موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اوراسیا؛ فرصتی استراتژیک برای توسعه کریدورهای اقتصادی
به گزارش خبرگزاری آنا، مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی با همکاری دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، نشست تخصصی سیونهم خود را با موضوع «موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا» برگزار کرد. این برنامه با هدف بررسی فرصتها و چالشهای راهبردی تجارت آزاد و توسعه کریدورهای اقتصادی برگزار شد.
در این نشست، داود میرزاخانی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در کازان و رایزن اقتصادی سابق سفارت ایران در روسیه، سخنرانی خواهد کرد. او که سابقه همکاری بهعنوان دستیار وزیر نیرو در امور کمیسیون دائمی روابط اقتصادی و تجاری ایران و روسیه را نیز دارد، به بررسی راهکارهای عملیاتی و فرصتهای توسعه اقتصادی ناشی از این موافقتنامه خواهد پرداخت.
این نشست که بصورت آنلاین در سراسر کشور قابل پیگیری است، به اهمیت ترجیح شرق بر غرب و همکاریهای منطقهای و بینالمللی به ویژه با کشورهایی که با ایران وجه مشترک فرهنگی، تاریخی و اقتصادی دارند، به عنوان یکی از اولویتهای سیاست خارجی مورد بحث قرار خواهد گرفت. شرکتکنندگان به بررسی ظرفیتهای تجاری و اقتصادی موجود و نحوه بهرهبرداری از موافقتنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اوراسیا خواهند پرداخت تا امکان توسعه کریدورهای اقتصادی میان ایران و کشورهای عضو اوراسیا فراهم شود.
ضرورت همگرایی منطقهای و استفاده از ظرفیت اتحادیههای اقتصادی
«سید یعقوب زراعتکیش» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، در نشست تخصصی «موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا» با اشاره به تحریمهای ظالمانه غرب علیه ایران، بر اهمیت تقویت همگرایی منطقهای و ارتباط نزدیک با کشورهای همسایه تأکید کرد.
وی گفت: ما ۱۵ کشور همسایه داریم و میتوانیم از ظرفیت اتحادیههایی مانند اکو، اوراسیا، شانگهای و بریکس استفاده کنیم. با توافقنامههای دوجانبه یا چندجانبه، کاهش تعرفههای گمرکی، ایجاد پول مشترک و توسعه همکاریهای حملونقل ریلی و هوایی میتوانیم فشار اقتصادی ناشی از تحریمها را کاهش دهیم.
رئیس دانشگاه آزاد تهران غرب افزود که اقدامات اخیر، از جمله مدیریت موضوع اسنپبک، آثار خود را بر قیمت ارز و سایر مبادلات اقتصادی نشان داده و پیشبینی میشود در بلندمدت نیز نتایج مثبتی از همکاری اقتصادی با اتحادیهها حاصل شود.
زراعت کیش در پایان تأکید کرد که پس از سخنان داوود میرزاخانی، از فرمایشات اساتید حاضر در حوزههای اقتصادی و سیاسی استفاده خواهد شد و افزود: انشاءالله از این نشست بتوانیم راهکارهای موثری برای توسعه همکاریهای اقتصادی کشور ارائه دهیم.
قدردانی از اساتید و تاکید بر بهرهمندی علمی در نشست تجارت آزاد ایران با اوراسیا
«حبیبالله گلمحمدی» رئیس مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، در نشست تخصصی «موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا» ضمن عرض پوزش از تأخیر در آغاز مراسم، از حضور اساتید و کارشناسان علوم سیاسی، روابط بینالملل و اقتصاد قدردانی کرد.
وی با اشاره به نقش برجسته دکتر یعقوب زراعت کیش، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، در برگزاری این نشست، گفت: «با همکاری ایشان و همکارانشان، زمینه گفتگوی تخصصی و تولید محتوای علمی فراهم شد.»
گلمحمدی همچنین ضمن معرفی سخنرانان نشست، یادآور شد که دکتر داوود میرزاخانی، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در کازان، روسیه، به عنوان یکی از چهرههای شناختهشده و محبوب در حوزه روابط اقتصادی حضور دارد و سخنرانی خواهد کرد. وی افزود که بخش دوم برنامه به بهرهمندی از نظرات اساتید و کارشناسان دانشگاهی اختصاص خواهد داشت و از دکتر جهانبین دانشمند نیز به عنوان یکی از اساتید برجسته دعوت شده بود که به دلیل برخی مشکلات امکان حضور نیافتند.
رئیس مرکز فرهنگی دانشگاهی امام خمینی (ره) تأکید کرد: «هدف از برگزاری این نشست، تولید محتوا و ارائه راهبردهای علمی و عملیاتی است که جمهوری اسلامی ایران بتواند از آن بهرهمند شود و شرکتکنندگان از محضر اساتید محترم بهرهبرداری کنند.»
