اقدام عجیب اداره کل ارشاد خراسان رضوی: نمایشگاه کتاب مشهد تعطیل شد!

تعاونی ناشران بی خبر از تصمیم ارشاد!
با «مهدی نصیرزاده» رئیس تعاونی ناشران خراسان رضوی گفت و گو می کنم. نکته ای که در همان ابتدای گفت و گو باعث تعجب می شود این است که تعاونی ناشران استان به عنوان یکی از مهم ترین مجموعه های فرهنگی فعال در حوزه کتاب، حتی در جریان این تصمیم و برنامه ریزی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار ندارد و در این باره هیچ گونه صحبت و هم اندیشی با آن ها نشده است. نصیرزاده می گوید: برای اولین بار است که این خبر را می شنوم و تا کنون مسئولان اداره ارشاد صحبتی با تعاونی ناشران درباره این موضوع نداشته و نظر ما را نخواسته اند. نصیرزاده می افزاید: برگزاری نمایشگاه های کتاب به عنوان یک رویداد مهم فرهنگی موضوع مهمی است که باید جزئیات آن در جلسات کارشناسی تخصصی مطرح و بررسی شود و سپس درباره آن تصمیم گرفت. نصیرزاده اگرچه دوره های گذشته نمایشگاه کتاب مشهد را دارای ضعف ها و مشکلاتی می داند که باید برای رفع آن چاره اندیشی کرد، اما بر این باور است که نمایشگاه کتاب یک رویداد مهم فرهنگی است که در همه جای جهان مورد توجه قرار می گیرد. وی می افزاید: طبیعتا ایرادی به کلیت این موضوع وارد نیست که بخواهیم در شهر دیگری هم نمایشگاه کتاب برگزار کنیم اما این اتفاق نیازمند برگزاری جلسات کارشناسی و دریافت نظرات بخش های تاثیرگذار از جمله ناشران است.
نمایشگاه افت کیفیت جدی خواهد داشت
«زهیر قدسی» مدیر فروش انتشارات سپیده باوران هم اگرچه نقدهایی جدی به دوره های قبلی نمایشگاه مشهد وارد می داند و درباره کلیت آن صحبت هایی دارد، اما درباره لغو برگزاری آن در مشهد و انتقال آن به نیشابور می گوید: با وجود جایگاه فرهنگی ارزشمند شهر نیشابور اما طبیعتا اگر قرار باشد نمایشگاه کتاب به جای مشهد در این شهر برگزار شود، بسیاری از ناشران از جمله انتشارات سپیده باوران در آن شرکت نخواهد کرد. قدسی می افزاید: نیشابور به عنوان پایتخت کتاب ایران قطعا این حق را دارد که برگزاری یک نمایشگاه کتاب خوب را تجربه کند اما راه حل این مسئله جابه جایی نمایشگاه کتاب از مشهد به نیشابور نیست چرا که به دلیل عدم استقبال ناشران برای حضور، مطمئنا نمایشگاهی با کیفیت پایین تر از آنچه تا کنون در مشهد برگزار شده است، در نیشابور برپا خواهد شد.
داشتیم خودمان را برای نمایشگاه مشهد آماده می کردیم!
«منوچهر ایمانی» مدیر انتشارات سخن گستر هم درباره چنین تصمیمی ابراز تعجب می کند و می گوید: ما و جمعی از همکاران انتشاراتی داشتیم خودمان را برای حضور در نمایشگاه کتاب مشهد آماده می کردیم و در شرایط نامطلوب فروش کتاب امیدوار بودیم در این نمایشگاه فروش خوبی داشته باشیم. ایمانی می افزاید: هیچ یک از انتشارات مشهد چنین کاری نخواهد کرد که از مشهد به نیشابور برود تا در نمایشگاه کتاب آن جا شرکت کند. ما در گذشته تجربه این کار را داشته ایم و چند بار در نمایشگاه کتاب این شهر شرکت کرده ایم، طبیعتا نیشابور ظرفیت و جمعیت مخاطب خود را دارد و نمی توان انتظار داشت از نمایشگاه کتاب استقبال چشمگیری شود. مدیر انتشارات سخن گستر می افزاید: نمایشگاه کتاب مشهد یک رویداد بزرگ است و علاوه بر ناشران خود مشهد، بسیاری از همکاران این حوزه از شهرستان ها و مراکز سایر استان ها نیز برای شرکت در آن به مشهد می آیند. طبیعتا حضور آن ها در مشهد که شهری بزرگ با امکان استقرار مهمان های سایر استان هاست معقول و منطقی است اما مطمئنا چنین شرایطی در نیشابور فراهم نیست و بسیاری از ناشران را از حضور در نمایشگاه منصرف خواهد کرد.
