سیاستهای پرنوسان؛ پاشنه آشیل حکومت جولانی/پایان کار داعش در راهبرد آمریکا؟
خبرگزاری آنا - علی رحمانی: اخبار منتشر شده در خصوص کشف انبارهای مهمات و پایگاههای گروه تروریستی-تکفیری داعش در سوریه نشان از عزم دولت کنونی دمشق برای همکاری با ائتلاف به اصطلاح آمریکایی مبارزه با داعش دارد. اما این همکاری به خودی خود، محل ابهام است چراکه از یک سو بهرغم تطهیر نهچندان موفق چهره ابومحمد جولانی به عنوان فردی که سابقه همکاری با داعش و القاعده را در پرونده خود یدک میکشد؛ افشاگریهای یک مقام سابق سیا درباره تعامل آمریکا با داعش برای زمین زدن بشار اسد، ماهیت هرگونه تلاش واشنگتن برای پاکسازی منطقه از لوث گروههای تروریستی را زیر سوال میبرد!
برای پاسخ به این ابهام و ابهامهای مشابه، خبرنگار آنا گفتوگویی با «سعدالله زارعی» کارشناس مسائل خاورمیانه داشته است.
زارعی ضمن تحلیل علت پیوستن حکومت احمد الاشرع (جولانی) به کارزار آمریکایی مبارزه با داعش گفت: این موضوع از این منظر قابل مطالعه است که جولانی تلاش میکند تا روند اداره سوریه را در چارچوب یک طرح آمریکایی و با اشراف آمریکا به پیش ببرد که هدف نهاییاش کنترل منطقه مخصوصاً دو کشور عراق و سوریه است. در این چارچوب، جولانی مجری بخشی از سیاست کلی آمریکا در سطح خواهد بود.
داعش از همکار تا تهدید
این استاد دانشگاه در تحلیل روابط حکومت جولانی با داعش گفت: او در طول یکسال گذشته نتوانسته اختلافات خود را با این گروه حل کند و داعش را تحت کنترل حکومت دمشق درآورد؛ بنابراین داعش نوعی تهدید برای حکومت سوریه محسوب میشود و در حال حاضر هم بخشی از سرزمین سوریه تحت کنترل این گروه تروریستی است که به طور خاص باید به منطقه ساحل سوریه اشاره کنیم. بنابراین، جولانی در تلاش است تا با کمک آمریکا راهی برای کنترل داعش پیدا کند.
سیاستهای پر نوسان پاشنه آشیل حکومت جولانی
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) در خصوص تأثیر پیوستن حکومت جولانی به ائتلاف ضدداعش بر ساختار درونی تحریر الشام گفت: جولانی به دلیل سیاستهای پر نوسانی که داشته نتوانسته همه گروههای مسلح سوریه را تحت کنترل و اشراف خود درآورد. تا جایی که برخی از ناظران مطلع معتقدند حدااکثر ۳۰% خاک این کشور تحت کنترل حکومت جولانی است؛ بنابراین میتوان گفت دولت حاکم بر دمشق در ماهها و سالهای آینده قادر نخواهد بود که حکومتی یکپارچه را بر سراسر خاک سوریه مسلط کند و این موضوع جولانی را در معرض تهدید و آسیب جدی قرار میدهد؛ به همین جهت بسیاری از ناظران تحولات سوریه عنوان دولت موقت را برای حکومت جولانی به کار میبرند و معتقدند به زودی اوضاع سوریه بیش از گذشته از کنترل وی خارج خواهد شد؛ به نحوی که حتی ترکیه به دلیل سیاستهای منفردانه وی مانند مذاکره با اسرائیل نگرانیهایی دارد. اینها مسائلی است که موفقیت جبهه سیاسی-نظامی جولانی را در معرض تردید قرار داده است.
روایتی از قهر و آشتی واشنگتن با داعش
تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره افشاگریهای اخیر سوزان میلر (رئیس اسبق CIA) مبنی بر همکاری آمریکا با داعش و القاعده برای ساقط کردن حکومت بشار اسد و تناقض آن با سیاستهای ادعایی واشنگتن در مبارزه با تروریسم گفت: اساساً فلسفه شکلگیری داعش سرنگونی دولت سوریه و عراق بود و در چارچوب طرح آمریکا و اسرائیل برای اجرایی کردن این نقشه میگنجید؛ بنابراین رشد داعش از سال ۱۳۹۲ ش به این طرف یک رشد طبیعی نبود و براساس نقشه مشترک دولتهایی شکل گرفت که اشتراک همه آنها سرنگونی دولت سوریه و عراق بود. با این حساب، میتوان گفت این موضوع تضادی با سیاستهای آمریکا ندارد. حالا این که آمریکاییها آمدهاند و یک ائتلاف به اصطلاح ضد داعش را راه انداختهاند، به دلیل تلاش آنها برای مخفی کردن نقش خودشان در شکلگیری داعش بوده است. به علاوه این نکته را باید در نظر گرفت که داعشیها ضمن این که در ریشه با سیاستهای سرویسهای اطلاعاتی آمریکا مرتبط بودند؛ در عین حال گروههای خودسری هستند که غیر از هماهنگی با آمریکا یکسری امیال منطقهای و محلی هم داشته و دارند که شامل مواردی مانند تسلط بر سوریه و عراق بود در حالی که در نگاه آمریکاییها، داعش و جبههالنصره صرفاً در حد ابزار مطرح بودند. یعنی؛ قرار بود اینها دولت اسد را از بین ببرند، اما قرار نبود بسترساز نظام سیاسی جدیدی باشند. اما نگاه داعش این است که برای ساخت یک نظام طایفهای تحت عنوان «دولت اسلامی» فعالیت کند. در نتیجه میتوان گفت: این نقطه اختلافی بین دولت آمریکا و داعش است.
پایان کار داعش در راهبرد آمریکایی؟
زارعی در خصوص نگاه استراتژیک آمریکا به داعش در سالهای آتی گفت: در شرایط فعلی و با سقوط دولت بشار اسد در استراتژی آمریکاییها، کار داعش تمام شده است، اما داعش نمیخواهد زیربار این مسئله برود و معتقد است که باید دولت تشکیل دهد. البته این گروه تروریستی افق روشنی هم پیشرو ندارد؛ چراکه در حال حاضر پشتیبانی درون قومیتی که در گذشته از آن برخوردار بود (یعنی پشتیبانی بخشی از سنیهای سوریه و عراق) را از دست داده است. بنابراین، تیر داعش در تاریکی شلیک میشود و افق روشنی ندارد.
شکست پروژه داعش و تغییر تاکتیک آمریکا برای مقابله با محور مقاومت
این مدرس دانشگاه ضمن ارزیابی احتمال استفاده مجدد آمریکا و غرب از داعش و سایر گروههای تکفیری علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: البته آمریکاییها چنین آرزویی دارند ولی با توجه به شکست تجربه داعش و با توجه به این که آمریکا و اسرائیل طی دو سال گذشته به صورت مستقیم وارد تنشهای نظامی با اعضای جبهه مقاومت از جمله ایران شدهاند، به نظر میآید که پروژه داعش از نظر آمریکاییها یک پروژه شکست خورده است و بعید است که اینها بتوانند در این زمینه از داعش به صورت مؤثر استفاده کنند. اما به عنوان یکی از چند ابزار موجود در دست واشنگتن ممکن است برای داعش هم نقشی در این خصوص در نظر گرفته شود.
انتهای پیام/
