هشدار؛ سرخوردگی و تغییر رشته در انتظار دانش‌آموزان علوم تجربی/ رقابت در رشته‌های تجربی فقط بر سر «پزشک» شدن است

عبدالرسول عمادی، رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اجتماعی آنا با توجه به افزایش گرایش دانش‌آموزان به تحصیل در رشته علوم تجربی، اظهار کرد: در دهه 60 تب تحصیل در رشته ریاضی فیزیک بالا بود به گونه‌ای که دیپلم این رشته برای دانش آموزان و دانشجویان جزو افتخارات آنها محسوب می‌شد به همین دلیل رشته‌های مهندسی از وجاهت خاصی در جامعه برخوردار بود و علم و توان مهندسی در ایران بسیار قوی شد.

وی با بیان اینکه افزایش تقاضا برای ورود به رشته ریاضی فیزیک موجب افزایش ظرفیت‌های دانشگاه‌ها در رشته‌های مهندسی شد، افزود: با گذشت زمان و مواجه شدن ایران با تحریم‌های اقتصادی زمینه‌های فعالیت‌ صنعتی و اشتغال در رشته‌های مهندسی کاهش پیدا کرد، به همین دلیل در برهه‌ای از زمان با تورم مهندس بیکار روبه‌رو شدیم، این امر موجب کاهش شأن و منزلت رشته مهندسی در نگاه مردم شد از طرفی چون گرایش، ظرفیت و فارغ التحصیلی در رشته‌های پزشکی اندک بود پزشکان از موقعیت شغلی خوبی برخوردار بودند و تمام افراد بعد از گذراندن دوره‌های تخصص صاحب شغل و درآمد می‌شدند که به مرور زمان با افزایش و توسعه مراکز درمانی موقعیت اشتغال برای این دسته از فارغ التحصیلان افزایش پیدا کرد.

پذیرش بدون کنکور موجب کاهش تقاضا می‌شود

عمادی با بیان اینکه پذیرش بدون کنکور در برخی رشته‌های مهندسی یکی دیگر از عوامل کاهش گرایش جوانان به رشته ریاضی فیزیک شده است، اظهار کرد: برای مثال وقتی در رشته‌ای 60 ظرفیت خالی وجود داشته باشد و تنها 50 نفر متقاضی شرکت در آن باشند کنکور و رقابت در آن رشته حذف می‌شود و این مساله موجب کاهش اعتبار رشته در بین متقاضیان و در نتیجه کاهش ادامه تحصیل می‌شود.

به گفته وی، اکنون احتمال قبولی در رشته‌های مهندسی در مجموعه رشته محل‌ها در تمام دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی بیش از 200 درصد است یعنی به ازای هر داوطلب دو صندلی خالی وجود دارد و رقابت‌ها بیشتر برای رشته محل‌های خاص انجام می‌شود.

رقابت بر سر «پزشک شدن»

رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش در ادامه تفاوت در شان و منزلت رشته‌های علوم تجربی را یکی دیگر از علل افزایش تقاضا برای ورود به این رشته دانست و یادآور شد: برای عامه مردم اعتبار رشته‌ پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی نسبت به سایر رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی بیشتر است اما در رشته‌ ریاضی فیزیک این مساله متفاوت است به گونه‌ای که به هر کس که در رشته‌های ریاضی فیزیک فارغ التحصیل شود «مهندس» گفته می‌شود این تفاوت اعتبار در رشته‌های تجربی از دیگر علل افزایش تقاضا برای ورود به این رشته است.

پذیرش دانش‌آموز یاید بر اساس ظرفیت‌ها باشد

عمادی با توجه به افزایش یکباره گرایش دانش آموزان برای ادامه تحصیل در رشته تجربی، گفت: زمانی‌که گرایش به رشته‌های ریاضی افزایش پیدا کرد ظرفیت دانشگاه‌ها در رشته‌های مهندسی به طبع افزایش یافت و ظرفیت در رشته‌های تجربی ثابت ماند به همین دلیل ما باید دانش آموزان را بر اساس ظرفیت‌های موجود و نیاز کشور به مشاغل مختلف و هم‌چنین بر اساس علاقه‌مندی و توانمندی‌ها آنها در رشته‌های مختلف مانند ریاضی فیزیک، علوم تجربی، فنی حرفه‌ای، کاردانش و ... ثبت نام کنیم.

لزوم اجرای «هدایت تحصیلی» برای دانش‌آموزان

وی با تاکید بر اجرای برنامه هدایت تحصیلی و توزیع متوزان رشته‌ها، خاطرنشان کرد: کشور به نیروهای انسانی در رشته‌های مختلف نیاز دارد اما گرایش عمومی مردم به رشته تجربی افزایش یافته است، این امر نه تنها آینده شغلی فارغ التحصیلان رشته‌های مختلف را با مشکل مواجه می‌کند بلکه آموزش و پرورش را نیز با مشکلاتی روبه‌رو می‌سازد، زیرا ظرفیت مدارس مشخص است و آموزش و پرورش بر اساس آن نیروی مورد نیاز را جذب و کتاب منتشر می‌کند که افزایش حجم گرایشات موجب کمبود معلم در این رشته و کمبود کتاب‌های درسی می‌شود به همین دلیل نیاز است تا برنامه‌ای مانند «هدایت تحصیلی» اجرا شود تا دانش آموز در انتخاب رشته بتواند رشته مورد علاقه و دارای آینده شغلی را انتخاب کند.

خطر تغییر رشته در دانش آموزان رشته علوم تجربی

رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه بدون اجرای برنامه هدایت تحصیلی استعداد دانش آموزان به درستی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، عنوان کرد: زیرا ممکن است دانش آموزی که توانایی و استعداد تحصیل در رشته علوم انسانی و یا فنی حرفه‌ای را داشته باشد تحت تاثیر سایر دانش آموزان وارد رشته علوم تجربی شود که این امر علاوه بر احتمال تغییر رشته بعد از سال‌ها تحصیل ممکن است موجب دلزدگی دانش آموز نسبت به ادامه تحصیل شود.

عواقب رقابت در رشته‌های پزشکی

عمادی رقابت سخت برای ورود به رشته‌های علوم تجربی را یکی دیگر از خطرات گرایش دانش‌آموزان به این رشته دانست و تصریح کرد: دانش آموزان رشته علوم تجربی برای ورود به رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی بیشتر با هم رقابت می‌‌کنند این در حالی است که ظرفیت دانشگاه‌های پزشکی طی سال‌های اخیر ثابت مانده است به همین دلیل تنها شمار اندکی از متقاضیان می‌توانند وارد این رشته‌ها شود و مابقی از رفتن به رشته‌های پزشکی باز می‌مانند و دچار سرخوردگی، افسردگی،‌ احساس شکست تحصیلی و ... می‌شوند به گونه‌ای که اگر در سایر رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی قبول شوند باز هم احساس ناتوانی و شکست خواهند کرد زیرا به هدف خود یعنی «پزشکی» دست نیافته‌اند.

وی تاکید کرد: به همین دلیل آموزش و پرورش و خانواده‌ها باید به دانش آموزان بیاموزند بر اساس توانایی، استعداد، علاقه و ... رشته تحصیلی آینده خود را انتخاب کنند به آنها بیاموزیم رشته‌ای را انتخاب کنند که آینده شغلی آنها تضمین شده باشد.

گفت‌و‌گو از سارا امیری