توضیح فرهنگستان درباره واژه‌های حوزه زیست‌شناسی
فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به جعل برخی از معادل‌ها، با اعلام معادل‌های مصوب خود، شفاف‌سازی کرد.
به گزارش گروه فرهنگی آنا در متن منتشر شده از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی آمده است:
متأسفانه در پی انتشار خبر وارد کردن واژه‌های حوزه زیست‌شناسی مصوّب فرهنگستان در کتاب درسی پایه دهم، اشخاصی اقدام به تغییر دادن برخی از این مصوّبات کردند و شماری از واژه‌هایی را که مصوّب فرهنگستان نیستند به این مجموعه افزودند و آن‌ها را در فضای مجازی منتشر کردند، تا جایی که این واژه‌ها در برخی از مجلات نیز درج شد.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی لازم می‌داند اذهان عموم علاقه‌مندان به زبان فارسی و دوستداران این مرز و بوم را روشن نماید و آنچه را به تصویب رسانده است تأیید کند و آنچه را به‌عمد و یا از روی ناآگاهی به آن نسبت داده شده است، اعلام کند تا وارد زبان عموم و زبان علم نشود.
واژه‌های مندرج در جدول پیوست مجموعه واژه‌هایی است که دیگران به مجموعه مصوّبات فرهنگستان افزوده‌اند و سبب بروز برخی تشنجّات در جامعه شده است.
واژه‌های بیگانه | معادل جعلی | معادل مصوّب فرهنگستان |
باکتری | ترکیزه | باکتری توضیح: فرهنگستان زبان و ادب فارسی «باکتری» و «ویروس» و «میکرب» را پذیرفته است. ترکیزه در فرهنگستان پیشین (فرهنگستان دوم) ساخته شده است و مرکّب است از «ترکه» (شاخه باریک درخت) + پسوند (ـ ایزه به معنی کوچک و ریز). فرهنگستان سوم هیچ معادلی در برابر باکتری در نظر نگرفته و تصویب نکرده است. |
سیتوپلاسم | دشتینه | میان‌‌یاخته |
متابولیت | گهرمایه | دگرگشته |
کاتابولیسم | فروگهرش | فروگشت |
آنابولیسم | فراگهرش | فراگشت |
سیستم | راژمان | سامانه، نظام، منظومه، دستگاه |
فتوسنتز | فروغ‌آمایی | توضیح: فرهنگستان زبان و ادب فارسی هنوز در برابر این لفظ معادلی تصویب نکرده است و در حال حاضر همان فتوسنتز را به کار می‌برد. |
آنتی‌بیوتیک | پادزی | پادزیست، آنتی‌بیوتیک توضیح: واژه پادزیست در کنار آنتی‌بیوتیک تصویب شده است. |
آپاندیسیت | آویزه‌آماس | آویزآماس، آپاندیسیت توضیح: واژه آویزآماس در کنار آپاندیسیت تصویب شده است. |
هماتوکریت | خون‌بهره | خون‌بهر |
هومئوستازی | ایستایی | هم‌ایستایی |
تنظیم | گنارش | تنظیم |
اسکلت | استخوانگان | استخوان‌بندی، استخوانگان. در ترکیبات صفتی، اسکلتی و استخوانی نیز به کار رفته است. |
فرهنگستان زبان و ادب فارسی از عموم مردم و دست‌اندرکاران این حوزه تقاضا می‌کند در هنگام استفاده از معادل‌های فارسی حتماً به وبگاه فرهنگستان و یا انتشارات آن، به‌ویژه «هزارواژه زیست‌شناسی» و «هزارواژه پزشکی» مراجعه فرمایند.
انتهای پیام/