بحث جابه جایی مطرح است نه لغو
برای بررسی دلایل و چرایی این تصمیم گیری با معاون فرهنگی اداره کل ارشاد استان گفت و گو می کنیم. امینی با اشاره به این که این تصمیم تقریبا قطعی شده است، می گوید: بحث لغو نمایشگاه کتاب مطرح نیست و فقط محل برگزاری آن از مشهد به نیشابور تغییر خواهد کرد که جزئیات آن در نشستی خبر اعلام خواهد شد. «یوسف امینی» می افزاید: هنوز این اتفاق رسما رخ نداده اما این تصمیم تقریبا حدود 90 درصد نهایی شده است. امینی در پاسخ به این پرسش که «چرا در آستانه رویداد بین المللی مشهد2017 فرصت برپایی یک نمایشگاه خوب همراه با رفع کاستی های گذشته از مشهد گرفته می شود؟» می گوید: اتفاقا نگاه به رویداد مشهد2017 مورد توجه قرار دارد، بنا بر این بوده که نمایشگاه کتاب را امسال در نیشابور که پایتخت کتاب ایران است برگزار کنیم و در سال 2017 نمایشگاهی با کیفیت مناسب، در سطح بین المللی و رفع کاستی های گذشته در مشهد بر پا شود.امینی درباره این موضوع که «قطعا جایگاه نیشابور به عنوان پایتخت کتاب ایران برای همه خراسانی ها و مردم مشهد قابل احترام و مایه افتخار است، اما طبیعتا نمی‌توان انتظار داشت مردم مشهد که ساکن شهری با فضاهای متنوع فرهنگی و فروشگاه و بازارهای متنوع کتاب هستند، برای بازدید از نمایشگاه کتاب راهی نیشابور شوند.آیا قبول ندارید نمایشگاهی که به جای مشهد در نیشابور برگزار شود، طبیعتا با کیفیتی پایین تر و تعداد مخاطبان کمتری برگزار خواهد شد؟» می‌گوید: نیشابور ظرفیت های فرهنگی خاصی دارد و به جز کتاب در حوزه های دیگری هم سطح خوبی دارد و تنها شهری است که دو روز ملی عطار و خیام در این شهر برگزار می شود، برنامه های فرهنگی هنری متعددی در سطح ملی برگزار کرده، از طرف دیگر وقتی یک شهر در رقابت با مراکز استان های کشور به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب می شود، قطعا نیشابور ظرفیت های فرهنگی در حوزه کتاب دارد که باید این ظرفیت ها را تقویت کرد.

این نکته را با معاون اداره کل ارشاد استان مطرح می کنم که «بدون شک انتخاب نیشابور به عنوان پایتخت کتاب ایران مایه افتخار همه ماست و باید برای حوزه کتاب و کتاب خوانی در این شهر برنامه های ویژه ای پیش بینی شود، اما در شرایطی که کاملا قابل پیش بینی است انتقال نمایشگاه کتاب مشهد به نیشابور، علاوه بر کاستی ها و نقص های همیشگی با کاهش حضور ناشران و همچنین کاهش بازدیدکنندگان مواجه می شود، چرا باید سابقه 17 دوره برگزاری نمایشگاه کتاب مشهد را در معرض عقبگرد و آسیب قرار داد»، امینی در این باره می گوید: درخواست مسئولان شهرستان نیشابور برگزاری این نمایشگاه بوده و همگی پای کار آمده و اعلام آمادگی کرده اند که نمایشگاه را با کیفیت کامل و عالی برگزار کنند. ما هم به آن ها اعلام کرده ایم که اگر متقاضی این اتفاق هستید باید استانداردها را رعایت کنید. مثلا اعلام کرده ایم که برخلاف نمایشگاه کتاب مشهد که عصرها فعالیت می کرد، نمایشگاه نیشابور حتما باید در ساعات صبح هم فعال باشد تا بازدیدکنندگانی که از سایر شهرستان ها به نیشابور می آیند، فرصت بازدید داشته باشند. پیش بینی ها و برنامه ریزی هایی برای حضور مردم نیشابور و سایر شهرهای مجاور آن داشته ایم، حتی یک سری شب های فرهنگی مد نظر است که مشابه نمایشگاه مشهد در نیشابور هم برگزار شود. به هیچ عنوان نمی خواهیم کار را کوچک کنیم و با این توجیه که این نمایشگاه چون به جای مشهد در نیشابور برگزار می شود، در سطح و کیفیت پایین تر باشد، بلکه می خواهیم با همه توان و کیفیتی که در مشهد مد نظر بود، نمایشگاه را در نیشابور برگزار کنیم. وی می‌افزاید: ایده آل ما هم این بود که بتوانیم مثلا نمایشگاه کتاب مشهد را داشته باشیم و در کنار آن نمایشگاه دیگری را هم در نیشابور برپا کنیم.
اعلام بی سر و صدا در سایت موسسه نمایشگاه های فرهنگی
از امینی درباره جزئیات زمان برگزاری و سنجش میزان استقبال حضور در این نمایشگاه می پرسم و او به درج اطلاعات مربوط در پایگاه اطلاع رسانی نمایشگاه های فرهنگی کشور اشاره می کند. پایگاهی که درصفحه مربوط به نمایشگاه کتاب خراسان رضوی آن آمده است: «براساس تصمیم اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی استان خراسان رضوی، نمایشگاه کتاب امسال این استان به جای شهر مشهد در شهر نیشابور و در آبان ماه برگزار خواهد شد، تاریخ ثبت نام متعاقباً اعلام می گردد...».