زنگ خطر برای صادرکنندگان ال.ان.جی

به گزارش گروه اقتصادی آنا به نقل از ایسنا، عدم تضمین خرید بلندمدت ال. ان. جی توسط واردکنندگان، علاوه بر اینکه اقتصادی بودن طرح‌های ال. ان. جی درنقاط مختلف جهان را تهدید می‌کند، به طور خاص، برای ایران که در معرض تحریم است یک چالش عمده محسوب می‌شود.

تجارت ال. ان. جی در جهان به طور سنتی به وسیله قراردادهای قراردادهای بلندمدت۲۰ ساله انجام می‌شود. این نوع قراردادها به دلیل مزیت‌هایی که برای هر دو طرف واردکننده و صادرکننده دارندمرسوم است. ویژگی مهمی که طرف واردکننده را به قراردادهای بلندمدت ترغیب می‌کند تضمین امنیت انرژی این کشورها است. اما در طرف عرضه، به دلیل حجم سرمایه گذاری بالای مورد نیاز برای احداث واحدهای ال. ان. جی، کشور صادرکننده باید یک خریدار بلندمدت برای ال. ان. جی صادراتی خود داشته باشد تا احداث پروژه‌های ال. ان. جی اقتصادی شود.

در سال‌های اخیر ورود بازیگران جدیدی مانند استرالیا و آمریکا به بازار ال. ان. جی منجر به افزایش حجم ال. ان. جی موجود در بازار شده‌است. وجود حجم مازاد ال. ان. جی در بازار، باعث افزایش حجم ال.ان.جی مبادله شده به وسیله قراردادهای تک محموله نسبت قراردادهای بلند مدت ال.ان.جی شده است. نمودار زیر این افزایش را در چند سال اخیر نشان می‌دهد. مطابق این نمودار در سال ۲۰۱۵، حدود ۲۸ درصد مبادلات ال. ان. جی جهان به صورت تک محموله بوده‌است. این درحالی است که با توجه به بهره‌برداری از ۲ پروژه‌ی بزرگ ال. ان. جی استرالیا در سال ۲۰۱۷ و همچنین تبدیل شدن ژاپن به صادرکننده ال. ان. جی (به دلیل مازاد واردات در سال‌های آینده)، پیش‌بینی‌ها حکایت از افزایش بیش از پیشسهم تجارت تک محموله نسبت به قرارادادهای بلندمدت دارد.

به گفته ساید هروکی سایتو معاون ارشد مدیرعامل شرکت جرای ژاپن، در سال ۲۰۲۰ حجمی معادل ۴۰ تا ۵۰ میلیون تن ال. ان. جی بدون مقصد در بازار وجود خواهد داشت. این حجم ال. ان. جی می‌تواند به صورت تک محموله به هر مقصدی صادر شود. همچنین کازوهیکو اینوماتا قائم مقام شرکت ایتوچو سومین شرکت بزرگ فعال در حوزه‌ی انرژی ژاپن در مصاحبه‌ای به افزایش مبادلات تک محموله طی سال‌های آینده تا نسبت ۵۰ درصد اشاره کرده‌است.

افزایش حجم تک محموله‌های ال.ان.جی در بازار، منجر به تبدیل بازار گاز به بازاری مشابه بازار نفت می‌شود که عرضه و تقاضا در آن به صورت جهانی است. در این شرایط کشورهای وارد کننده گاز گزینه‌های متنوعی برای واردات خواهند داشت که نتیجه آن تضمین امنیت انرژی این کشورها خواهد بود؛ چراکه وابستگی آن‌ها به کشورهای صادرکننده کم می‌شود و در مواقع لزوم به راحتی می‌توانند مبدا وارداتی خود را نیز تغییر دهند. این موضوع منجر به کاهش تمایل واردکنندگان بزرگ ال.ان.جی به عقد قراردادهای جدید و یا تمدید قراردادهای بلندمدت فعلی شده است.

در این شرایط اگرچه صادرکنندگان ال. ان. جی سعی دارند با افزایش انعطاف‌پذیری در قیمت قراردادهای خود، خریداران این محصول را برای عقد قراردادهای بلندمدت ترغیب کنند؛ اما وجود حجم مازاد ال.ان جی، باعث حرکت بازار به سمت تجارت تک محموله خواهد شد. این موضوع، اقتصادی بودن بسیاری از طرح‌های ال.ان.جی (به ویژه طرح‌های در دست احداث) در نقاط مختلف جهان را با چالش جدی مواجه کرده است. تجارت رو به گسترش تک محموله ال.ان.جی، علاوه بر تاثیر منفی بر اقتصادی بودن طرح‌های ال.ان.جی کشور، از منظر امکان تحریم خرید این محصول نیز ایران را با تهدید جدی مواجه کرده است؛ تهدیدی که ممکن است زمینه تکرار تجربه تلخ تحریم نفت را فراهم کند.