پرواز «مدیران پروازی» از صنعت نفت

حوری قاسمی ،گروه اقتصادی - آمد و شد مدیران نفتی به دلیل عدم سکونت در نزدیکی واحد تحت مدیریت خود،‌ سبب شده است واژه‌ای به نام «مدیران پروازی» به فرهنگ لغت ایرانیان اضافه شود؛ مدیرانی که طی هفته تنها چند ساعت را در مجتمع عملیاتی حاضر می‌شوند و با پرواز دیگری به محل زندگی خود باز می‌گردند.

این تفکیک شهر زندگی از شهر محل کار سبب شده است تا ارتباط مدیران با واحدهای زیر مجموعه خود کمرنگ شود و توجه به این واحدهای عملیاتی تا حدود زیادی مورد غفلت قرار گیرد.

در مواردی حتی برخی مدیران پروازی فقط هفته‌ای دو روز به محل کار خود در شهرستان‌ها می‌روند و سایر روزها را در دفترهای مستقر در تهران سپری می‌کنند.

نکته مهم در این‌ میان، آن است که فعالیت در صنعت نفت و به‌ویژه مناطق عملیاتی به دلیل حساسیت بالا،‌حضور مستمر و مداوم مدیران را می‌طلبد تا با دقت نظر فعالیت‌های مجموعه تحت مدیریت خود را کنترل و هدایت کنند.

با نگاهی به آمارها مشخص می‌شود که بیشتر حوادث در صنعت نفت نیز طی روزهای تعطیل و در غیبت مدیران ارشد مجتمع‌ها و شرکت‌ها رخ می‌دهد. در واقع حضور نداشتن مدیران ریسک فعالیت‌ها را بالا می‌برد.

مصداق این حوادث را می‌توان آتش‌سوزی پتروشیمی بوعلی عنوان کرد که پس از آن شاهد سلسله آتش‌سوزی‌هایی در صنعت نفت و به‌ویژه پتروشیمی بودیم.

با وجود آنکه انتقاد از مدیران پروازی در صنعت نفت همواره مطرح بوده است، حادثه پتروشیمی بوعلی سبب شد تا حمله به مدیران پروازی بیشتر شود زیرا زمانی که در شامگاه عید فطر و در ایام تعطیل،‌ برج پارازایلن پتروشیمی بوعلی در آتش می‌سوخت،خبری از مدیرعامل این پتروشیمی نبود.

حتی در این خصوص امام جمعه ماهشهر زبان به انتقاد گشود و گفت مدیران غیر بومی جان و مال مردم را به خطر انداخته‌اند.

با توجه به این عوامل تنها چند روز پس از حادثه بوعلی،وزیر نفت پس از ابلاغ بخشنامه‌ای درباره محدود کردن سقف پرداخت حقوق کارکنان صنعت نفت، با صدور دستور دیگری دامنه فعالیت مدیران پروازی را محدود کرد.

زنگنه در بخشنامه‌ای خطاب به مدیران عامل شرکت ملی نفت، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی، شرکت ملی گاز و شرکت ملی صنایع پتروشیمی، اعلام کرد که پس از این استفاده از مدیران پروازی در صنعت نفت محدود می‌شود.

در این بخشنامه با اشاره به ماهیت واحدهای تولیدی و ضرورت نظارت نزدیک عملیاتی بر همه امور این واحد، تاکید شد که افراد در رده‌های مختلف مدیریتی باید به طور مستمر در محل کار حضور یابند و در منطقه کاری خود نیز البته بجز در موارد کار در سکوهای نفتی و جزایر، اقامت داشته باشند و افزون بر این امکان دسترسی آسان و سریع به آن‌ها حتی در ساعت‌های غیرکاری نیز فراهم باشد.

پیش از این نیز وزیر نفت در همایش مسئولیت‌های اجتماعی در صنعت نفت،‌اعلام کرده بود که کارکنان و مدیران این صنعت باید خود را متعلق به منطقه عملیاتی محل کارشان بدانند نه اینکه مناطق نفتی تنها محل کسب درآمد برای آن‌ها باشد.

نکته قابل تامل در این میان این است که اغلب این مناطق تا حد زیادی محروم هستند و بنابراین کمتر مدیری حاضر به اقامت دایم در این مناطق است.

از سوی دیگر انتصاب مدیران بومی در مناطق نیز کمی دور از ذهن است زیرا این تعداد مدیر بومی در صنعت نفت وجود ندارد.

با این حال، وزیر نفت از مدیران عامل چهار شرکت اصلی وزارت نفت خواسته تا پایان شهریور وضعیت مدیران پروازی را مشخص کنند و از حضور مدیرانی که به هر دلیل امکان حضور مستمر در محل کار خود را ندارند جلوگیری شود.

باید منتظر بود و دید که آیا بخشنامه بیژن زنگنه می‌تواند تاثیری عملی بر پایان دادن به 50 سال مدیریت پروازی در صنعت نفت ایران داشته باشد؟