توکنسازی داراییها، نیازمند افزایش اعتماد عمومی و شفافیت نهادهای ضامن است
نشست تخصصی بررسی «توکنهای دارایی در تقاطع رگولاتوری و نوآوری» در حاشیه کنفرانس بلاکچین رویداد ایفتکس برگزار شد. در این نشست که با حضور جمعی از متخصصان و فعالان صنعت فینتک همراه بود، ابعاد مختلف ورود داراییهای فیزیکی به دنیای بلاکچین، موانع حقوقی و راهکارهای جلب اعتماد سرمایهگذاران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. محوریت اصلی گفتوگوها بر گذار از سرمایهگذاریهای پرریسک رمزارزی به سمت داراییهای کمنوسان و الزامات زیرساختی آن متمرکز بود.
ضرورت ایجاد اکوسیستم کمنوسان برای سرمایهگذاران
محمد طهرانی، کارشناس حوزه بلاکچین و عضو پنل، در ابتدای سخنان خود با تفکیک میان سرمایهگذاران رمزارزها و متقاضیان توکنهای دارایی واقعی، اظهار داشت: چالش اصلی در لایه ابزارهای دسترسی نیست، بلکه مسئله کلیدی اعتمادپذیری عمومی است. مادامی که بازیگران بزرگ وارد این حوزه نشوند و ریسک مردم را کاهش ندهند، نمیتوان انتظار پذیرش عمومی را داشت.
وی افزود: ذائقه ریسک فردی که وارد بازار بیتکوین یا اتریوم میشود، با نوسانات شدید ۲۰ تا ۶۰ درصدی سازگار است؛ اما زمانی که صحبت از داراییهای دنیای واقعی میشود، ما با فضایی کمنوسان مواجه هستیم؛ بنابراین اگر قرار است نوسان کم باشد، باید اکوسیستم متناسب با آن شامل نهاد ضامن، بازارگردان، عامل فروش و کانالهای توزیع به درستی تعبیه شده باشند. نمیتوان در این حوزه بیتکلیف عمل کرد و انتظار داشت دارایی عموم مردم درگیر شود.
طهرانی با اشاره به محدودیتهای سیستم بانکی در این زمینه تصریح کرد: زمانی که پیشنهاد میدهیم فردی ۵۰ درصد سبد سرمایه خود را به توکن ملک اختصاص دهد، باید به کانالهای انتقال مالی آن نیز اندیشیده باشیم. درگاههای پرداخت با سقف ۵۰ میلیون تومان پاسخگوی معاملات ملکی نیستند و باید مکانیزمهایی برای جابجایی ارقام بزرگتر از طریق شناسههای واریز یا انتقالات بینبانکی در بستر توکن فراهم شود. همچنین مسائل حقوقی بلندمدت نظیر دعاوی، ارث، فوت و حجر صاحب توکن باید پیش از عرضه در سپیدنامه و ساختار حقوقی پروژه دیده شده باشد، در غیر این صورت پروژه در مقیاسهای کوچک و آزمایشگاهی باقی خواهد ماند.
ابهام در ضرورت توکنسازی و چالش اعتبارسنجی
پرهام لیلیان، دیگر کارشناس حاضر در این نشست، با طرح پرسشی بنیادین درباره ضرورت توکنسازی گفت: اگر بازاری هماکنون در دسترس است، فرآیند تسویه و حسابداری آن سریع انجام میشود و محدودیت سرمایهگذاری ندارد، توکن کردن آن فاقد منطق اقتصادی است. هدف اصلی باید بازارهایی باشد که تاکنون پنهان ماندهاند یا دسترسی عموم به آنها مسدود بوده است.
وی در ادامه به چالشهای فنی و اعتماد در فرآیند تبدیل دارایی فیزیکی به دیجیتال اشاره کرد و گفت: در فرآیند توکنایز کردن، معمولاً یک شرکت واسط دارایی را خریداری و سهام آن را توکن میکند. سوال اصلی این است که چه کسی وجود خارجی این داراییها را تایید میکند؟ اوراکلهایی که دادهها را به بلاکچین منتقل میکنند چگونه صحتسنجی میشوند؟ تجربه نشان داده است که به دلیل سوابق کلاهبرداری در برخی پروژهها، اعتماد مردم حتی به نهادهای صادرکننده مجوز یا تاییدکننده نیز مخدوش شده است.
