کارآموزیهای فرمالیته، دانشجویان را از بازار کار دور میکند
زهرا حجتی دانشجوی کارشناسی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار آنا به مناسبت روز دانشجو گفت: ۱۶ آذر برای من فقط یک تاریخ مناسبتی نیست؛ یک یادآوری جدی است از اینکه دانشجو باید صدا داشته باشد. روزی است که باید دغدغههای واقعی ما شنیده شود. متأسفانه این روز در سالهای اخیر بیشتر تبدیل شده به یک مراسم رسمی و تشریفاتی. همایشهای متعدد برگزار میشود، اما خروجی ملموسی برای دانشجو ندارد. ما دوست داریم این روز فرصتی باشد که صدایمان را بیان کنیم؛ نه اینکه فقط در تقویم برجسته شود.
وی در ادامه اظهار کرد: بخش زیادی از مشکلات دانشجویان امروز در حوزه آموزش ریشه دارد. مهمترین مطالبه دانشجو این است که آموزش در دانشگاهها مهارتمحور باشد. ما نسلی نیستیم که فقط با نمره و امتحان اقناع شویم. دوست داریم چیزی یاد بگیریم که فردا بتوانیم ارائهاش بدهیم. این نیاز واقعی ماست. نسل من میخواهد در پایان تحصیل بگوید مهارتی به دست آورده که ارزش افزوده ایجاد کند.
او با اشاره به فاصله زیاد آموزش تئوری از واقعیت بازار کار توضیح داد: الان در بسیاری از رشتهها دانشجو حجم زیادی از مطلب تئوری میخواند، آزمون میدهد، پروژههای کمعمق انجام میدهد، اما وقتی وارد بازار کار میشود احساس میکند هیچچیز عملی بلد نیست. خیلی از منابع آموزشی سالهاست بهروزرسانی نشده و بعضی استادان هم به دلیل فشارهای کاری یا محدودیتها فرصت نمیکنند آخرین دستاوردهای علمی یا صنعتی را ارائه دهند. همین باعث میشود دانشجو حس کند با دنیای واقعی فاصله دارد.
دانشجوی کارشناسی دانشگاه تهران در ادامه گفتوگو درباره کیفیت آموزشی برخی واحدهای درسی افزود: مشکل فقط قدیمی بودن منابع نیست؛ مدل تدریس هم معمولاً سنتی است. کلاسها کمتر پروژهمحورند و تمرینهایی که به دانشجو داده میشود اغلب تکراری و کماثر است. در چنین شرایطی دانشجو یاد نمیگیرد چطور آموختههایش را به کار تبدیل کند. نتیجه این میشود که یک فارغالتحصیل با معدل خوب، مهارت عملی قابل عرضه ندارد.
او با انتقاد از وضعیت آموزش عملی اظهار کرد: دانشجو باید در طول تحصیل درگیر پروژه واقعی باشد. کار کردن روی مسئلههای واقعی است که مهارت میسازد. اما در بسیاری از رشتهها این فرصتها خیلی محدود است. استادان جوان یا استادانی که ارتباط صنعتی دارند تلاش میکنند فعالیت عملی اضافه کنند، اما ساختار کلی دانشگاهها هنوز اجازه نمیدهد آموزش به معنای واقعی پروژهمحور شود.
حجتی در بخش دیگری از سخنانش ارتباط دانشگاهها با صنعت را «ضعیف و ناکارآمد» توصیف کرد و گفت: شاید در ظاهر دانشگاه و صنعت همکاریهایی اعلام میکنند، اما در عمل اثر آنها بسیار کم است. کارآموزیها معمولاً فرمالیته برگزار میشود. در بسیاری از موارد دانشجو فقط حضور میزند، نه اینکه کاری یاد بگیرد. شرکتها هم برای دادن مسئولیت جدی به دانشجو آمادگی ندارند. دانشگاه هم بهجای اینکه پل ارتباطی مؤثر باشد، بیشتر نقش ناظر دارد تا تسهیلگر.
او تأکید کرد: نتیجه این وضعیت این است که دانشجو بعد از فارغالتحصیلی باید از صفر تجربه کاری جمع کند. دانشگاه باید محل کسب اولین تجربههای واقعی باشد؛ نه جایی که دانشجو صرفاً واحد پاس کند و بعد از پایان تحصیل تازه بفهمد چطور باید وارد کار شود.
زهرا حجتی در ادامه به انتظاراتش از دانشگاه برای آمادهسازی دانشجویان جهت ورود به بازار کار اشاره کرد و افزود: یکی از مهمترین کارهایی که دانشگاه باید انجام دهد برگزاری کارگاههای مهارتآموزی واقعی است. کارگاههایی که فقط سخنرانی نباشند و دانشجو را درگیر کار عملی کنند. مثلا کارگاه رزومهنویسی حرفهای، مدیریت پروژه، آشنایی با ابزارهای جدید، مهارت ارائه، مهارت کار تیمی و مدیریت زمان. اینها چیزهایی است که در بازار کار از ما انتظار میرود ولی در دانشگاه آموزش داده نمیشود.
