روایت رسمی در برابر ترس پنهان / نگرانی اروپا از بازگشت ترامپ

به گزارش خبرنگار سرویس سیاست و جهان خبرگزاری آنا، با شکست مذاکرات اخیر میان آمریکا و روسیه بر سر پایان جنگ اوکراین ــ مذاکراتی که گفته می‌شود طرح ۲۸ ماده‌ای دونالد ترامپ را با بن‌بست روبه‌رو کرده است ــ وزرای خارجه کشور‌های عضو ناتو موضعی قاطع اتخاذ کردند. ماریا مالمر استنرگارد، وزیر خارجه سوئد، اعلام کرد که روسیه تمایلی به صلح ندارد و تنها راه مؤثر، افزایش حمایت از اوکراین و تشدید فشار بر درآمد‌های نفتی و گازی مسکو است. این روایت رسمی، بر تقویت اتحاد و ایستادگی در برابر روسیه تأکید دارد.

با این حال، در محافل غیررسمی بروکسل این موضع‌گیری صریح تنها یک لایه از واقعیت تلقی می‌شود. مقام‌های اروپایی نگران‌اند که روایت شکست مذاکرات و ضرورت تشدید فشارها، در واقع یک آدرس انحرافی هماهنگ‌شده از سوی واشنگتن ــ و حتی کرملین ــ باشد؛ روایتی که می‌تواند اروپا را در چارچوب کنونی نگاه دارد و مانع از بررسی راه‌حل‌های جایگزین یا کاهش هزینه‌های مستقیم حمایت از اوکراین شود.

این فرضیه بر این باور استوار است که دولت فعلی آمریکا و روسیه، هرچند با انگیزه‌های متفاوت، در مقطع کنونی به حفظ وضعیت موجود علاقه‌مندند. برای واشنگتن، نمایش انسجام در برابر مسکو اهمیت راهبردی دارد و برای روسیه نیز این روایت فرصتی فراهم می‌کند تا فشار‌های غرب را بی‌اثر جلوه دهد، در حالی که در پشت صحنه مسیر‌های دیگری را دنبال می‌کند.

این آرامشِ فریبنده همانند سپری امنیتی برای اروپا عمل می‌کند؛ زیرا تا زمانی که اعضای ناتو خود را متعهد به استراتژی «فشار حداکثری» می‌دانند، احتمال تلاش کشور‌های اروپایی برای کاهش هزینه‌ها یا بازنگری در تعهداتشان کمتر می‌شود.

در بروکسل نگرانی دیگری نیز وجود دارد: رفتار غیرقابل‌پیش‌بینی دونالد ترامپ. اروپایی‌ها نگران‌اند که بازگشت احتمالی او به قدرت، معادلات امنیتی قاره را به‌طور ناگهانی تغییر دهد. ترامپ ممکن است رویکردی مبتنی بر معامله‌گری در پیش گیرد، تعهدات واشنگتن به ناتو را کاهش دهد یا نسخه جدیدی از همان طرح ۲۸ ماده‌ای را ــ با تغییرات یا حتی بدون تغییر ــ دوباره مطرح کند.

یکی از سناریو‌های مطرح‌شده، بازنگری ترامپ در تعهدات آمریکا به ماده ۵ پیمان ناتو است؛ موضوعی که می‌تواند امنیت کشور‌های اروپای شرقی را، که به تضمین‌های امنیتی واشنگتن وابسته‌اند، به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد. تحلیلگران امنیتی بر این باورند که در صورت عقب‌نشینی آمریکا از خط مقدم حمایت نظامی، اروپا ناچار به جبران این خلأ خواهد شد؛ اقدامی که با توان موجود نظامی اروپا بسیار دشوار به نظر می‌رسد.