لیلیان همچنین با ارائه آماری از وضعیت جهانی بازار دارایی دنیای واقعی خاطرنشان کرد: کل حجم بازار داراییهای دنیای واقعی حدود ۲۰ میلیارد دلار برآورد میشود که در حدود ۶۰۰ هزار کیف پول نگهداری میشود. این آمار نشان میدهد میانگین دارایی هر کیف پول حدود ۳۲ هزار دلار است که رقم قابل توجهی محسوب میشود. این دادهها بیانگر آن است که هنوز کاربران خرد به معنای واقعی وارد این فضا نشدهاند و بازار عمدتاً در اختیار شرکتها و نهادهای مالی است که مفهوم ریسک و بازارهای مالی را به صورت تخصصی درک میکنند.
خودتنظیمگری؛ راهکار عبور از خلأهای قانونی
مهکامه شریفزاده، رئیس کمیته خودتنظیمگری انجمن بلاکچین، در بخش دیگری از این پنل با انتقاد از تأخیر در قانونگذاری حوزه فناوریهای مالی گفت: حداقل ۱۰ سال از عمر زیستبوم بلاکچین در کشور میگذرد و دیگر نمیتوان ادعا کرد که در فاز قانونگذاری با پدیدهای نوظهور مواجهیم. کسبوکارهای توکنسازی اگر روزی رگوله شوند، مدیون تلاشهای کسبوکارهای تبادل و استخراج هستند که در شرایط سخت و بدون قانون شفاف، مسیر را هموار کردند.
رئیس هیئت مدیره انجمن بلاکچین با تشریح اقدامات انجام شده در حوزه شفافیت بیان کرد: انجمن بلاکچین با هدف رفع بنبستهای رگولاتوری، کمیته خودتنظیمگری را تشکیل داد که تاکنون میزبان بیش از ۲۵۰ درخواست از سکوهای تبادل بوده و ۱۸۸ گواهی پایه برای کسبوکارهای شفاف صادر کرده است. این اقدام به مردم کمک میکند تا حداقل با مراجعه به وبسایت انجمن، کسبوکارهایی را که استانداردهای اولیه را رعایت میکنند و هویت مشخصی دارند، شناسایی کنند.
شریفزاده از تصویب کمیته خودتنظیمگری توکنسازی خبر داد و افزود: طی یک ماه گذشته، سازوکار خودتنظیمگری برای حوزه توکنسازی نیز مصوب شده است و به زودی فراخوان آن اعلام میشود. برخلاف گذشته که کسبوکارها باید مسیر را برای سازمانها میساختند، امروز خود سازمانها نیز با مفاهیم توکنسازی آشنا شدهاند و انتظار میرود مسیر برای فعالان این حوزه هموارتر باشد.
وی همچنین در پاسخ به موضوع ورود بازیگران بزرگ تأکید کرد که بزرگی لزوماً به معنای سرمایه کلان نیست، بلکه تخصص تیم فنی و پرهیز از انحصارطلبی شاخصههای اصلی موفقیت هستند.
توکنسازی به مثابه تخریب خلاق
مهدی نوری، پژوهشگر اقتصادی و آخرین سخنران پنل، با نگاهی به ابعاد کلان اقتصادی این فناوری گفت: توکنسازی داراییها مصداق بارز مفهوم تخریب خلاق در اقتصاد است. همانطور که برندگان جایزه نوبل اقتصاد امسال بر نقش نهادها تأکید داشتند، این فناوری نیز ساختارهای سنتی را به چالش میکشد و میتواند دگرگونی عظیمی در نهادهای مالی و روشهای سرمایهگذاری ایجاد کند.
محمد شرقی، دبیر پنل در پایان بحث ضمن جمعبندی موارد مطرح شده، بر لزوم آموزش کاربران و حرکت از اعتماد کورکورانه به سمت اعتماد مبتنی بر شفافیت تأکید کرد و یادآور شد که توسعه این بازار نیازمند همکاری همزمان نهادهای صنفی، قانونگذاران و توسعهدهندگان فنی برای کاهش ریسکهای سیستماتیک است.
انتهای پیام/