میرزاخانی: اتحادیه اقتصادی اوراسیا فرصتی بیسابقه برای توسعه تجارت ایران
«داوود میرزاخانی» سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در کازان و رایزن اقتصادی سابق سفارت ایران در روسیه، در نشست تخصصی موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا به تشریح اهمیت و ظرفیتهای این اتحادیه برای توسعه تجارت خارجی ایران پرداخت.
وی با اشاره به تجربه ایران در حوزه تجارت خارجی پس از انقلاب گفت: پس از انقلاب، هیچ موضوع یا ساختاری در نظام تجاری کشور به اندازه این اتحادیه ظرفیت ندارد. اتحادیه اقتصادی اوراسیا شامل روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان است و بازار بیش از ۱۸۰ میلیون نفری و حجم مالی بالغ بر ۷۵۰ میلیارد دلار دارد.
میرزاخانی افزود که ایران به عنوان عضو ناظر توانسته با امضای موافقتنامه، دسترسی به این بازار بزرگ را پیدا کند و با روانسازی تجارت، تبادل آزاد کالا، سرمایه، خدمات و نیروی کار بین کشورهای عضو، فرصتهای اقتصادی گستردهای برای شرکتها و سرمایهگذاران ایرانی ایجاد شود. وی تاکید کرد که این اتحادیه با هدف افزایش همگرایی اقتصادی منطقه و در تضاد با سیاستهای آمریکا تشکیل شده و ایران میتواند با توجه به موقعیت جغرافیایی و تجربه خود، نقش مؤثری در توسعه و شتابدهی این همگرایی ایفا کند.
میرزاخانی همچنین به سابقه شکلگیری اتحادیه اوراسیا اشاره کرد و گفت: این اتحادیه در سال ۲۰۱۱ به صورت اتحادیه گمرکی شکل گرفت و در سال ۲۰۱۵ به اتحادیه اقتصادی اوراسیا تبدیل شد و کشورهای دیگر منطقه نیز به آن پیوستند. اهمیت این موضوع برای ایران بسیار بالا است، زیرا این اولین تجربه موفق کشور در فاز تجارت آزاد با چنین اتحادیهای محسوب میشود.
وی در ادامه تأکید کرد که اگرچه امضای موافقتنامه یک گام مهم است، اما برای بهرهمندی کامل از ظرفیتهای اقتصادی این اتحادیه، هنوز الزامات و مقتضیات اجرایی لازم باید در داخل کشور به صورت کامل پیادهسازی شود.
طراحی رژیم تجاری پس از امضای موافقتنامه اوراسیا ضروری است
سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در کازان و رایزن اقتصادی سابق سفارت ایران در روسیه، در ادامه نشست تخصصی «موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا» بر اهمیت بازطراحی رژیم تجاری کشور پس از امضای این موافقتنامه تأکید کرد.
وی با اشاره به اینکه اجرای موافقتنامه تجارت آزاد، ایران را ملزم به رعایت دو نوع رژیم حقوقی و تجاری میکند، گفت: یکی رژیم خاص موافقتنامه و دیگری رژیم سایر کشورهاست. اگر طراحی مناسب این رژیمها انجام نشود، بهرهبرداری حداکثری از ظرفیتهای اقتصادی این اتحادیه برای ایران با مشکل مواجه خواهد شد.
میرزاخانی افزود: برای نخستین بار پنج کشور عضو اتحادیه درصد تعرفهها را به صفر رساندهاند که فرصت مهمی برای ایران ایجاد شده است. این امر نیازمند بازطراحی ساختار تجاری و دستورالعملهای اجرایی مناسب است تا از مزیتهای رقابتی و بازار آزاد بهرهبرداری کامل صورت گیرد.
وی همچنین به اهمیت گواهی مبدا و تشخیص صحیح کالاهای وارداتی و صادراتی اشاره کرد و گفت: مثلاً اگر کالایی از چین وارد ایران شود و با استفاده از فرم گواهی مبدا، ایران آن را صادر کند، ساختار و زیرساخت لازم برای احراز هویت و اصالت کالا باید از قبل طراحی شده باشد. بدون این، کشورهای عضو اتحادیه میتوانند از مزیتهای ایران بهرهبرداری کنند و موانع تجاری جدیدی ایجاد کنند.
میرزاخانی تأکید کرد که با توجه به زیرساختهای موجود و اتصال ناقص زنجیرههای اقتصادی ایران، اگر کشور به عضویت کامل اتحادیه اقتصادی اوراسیا نرسد، علاوه بر تحریمهای آمریکا، در آینده با موانع تجاری بیشتری روبهرو خواهد شد و فرصتهای تجارت جهانی محدود خواهد شد.
