رکوردزنی افزایش قیمت لبنیات؛ وقتی وعده برخورد با گرانفروشی روی کاغذ میماند
به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری آنا؛ در واپسین روزهای آذر ۱۴۰۴، بازار لبنیات کشور در شرایطی قرار دارد که خانوارهای ایرانی با افزایشهای متوالی و گاه روزانه قیمت شیر و سایر فراوردههای لبنی مواجهاند. بر اساس گزارشهای میدانی و رسانهها، قیمت شیر بهعنوان کالای پایه —که معمولاً پایه قیمت سایر لبنیات نیز محسوب میشود— به شکلی بیسابقه افزایش یافته است.
در نمونهای، قیمت یک بطری شیر تنها در ۴۸ ساعت (۶ آذر تا ۸ آذر) از ۷۶ هزار و ۸۰۰ تومان به ۸۵ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است؛ افزایشی حدود ۱۰ هزار تومانی که برای معادل یک هشتم قیمت آن می شود. همزمان قیمت دبهای ماست نیز در همین بازه زمانی با رشد محسوس روبهرو بوده است و از ۱۲۰ هزار تومان به ۱۵۰ هزار تومان و سپس در برخی موارد تا حدود ۱۷۰ هزار تومان افزایش یافته است.
این جهشهای پیدرپی که گاهی در فاصله چند روز رخ میدهند نشان از وضعیتی دارد که بسیاری آن را ناشی از شکنندگی ساختار تولید و توزیع لبنیات میدانند. در این بستر، مصرفکنندگان بهخصوص دهکهای کمدرآمد گزارش دادهاند که لبنیات بهتدریج از سفرههایشان حذف شده و برخی حتی نسبت به وقوع سوءتغذیه در دهک های پایین درآمدی جامعه هشدار دادهاند.
همزمان، گزارشی از کاهش سرانه مصرف لبنیات منتشر شده است که بیانگر این است که سرانه مصرف در ایران به حدود ۷۰ کیلوگرم در سال رسیده است؛ رقمی که تقریباً ۵۶ درصد کمتر از میانگین جهانی که حدود ۱۶۰ کیلوگرم است قرار گرفته است.
اظهارات وزیر جهاد کشاورزی و ادعای برخورد با گرانفروشی
در واکنش به انتقادهایی که درباره گرانی لبنیات و نبود نظارت مطرح میشود، وزیر جهاد کشاورزی در واکنش به پرسش های خبرنگاران در مورد کنترل بازار لبنیات و انفعال این وزارت خانه با لحنی منفعلانه تر پاسخ می دهد که در صورتی که گرانفروشی رخ دهد، با آن برخورد خواهد شد؛ گویی که وی به کل از گران فروشی هایی که در سطح کشور رخ می دهد بی خبر است و یا حتی تابحال به خرید لبنیات نرفته است. وزارت جهاد کشاورزی بر اساس قانون ، متعهد به نظارت بر قیمت و جلوگیری از تخلفات احتمالی است اما در اینجا این سوال مطرح می شود که وزارت خانه ای که وزیر آن از گرانی ها بی خبر است چگونه می خواهد نظارت و جلوگیری کند.
با هر حال، همگان بر این نکته تأکید دارند که ارزیابی وضعیت فعلی بازار لبنیات با توجه به افزایش سریع قیمتها نشان میدهد که سیاستهای کنترل قیمتی و نظارتی عملاً کارآیی نداشتهاند؛ چرا که گرانیها ادامه یافته و مردم روزبهروز از توان خرید لبنیات دورتر شدهاند و گران فروشان نیز با توجه به انفعال مقامات جری تر و گستاخ تر شده اند.
چرا ادعای برخورد با گرانفروشی با واقعیت بازار همخوانی ندارد؟
بر هیچ کس پوشیده نیست که افزایش قیمت شیر خام و سایر نهادههای تولید، فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان لبنی وارد کرده است؛ اما حتی با لحاظ این فشارها، تغییرات قیمت بازار لبنیات بسیار سریعتر و خارج از عرف افزایش هزینه بودهاند. حتی در برخی از اقلام طی ماههای اخیر، قیمت لبنیات دو بار در دو هفته تغییر کرده است؛ چنین نوساناتی با هیچ منطقی که صرفاً ناشی از هزینه تولید باشد، همخوانی ندارد.
نتیجه این شرایط حذف تدریجی لبنیات از سفره خانوادههای کمدرآمد و کاهش محسوس سرانه مصرف نتیجهای که نه فقط برای سلامت مردم، بلکه برای ثبات بازار و امنیت غذایی کشور هشداردهنده است. در این شرایط وزیر جهاد همچنان خبر از حذف ارز ترجیحی برنج و تغییر در قیمت شیر خام می دهد؛ گویی که این وزیر نه تنها از گرانی ها خبر ندارد ، بلکه امنیت غذایی عموم و تنگنای معیشتی موجود در سطح عمومی نیز برای وی بی معنا است.
با توجه به شواهد میدانی و آمارهای اخیر، ادعای برخورد با گرانفروشی از سوی وزیر جهاد کشاورزی اگرچه از منظر رسمی قابل استناد است اما به نظر نمیرسد بازتاب واقعی در بازار داشته باشد. وضعیت فعلی بازار لبنیات نه تنها حاکی از نظارت مؤثر نیست، بلکه حکایت از تسلیم زنجیره تولید و توزیع در برابر فشار تورم و افزایش هزینهها دارد.
از این رو،نهادهای نظارتی باید با حساسیت بیشتری به این موضوع بپردازند، مستندات گرانفروشی و افزایش خودسرانه قیمتها را مستقر کنند و خواهان شفافیت در زنجیره عرضه و قیمتگذاری لبنیات شوند. همچنین، برای جلوگیری از آسیب بیشتر به معیشت خانوارها و حفظ امنیت غذایی، ضروری است سیاستهای حمایتی هدفمند برای اقشار آسیبپذیر در نظر گرفته شود.
انتهای پیام/