او حضور استادانی با تجربه صنعتی را از مهمترین نیازهای آموزشی بیان کرد و گفت: استادی که خودش تجربه فعالیت واقعی در صنعت دارد، دقیقتر میداند چه محتوایی باید ارائه کند. این استادان میتوانند درسها را کاربردیتر کنند و حتی پروژههایی تعریف کنند که خروجی واقعی داشته باشد. اگر حضور این دسته از استادان بیشتر شود، شکاف دانشگاه و بازار کار خیلی کمتر خواهد شد.
زهرا حجتی درباره وضعیت خوابگاهها نیز اظهار کرد: شرایط خوابگاه در دانشگاههای مختلف متفاوت است، اما نمیتوان انکار کرد که بسیاری از خوابگاهها با کمبود امکانات مواجهاند. برخی ساختمانها نیاز به بازسازی دارند، برخی از نظر ظرفیت، پاسخگوی تعداد دانشجو نیستند و در بعضی هم امکانات ابتدایی مثل سیستم گرمایش، سرمایش یا اینترنت مشکل دارد. دانشجوی خوابگاهی نیمی از زمانش را در خوابگاه میگذراند و کیفیت این فضا مستقیماً روی سلامت و تمرکز او تأثیر میگذارد.
او کیفیت غذا را هم یکی از چالشهای ثابت دانشجویان دانست و گفت: واقعیت این است که کیفیت و تنوع غذا در بسیاری از مواقع رضایتبخش نیست. دانشجو وقتی روزانه چند ساعت درس و کلاس دارد، نیاز به غذای سالم و باکیفیت دارد. وقتی غذای دانشگاه کیفیت لازم را نداشته باشد، سلامت و تمرکز دانشجو تحت فشار قرار میگیرد.
حجتی با اشاره به مشکلات حملونقل دانشجویان اظهار کرد: بعضی از دانشگاهها در مناطق دور از محدوده شهری قرار دارند و دانشجو هر روز ساعتها در مسیر رفتوآمد است. این رفتوآمدهای طولانی بخشی از انرژی و زمان دانشجو را میگیرد و عملاً باعث کاهش بازدهی تحصیلی میشود. لازم است دانشگاهها برای حملونقل عمومی و سرویسهای رفتوبرگشت برنامهریزی دقیقتری داشته باشند.
او وضعیت اینترنت را نیز یکی از مشکلات جدی دانشجویان معرفی کرد و گفت: در دورهای زندگی میکنیم که تقریباً همه کارهای آموزشی آنلاین شده است. پروژهها، کلاسهای فوقبرنامه، تکالیف، منابع، همه نیازمند اینترنت پایدار است. وقتی اینترنت دانشگاه کیفیت مناسب نداشته باشد، بسیاری از فعالیتهای آموزشی مختل میشود. این موضوع بارها باعث نارضایتی دانشجویان شده است.
دانشجوی کارشناسی دانشگاه تهران در این گفتوگو تأکید کرد: اگر قرار باشد فقط یک حوزه رفاهی بهطور فوری بهبود پیدا کند، قطعاً کیفیت خوابگاهها و غذا در اولویت است. این دو بیشترین تأثیر را در روحیه و عملکرد تحصیلی دانشجویان دارند. وقتی دانشجو آرامش فیزیکی و روانی داشته باشد، خیلی بهتر میتواند درس بخواند و به فعالیت علمی بپردازد.
او در ادامه به برخی تغییرات مثبت نیز اشاره کرد و گفت: سال گذشته چند اقدام مثبت انجام شد. برای مثال، الکترونیکی شدن بسیاری از روندهای اداری و آموزشی باعث شد کارها سریعتر و بدون اتلاف وقت انجام شود. همچنین برگزاری چند کارگاه کاربردی توسط استادان جوان یا فارغالتحصیلان موفق، تأثیر خوبی داشت. این برنامهها نشان داد که اگر اراده باشد، حتی کارهای کوچک هم میتواند شرایط دانشجویی را بهتر کند.
حجتی در پایان گفت: نسل ما نسلی آگاه و مطالبهگر است. ما به دنبال دیده شدن، رشد کردن و یاد گرفتن هستیم. انتظار داریم دانشگاهها نهتنها به درس و امتحان، بلکه به نیازهای واقعی دانشجویان توجه کنند. اگر دانشگاه بهعنوان یک نهاد آموزشی بهروز شود و همزمان به مسائل رفاهی دانشجو اهمیت بدهد، قطعاً دانشجویان میتوانند نقش مؤثرتری در آینده کشور داشته باشند.
انتهای پیام/