موافقتنامه اوراسیا فرصتی بیسابقه برای ورود ایران به تجارت جهانی و توسعه زنجیرههای ارزش منطقهای
سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در کازان در ادامه نشست تخصصی «موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا» به تشریح اهمیت این موافقتنامه و جایگاه آن در اقتصاد جهانی پرداخت و تأکید کرد که ایران برای اولین بار وارد یک چارچوب تجارت آزاد شده که قوانین و مقررات آن خارج از چهارچوبهای پیشین کشور است.
وی با اشاره به تاریخچه نظام اقتصاد جهانی پس از جنگ جهانی دوم گفت: بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا به عنوان برنده اصلی، قواعد تجارت بینالمللی را طراحی کرد و نهادهای بینالمللی ایجاد کرد تا یک زبان تجاری مشترک بین کشورها شکل گیرد و موانع تعرفهای به حداقل برسد. این قواعد در دهههای بعدی، به ویژه دهه ۹۰ میلادی، باعث شد بسیاری از کشورها سهم بیشتری از اقتصاد جهانی کسب کنند و نگاه جدی به مناطق پیرامونی و زنجیرههای منطقهای ارزش پیدا کنند.
میرزاخانی با اشاره به افزایش چشمگیر تعداد موافقتنامهها و ترتیبات تجاری از ۷۰ مورد در سال ۱۹۹۰ به بیش از ۶۵۰ مورد در سال ۲۰۲۴ افزود: این موضوع نشاندهنده اهمیت موافقتنامههای تجاری چندجانبه و زنجیرههای ارزش منطقهای است و از همین رو، موافقتنامهای که ایران امضا کرده، از اهمیت ویژهای برخوردار است. این اولین تجربه ایران برای ورود به یک موافقتنامهای است که قوانین و ضوابطش خارج از چارچوبهای پیشین کشور است و نیازمند طراحی رژیم تجاری خاص و اجرای دقیق است.
وی تأکید کرد که ایران باید دو نوع رژیم تجاری داشته باشد: یک رژیم حقوقی خاص برای اجرای موافقتنامه و یک رژیم برای سایر کشورها. این موضوع اهمیت دارد، زیرا اگر طراحی مناسبی انجام نشود، بهرهبرداری ایران از ظرفیتهای اقتصادی اتحادیه اوراسیا محدود خواهد شد. برای مثال، پنج کشور عضو اتحادیه تعرفهها را به صفر رساندهاند و ایران باید ساختار و دستورالعملهای اجرایی مناسب برای بهرهبرداری حداکثری ایجاد کند.
میرزاخانی به اهمیت گواهی مبدا و احراز هویت کالاهای وارداتی و صادراتی نیز اشاره کرد و گفت: مثلاً اگر کالایی از چین وارد ایران شود و با استفاده از فرم گواهی مبدا به روسیه صادر شود، سیستم ما باید قادر باشد اصالت و مبدا کالا را تشخیص دهد. بدون این زیرساختها، کشورهای عضو اتحادیه میتوانند از مزیتهای ایران سوءاستفاده کنند و موانع تجاری ایجاد کنند.
وی با بررسی تجربه کشورهای دیگر در زنجیرههای جهانی کالا و خدمات توضیح داد: امروز بسیاری از محصولات، مانند یک کت و شلوار، در ۱۰ کشور مختلف طراحی و تولید میشوند. این زنجیرههای ارزش بر اساس مزیت نسبی کشورها شکل گرفته است. روسیه با وجود قدرت نظامی و صنعتی خود، در تولید برخی کالاهای مصرفی مانند خودرو یا هواپیمای مسافر مزیت نسبی ندارد، بنابراین قوانین داخلی خود را برای تولید داخلی تا ۸۰ درصد تا پایان ۲۰۲۵ تنظیم کرده است.
میرزاخانی همچنین خاطرنشان کرد که ورود ایران به موافقتنامه اوراسیا الگوی رقابتپذیری و همکاری را میپذیرد و میتواند ظرفیت صادراتی کشور را افزایش دهد. وی گفت: پیش از این نگاههای حمایتگرایانه و درونگرا مانع توسعه تجارت جهانی ایران بود، اما اکنون با تولید صادراتمحور و طراحی زیرساختهای مناسب، ایران میتواند به بهرهبرداری حداکثری از بازارهای جهانی برسد. این موافقتنامه اولین و شاید آخرین فرصت تاریخی ایران برای ورود مؤثر به تجارت جهانی است.
میرزاخانی در پایان تأکید کرد که برای موفقیت در این مسیر، نظام حکمرانی کشور باید الزامات و سازوکارهای لازم برای اجرای کامل موافقتنامه و بهرهبرداری از فرصتهای تجارت آزاد را طراحی و پیادهسازی کند و شناخت عمیق از قواعد، الزامات و سازوکارهای اجرایی آن برای تمامی فعالان اقتصادی ضروری است.
انتهای پیام/
