به یاد فتح‌الله بی‌نیاز/ زرگر: بى‌نیاز یک تن بود اما همچون یک نهاد فرهنگى عمل مى‌کرد

به گزارش گروه فرهنگی آنا، علیرضا زرگر مدیر جایزه مهرگان در پیامى از سوى خود و هیات هاى داورى جایزه مهرگان ادب و علم و دبیرخانه این جایزه، یادى از رفتارهاى انسانى و لحظات ناب دوستى مهرگانى ها با این نویسنده و منتقد شریف کرده است که در ادامه می‌خوانید:

«٥٠٠ مقاله نقد و مرور کتاب، ١٥٠ جلسه سخنرانى و نقد و بررسى ادبیات داستانى معاصر، چند ده مصاحبه وگفتگوى روشنگر پیرامون مشکلات امروز ادبیات، ٢٢ رمان و مجموعه داستان، ٨ کتاب مرجع در حوزه نقد و نظریه هاى ادبى و بسیارى از آثار چاپ نشده دیگر، حاصل ٦٧ سال عمر پر بار فتح الله بى نیاز است. بى نیاز هر چند که مدرک مهندسى برق را از دانشگاه صنعتى شریف گرفته بود و از راه مهندسى زندگى ساده اش را مى گذراند اما دلش در گرو ادبیات بود، یک دهه به صورت گمنام و با نام مستعار و دو دهه با نام خودش وبا نوشتن نقدهاى ادبى در روزنامه ها و مجله ها به یارى نویسندگان جوان پرداخته بود، بى نیاز به تنهایى همچون یک نهاد فرهنگى عمل مى کرد و تأثیر مى گذاشت.

خانه‌اش بیشتر اوقات میزبان نویسندگانى بود که از شهرهاى کوچک به تهران مى آمدند، آن ها هر وقت دلشان مى گرفت یا گله اى داشتند و یا کتابشان به بن بست پذیرش و چاپ از سوى ناشران برخورد مى کرد اولین دوستى که به یادشان مى آمد فتح الله بود، مهربان و صمیمى کتاب هایشان را مى خواند، مشفقانه نقد و نظرش را مى گفت و کوشش مى کرد با معرفى ناشرى علاقه مند زمینه انتشار کتاب را فراهم کند، اگر ناشرى براى چاپ داستان پیدا نمى کرد خودش پیش قدم مى شد و در مجلاتى که دبیرى بخش ادبیات آن ها را به عهده داشت داستان ها را چاپ مى کرد. همیشه همراه و همکار جوایز ادبى خصوصى بود، سال هاى طولانى دبیرى و داورى جایزه مهرگان ادب را بر عهده داشت و با داورى دقیق و منصفانه اش به این جایزه یارى رساند،اما هیچ گاه از کمک به دیگر جوایز خصوصى و مستقل، خصوصا جوایز ادبى در شهرهاى دوردست دریغ نورزید. از خلال یادداشت هایى که براى چاپ در یادنامه او به دستم رسید دانستم که برخى جوایز ادبى کوچک، علاوه بر تجربه داورى او به کمک هاى مادى او هم دلگرم بوده اند.
اهل حاشیه و بده و بستان نبود و از محفل هاى شبه روشنفکرى فاصله مى گرفت اما حتى در حال بیمارى حاضر بود رنج سفر به دورترین نقاط ایران را براى شرکت در یک جلسه نقد ادبى و به نیت تشویق نویسنده اى گمنام بر خود هموار کند.

فتح الله بى نیاز از سرسخت ترین مخالفان سانسور آثار ادبى بود و بارها در مصاحبه ها و نوشته هاى خود به آسیب هاى بزرگى که سانسور شعر و ادبیات داستانى به خلق ادبى وارد مى کند اشاره کرده بود.

این روزها چهار کتاب چاپ نشده و یادنامه او در انتظار دریافت مجوز انتشارند، شاید با چاپ آن ها به یکى از خواسته هاى تمام عمر این نویسنده بزرگ عمل شود. بى نیاز ١٢ مهرماه در راه رفتن به یک جلسه نقد ادبى جان باخت.

یادش گرامی باد دوازدهم مهرماه نود و پنج»