جزییات اجرای طرح «LEZ »/ محدودیت تردد برای برخی پرایدهای کاربراتوری

قرار بود طرح محدوده کاهش آلودگی هوا «LEZ » از ابتدای آبان ماه سال گذشته قاطعانه اجرایی شود. اما به دلیل ایرادهایی که پلیس راهنمایی و رانندگی به این طرح وارد کرده بود و آن را عملی نمی‌دانست، اجرای آن تا امروز به تعویق افتاد. حالا صحبت از اجرای این طرح از نیمه شهریور ماه است. اینجا این سوال مطرح می‌شود که این طرح چه تغییری داشته که پلیس با اجرای آن موافقت کرده است؟
طرح تغییری نکرده بلکه زیرساخت‌های اجرای آن مهیا شده است. ببینید، پلیس به این دلیل با اجرای این طرح مخالف بود که می‌گفت ما بانک اطلاعاتی یکپارچه و کشوری از مشخصات اتومبیل‌های تمام ایران نداریم. به همین دلیل اگر خودرویی از شهری وارد تهران شود یا از تهران به شهرهای دیگر برود، بانک اطلاعاتی پلیس نمی‌تواند تشخیص دهد که این خودرو معاینه فنی دارد یا خیر. حالا اتفاقی که افتاده این است که با ورود وزارت کشور به این مساله، بانک‌های اطلاعاتی خودروهای سراسر کشور یک‌کاسه شده و به بانکی یکپارچه شکل گرفته که اطلاعات تمام خودروهای ایران در آن ثبت شده است. به بیانی ایراد قبلی برطرف شده و پلیس هم برای اعمال قانون مشکلی ندارد. بدین‌ترتیب از پلاک خودروها عکس گرفته می‌شود و براساس میزان آلودگی‌شان رتبه‌بندی می‌شوند و می‌توانند در محدوده‌ای که برای‌شان تعیین شده تردد کنند.
خودروهای کاربراتوری چطور می‌توانند در محدوده‌های تعیین شده تردد کنند؟
به نکته خوبی اشاره کردید. آن اوایل که بحث اجرای این طرح مطرح بود عده‌ای معتقد بودند که تعدادی از پرایدهای کاربراتوری نمی‌توانند در این طرح شرکت کنند و این خلاف عدالت است و باعث تبعیض بین فقیر و غنی می‌شود. پیش‌بینی ما این است که حدود ١٥٠ هزار خودروکاربراتوری پراید در تهران وجود دارد و تعدادی هم خودرو داریم که قبل از سال ٨٢ تولید شده‌اند. به طوری که گفته می‌شود از حدود ٣ میلیون خودروی سواری سطح شهر، تقریبا ١٠درصد کاربراتی تولید شده در قبل از سال ٨٢ هستند، برخلاف اظهارنظرهایی که مطرح می‌شود، هر خودرویی که بعد از سال ٨٢ تولید شده باشد و تست‌های مراکز فنی ما را پشت سر بگذارد، می‌تواند براساس محدوده‌ای که برایش تعیین می‌شود، در تهران تردد داشته باشد.
یعنی خودروهای تولیدی قبل از سال ٨٣ شامل این طرح نمی‌شوند؟
خیر. این خودروها کلا نمی‌توانند در تهران تردد داشته باشند.
یادم هست یکی دیگر از ایرادهایی که پلیس به این طرح می‌گرفت این بود که اصولا مراکز معاینه فنی ما فاقد دستگاه‌ها و تجهیزاتی است که قادر باشد خودروهای روز دنیا را تست کند. بنابراین تست‌های این خودروها عملا قابل اطمینان نیستند. الان این مشکل هم حل شده است؟
این مساله در آخرین جلسه‌ای که با حضور نمایندگان دستگاه‌های مرتبط، حدود سه هفته قبل در وزارت کشور برگزار شد، مطرح شد و درنهایت همه پذیرفتند که زیرساخت‌ها آماده اجرای این طرح است. این به این معناست که با اقداماتی که صورت گرفته قطعا مراکز فنی ما هم می‌توانند از پس تست انواع خودروها برآیند.
