملل بشردوستانه در برابر چالش‌های مخاصمات مسلحانه عضر حاضر» از جمله کتاب‌هایی است که در این دو حوزه مهم از او به زبان فارسی منتشر شده است.

این حقوقدان ایرانی همچنین در سال 2014 به دعوت آکادمی حقوق بین‌الملل لاهه، یکی از معتبرترین آکادهای‌های حقوقی در جهان، سخنرانی علمی با عنوان «سلسله مراتب نظم حقوقی بین‌المللی» ایراد کرد که مورد استقبال بسیاری از شرکت‌کنندگان در این آکادمی قرار گرفت.

نامزدهایی از اردن، مالزی، ژاپن، ویتنام، ترکیه، جمهوری کره، هند، اندونزی و قطر رقیبان جمشید ممتاز در انتخابات کمیسیون حقوق بین‌الملل به شمار می‌آیند. محمد دیفلاح از اردن، موروسا شینیا از ژاپن، راجچوت آنیرودا از هند و علی بن فتا از قطر به همراه جمشید ممتاز مهمترین نامزدهای عضویت از منطقه آسیا پاسفیک هستند.

انتخابات عضویت در کمیسیون حقوق بین‌الملل در روز 3 نوامبر (13 آبان) برگزار خواهد شد.