قرآن‌شناسی که منحرف نشد

ویژگی‌های بریر بن خضیر:

- علم و دانش او که با حقیقت جان او آمیخته بوده است سبب بصیرتی شده بود که در عصرهای پر بحران بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از جاده حق و خط ولایت منحرف نگشت علم وقتی با تزکیه همراه باشد علم تبدیل به ایمان و هدایت می‌شود و نور ایمان موجب بینش و بصیرت می‌شود.

أَوَمَن کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَن مَّثَلُهُ فِی الظُّلُمَاتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا کَذَٰلِکَ زُیِّنَ لِلْکَافِرِینَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ

آیا کسی که ﻣﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺳﭙﺲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ کردیم ﻭ ﻧﻮﺭﻯ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ دادیم که ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺭ میان ﻣﺮﺩم ﺭﺍﻩ ﺑﺮﻭﺩ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ کسی ﺍﺳﺖ کﻪ ﺩﺭ ﻇﻠﻤﺘ‌‌‌‌‌ﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﮕﺮﺩﺩ، اینچنین ﺑﺮﺍﻯ کافران ﺍﻋﻤﺎﻝ (ﺯﺷﺘﻰ) که ﺍﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ تزیین ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ (ﻭ زیبا ﺟﻠﻮﻩ کرده) انعام122.

آیه شریفه نیز اشاره به مومنانی دارد که به ایمان، حیات انسانی یافته اند و نوری که لازمه ایمان و حیات انسانی آنهاست از جانب خداوند به آنان موهبت گشته تا در میان مردم درست و نادرست را بتوانند تشخیص دهند و این همان معنای دقیق بصیرت است زیرا وقتی انسان به نور ایمان حیات یافت یکی از جلوه‌های این حیات دریافت و ادراک مطابق با حق است بنابراین بریر که از بزرگترین قرآن شناسهای زمان خود بوده است علمش در مرتبه مفهوم نمی ماند بلکه از مرز مفهوم به حقیقت می رسد و حقیقت شخصیت او را می‌سازد و این همان نوری ایمانی است که از عمق جانش نگاه او را از گرایش‌های غیر حق پاک می نماید پس او را توانا کرده که حق و باطل را بخوبی بشناسد و وقایع متشابه روزگارش را با رجوع به محکمات دریابد و این همه بخاطر تزکیه‌ای بوده که او همراه دانشش بکار بسته بود چنین تزکیه ای سبب می شود گرایش انسان به غیر حق بخاطر دنیا دوستی و قدرت طلبی از بین برود و زمینه پیوند به حق و حقیقت فراهم گردد لذا در تاریخ همانطور که او را به قرآن شناسی ستوده اند به پارسایی نیز یاد کرده‌اند.

- یقین او نیز از دیگر خصوصیات برجسته بریر است البته اگر کسی به حقیقت پیوست و با حق الیقین حق را شناخت سراسر یقین می شود یقینی که از سر یافتن بوده نه یقینی که از سر سادگی و یا جزم اندیشی روی می دهد برای همین وقتی یزید بن معقل جسورانه امام و سپاه او را دشنام داد و ناپاک خواند!!! و سپاه یزید را سپاه پاکی زاگان دانست!!! بریر با او به مباهله برخواست و در نبرد با او درآمد تا خداوند آنکه باطل است را نابود سازد و چنین شد که او یزید بن معقل را به هلاکت رساند و پس از آن جنگید تا از شهادت سیراب گشت.

- نشاط ایمان در او موجب گشته بود تا روز عاشورا چنان آرام و خندان با دوستانش سخن گوید که آنها با شگفتی از بپرسند که اکنون چه هنگام خندیدن است؟! و او در جواب گفته بود «قوم من می‌دانند که من نه در جوانی و نه در پیری به کار بیهوده علاقمند نبوده‌ام و آنچه (اکنون) می‌کنم برای خجستگی به آن چیزی است که امروز برایمان اتفاق می‌افتد ...»

بریر ساکن کوفه بود و هنگامی که خبر قیام حسین را شنید، به کاروان او ملحق شد، تا روز عاشورا با حسین بود و پس از کشته‌شدن حر به میدان نبرد رفت و در۶۰ سالگی به شهادت رسید. ای بریر از خداوند برای ما دانشی ایمان آور و ایمانی بصیرت افزا و سر انجامی سرشار از نشاط وصال درخواست‌نما.

امیرحسین شکیبافر