سکته سیاسی ترامپ در ریاض/ شرط سعودیها معادله عادیسازی را فلج کرد
به گزارش خبرنگار سرویس سیاست و جهان خبرگزاری آنا؛ تحولات جدید در ریاض نشان میدهد که پروژه بلندپروازانه ترامپ برای دستیابی به یک پیروزی ژئوپلیتیک پیش از انتخابات ۲۰۲۴، با یک سکته سیاسی از جانب سعودیها روبهرو شده است؛ شرط خروج بنیامین نتانیاهو از قدرت که بهگفته هاآرتص، صریح و بدون پرده میان طرفین مطرح شده است.
ترامپ قصد داشت در سایه یک آتشبس موقت در غزه، توافق تاریخی عادیسازی عربستان–اسرائیل را به نام خود ثبت کند، اما ریاض تأکید کرده تا زمانی که نتانیاهو در رأس قدرت است، چنین توافقی امکانپذیر نیست. این موضعگیری معادلات واشنگتن را پیچیده و برنامه کمپین ترامپ را با بحران روبهرو کرده است.
این شرط سعودیها عملاً روندی را که در چارچوب «معامله قرن» بهعنوان دستاوردی ژئوپلیتیک تبلیغ میشد، به سرنوشت یک اسرائیلی گره زده است؛ تغییری که نشاندهنده چرخش آشکار در سیاست خارجی ریاض محسوب میشود.
موضعگیری قاطع عربستان سعودی مبنی بر تعلیق کامل عادیسازی تا زمان خروج نتانیاهو از رأس کاینه رژیم صهیونیستی، یک تغییر پارادایم از سوی ریاض محسوب میشود. این موضعگیری، چندین لایه از پیچیدگیهای سیاسی داخلی رژیم اسرائیل را آشکار میسازد. مقامات سعودی دلیل اصلی این شرط را «نامطلوب بودن» نتانیاهو برای اکثر رهبران عربی میدانند.
این امر فراتر از اختلاف نظر صرف است و ریشه در عدم اعتماد استراتژیک دارد. روابط تیره با پیمانداران: نتانیاهو نتوانسته است حتی با کشورهایی که پیشتر پیمان صلح با رژیم صهیونیستی امضا کردهاند روابطی باثبات و سازنده برقرار کند. حملات مکرر به مسجد الاقصی، تشدید شهرکسازیها، و رویکرد تهاجمی در قبال تشکیلات خودگردان فلسطین، این رهبران را در معرض فشار داخلی قرار داده است. سعودیها نتانیاهو را نه به عنوان یک شریک صلح، بلکه به عنوان یک مانع در برابر ثبات منطقهای میبینند. از دید ریاض، نتانیاهو به دنبال حفظ وضعیت موجود با هدف توسعهطلبی و به حاشیه راندن هرگونه راهحل دو دولتی است. این رویکرد، اهداف بلندمدت «چشمانداز ۲۰۳۰» عربستان سعودی را به خطر میاندازد.
در این زمینه، سعودیها خود را در جبهه محکومان جهانی سیاستهای شهرکسازی تلقی میکنند. توسعه شهرکسازیها در کرانه باختری، که از منظر حقوق بینالملل ممنوع است، به معنای محو شدن تدریجی امکان تأسیس دولت فلسطین است. همانطور که عاموس شوکین در «هاآرتص» تحلیل میکند، سیاستهای کابینه نتانیاهو در قبال مناطق اشغالی، به ویژه تشویق به شهرکسازی و محاصره غزه، منجر به محرومیت میلیونها فلسطینی از حق تعیین سرنوشت شده است. این سیاستها نه تنها نقض آشکار اصول حقوق بینالملل بشردوستانه، به ویژه کنوانسیون چهارم ژنو (مربوط به حفاظت از افراد غیرنظامی در زمان جنگ و اشغال) است، بلکه برخی کارشناسان آن را در راستای سیاستهای آپارتاید طبقهبندی میکنند.
دولتهای سابق و کنونی آمریکا (بایدن و ترامپ) هر دو بر «آتشبس ظاهری» تأکید داشتند تا بتوانند امتیاز عادیسازی را کسب کنند. اما سعودیها دریافتهاند که حمایت بیپایان واشنگتن از نتانیاهو، در واقع به معنای تعهد به سیاستهای توسعهطلبانه اسرائیل است، نه تعهد به توافقات بینالمللی سازمان ملل. «سکته ترامپ» در ریاض یک هشدار کوبنده بود به تمام کسانی که تصور میکردند عادیسازی روابط اسرائیل با جهان عرب یک فرآیند خطی است.
انتهای پیام/
