تخریب سلول‌های سرطانی به کمک نانوذرات و امواج فراصوت در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، سونوتراپی درمان دردها و سایر مشکلات با استفاده از امواج فراصوت است. استفاده از امواج فراصوت در درمان پیش از استفاده آن در تشخیص مطرح بوده است. امواج فراصوت امواج مکانیکی هستند و اعمال آنها درون بافت بدن، موجب ایجاد حرارت می‌شود؛ این حرارت به‌عنوان یک تسکین‌دهنده عمل می‌کند. امروزه استفاده از امواج فراصوت به‌منظور تخریب موضعی بافت‌های توموری مورد بررسی قرار گرفته است.

دکتر احمد شانئی، ضمن معرفی پدیده حفره‌سازی ناشی از اعمال امواج فراصوت، در رابطه با اهداف طرح گفت: «هنگامی‌که امواج فراصوت درون محیط مایع انتشار می‌یابد، نواحی فشردگی و نواحی انبساط درون مایع ایجاد می‌شود. بنابراین نواحی موضعی افزایش و کاهش‌های متناوبی از فشار را تجربه می‌کنند. این موضوع موجب تشکیل و بزرگ شدن حباب‌های گاز می‌شود که به حفره‌سازی موسوم است. در این پژوهش سعی شده است با استفاده هم‌زمان از امواج فراصوت و پدیده حفره‌سازی و نانوذرات طلا، سلول‌های سرطانی تخریب شود. در این پژوهش اندازه بهینه نانوذرات مورد استفاده دز این فرایند تعیین شده است».

استفاده از فرآیند معرفی‌شده در طرح حاضر جهت تخریب سلول سرطانی موجب اعمال کمت‌رین اثرات جانبی بر بافت‌های سالم اطراف تومور می‌شود.

در این طرح از پدیده حفره‌زایی جهت تخریب تومور سرطانی استفاده شده است. بدین‌ صورت که حباب‌های تولیدشده ناشی از اعمال امواج فراصوت به یکدیگر می‌پیوندند و پس ‌از این که اندازه آنها به یک اندازه بحرانی رسید، می‌ترکند. این موضوع موجب ایجاد یک انرژی بسیار بالا و تجزیه آب به رادیکال‌های آزاد می‌شود. حضور نانوذرات طلا موجب کاهش آستانه شدت مورد نیاز برای وقوع پدیده حفره‌سازی می‌شود.

در طرح حاضر، تأثیر مقدار و اندازه نانوذرات طلا بر فعالیت حفره‌سازی فراصوتی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، میزان تولید رادیکال هیدروکسیل در غیاب و در حضور نانوذرات طلا در ابعاد مختلف ارزیابی شده و به‌عنوان یک معیار شدت حفره‌سازی مطالعه شده است.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر احمد شانئی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، و دکتر محمدمهدی شانئی، دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه تربیت مدرس، است.