و خودروها درهمان سه رنگی که قبلا یاد شده بود، تقسیم‌بندی می‌شوند؟
نه. بحث‌های زیادی در این مورد مطرح شده بود. پیشنهاد این بود که اتومبیل‌ها براساس میزان آلایندگی‌‌شان در پنج رنگ تقسیم‌بندی شوند. این رنگ‌بندی‌ها براساس استانداردهای جهانی است و در تمام دنیا هم اجرا می‌شود و چیز جدیدی نیست. درنهایت مقرر شد تا چهار گروه رنگ داشته باشیم. یعنی مقرر شد تا رنگ بنفش هم به رنگ‌های قرمز و زرد و سبز اضافه شود.
رنگ بنفش برای چه خودروهایی اعمال می‌شود؟
درست به خاطرم نیست که شرایط خودروهایی که در این طرح قرار می‌گیرند چیست ولی در هر صورت یک محدوده‌ای را برای آن تعیین کرده‌اند و گفته‌اند اگر مقدار آلودگی خودورها فلان مقدار باشد، در گروه بنفش قرار می‌گیرند.
فکر می‌کنم شما هم از آن دسته مدیرانی هستید که معتقدید طرح فعلی زوج و فرد یا محدوده طرح ترافیک راهگشای حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا نیست. درست است؟
بله. چون به هر حال بسیاری از خودروهایی که وارد طرح هم نمی‌شوند هم آلودگی شدیدی تولید می‌کنند که روی هوای مرکز شهر هم تاثیر می‌گذارد. یعنی اجرای طرح‌های کنونی عملا بی‌نتیجه بوده است.
من هنوز متوجه یک موضوع نشدم. اینکه با اجرای این طرح، محدوده طرح زوج و فرد یا محدوده طرح اصلی مرکز شهر برداشته می‌شود یا خیر؟
براساس طرحی که قرار است اجرایی شود، دوربین‌هایی در مرز طرح زوج و فرد نصب می‌شود تا خودروها را کنترل کند. یعنی خودرویی که می‌خواهد وارد این طرح شود اول از همه باید هنگام ورود به طرح روز فرد یا زوج بودن‌شان را رعایت کنند. دوم اینکه حتما اگر عمرش بالای پنج سال است، باید معاینه فنی داشته باشد. این خودرو، بعد از اینکه وارد طرح زوج و فرد شد، ‌اگر بخواهد وارد محدوده مرکزی طرح ترافیک شود باید یا طرح داشته باشد یا طرح بخرد.
یعنی در واقع این طرح برای ورود خودروها به محدوده زوج و فرد است.
دقیقا.
پس نقش این رنگ‌ها چیست؟
آنها برای طرح کلی و اصلی «LEZ» بوده که قرار است بعدا اجرایی شود ولی فعلا و در گام اول، برای طرحی که قرار است از مهرماه اجرا شود از این شیوه استفاده خواهد شد، یعنی حتما ماشین‌ها باید معاینه فنی داشته باشند.
این طرح شامل موتوسیکلت‌ها هم می‌شود؟
فعلا خیر. عده‌ای در این بین می‌گویند مالکین این موتورها اکثرا از اقشار کم‌درآمد جامعه هستند که با موتورهای‌شان کار می‌کنند. ولی به نظر ما این استدلال استدلال درستی نیست. قرار نیست که با این بهانه‌ها جان میلیون‌ها نفر را به خطر بیندازیم. ما می‌گوییم اگر می‌خواهید به آنها کمک کنید از راه‌های دیگری وارد شوید. مثلا وام کم‌بهره بدهید تا موتورهای برقی بخرند. ولی اینکه به این بهانه بخواهیم آلایندگی چند میلیون موتور موجود در تهران را نادیده بگیریم، کار درستی نیست و ما هم زیر بار آن نمی‌رویم. بنابراین در مرحله بعد، طرحی برای کنترل تردد موتورهای آلاینده را در دستور کارمان داریم.