محرومیت دائم از رانندگی با موتور؛ نمره منفی تا کجا ادامه دارد؟

به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، برخی تخلفات حادثه‌ساز موتور علاوه بر جریمه نقدی شامل نمره منفی گواهینامه نیز می‌شوند. این نمرات منفی در صورتی که نادیده گرفته شوند و تخلفات تکرار شوند می‌توانند منجر به تعلیق گواهینامه و حتی باطل شدن آن برای همیشه شوند. در نتیجه باید از طریق استعلام این نمرات از طریق سامانه‌های مختلف از آنها اطلاع پیدا کنید و با رعایت قوانین و پرهیز از تخلفات خطرناک آنها را از گواهینامه خود پاک کنید. در ادامه به بررسی نمره منفی گواهینامه موتور، تعلیق یا ابطال گواهینامه و شرایط حذف این نمرات از گواهینامه می‌پردازیم.

نمره منفی گواهینامه موتور چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

سیستم نمره منفی برای موتورسواران، ابزاری قانونی است که هدف آن کنترل تخلفات و بازدارندگی از رفتارهای پرخطر در جاده است. هر بار که راننده موتورسیکلت مرتکب تخلفی جدی مانند سبقت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز یا انجام حرکات نمایشی شود، علاوه بر جریمه نقدی، تعدادی نمره منفی هم از گواهینامه او کسر می‌شود. نمره‌های منفی بر اساس شدت تخلف مشخص می‌شوند. به‌طور معمول:

• تخلفات سبک مانند نبستن کلاه ایمنی، نمره منفی کمی دارند.
• تخلفات پرخطر مثل حرکت در خلاف جهت یا سبقت از سمت راست، نمره بیشتری را به همراه دارند.
• تخلفات حادثه‌ساز مانند تصادف منجر به جرح یا مرگ، بیشترین میزان نمره منفی را در پی خواهند داشت.

زمانی که مجموع نمره‌های منفی به حد نصاب تعیین‌شده توسط قانون برسد، پلیس راهور می‌تواند گواهینامه موتور را توقیف کند یا حتی محرومیت‌های طولانی‌مدت برای راننده در نظر بگیرد.

چه تخلفاتی بیشترین نمره منفی برای موتورسواران دارند؟

برخلاف تصور بعضی رانندگان، همه تخلفات موتورسیکلت نمره منفی یکسانی ندارند. قانون‌گذار، بر اساس میزان خطر و احتمال بروز حادثه، شدت تخلفات را دسته‌بندی کرده است. تخلفاتی که بیش‌ترین نمره منفی را به دنبال دارند شامل موارد زیر می‌شوند:

• عبور از چراغ قرمز: یکی از خطرناک‌ترین تخلفات شهری که احتمال تصادف شدید را بالا می‌برد.
• حرکات نمایشی و خطرناک: تک‌چرخ یا حرکت مارپیچ در خیابان علاوه بر خطر جانی برای راننده، تهدیدی برای عابران و موتورهای دیگر است.
• سبقت غیرمجاز و حرکت در خلاف جهت: این تخلفات در جاده‌ها، از عوامل اصلی تصادفات مرگبار محسوب می‌شوند.
• نداشتن کلاه ایمنی در زمان تصادف: اگر تصادفی رخ دهد و موتور سوار کلاه ایمنی نداشته باشد، نمره منفی بالایی برای او ثبت خواهد شد.
• تخلفات حادثه‌ساز (تصادف منجر به جرح یا فوت): سنگین‌ترین نوع نمره منفی مربوط به زمانی است که تخلف راننده به صدمه جدی یا مرگ فرد دیگری منجر شود.

این موارد می‌توانند به سرعت راننده را به مرز توقیف یا ابطال گواهینامه برسانند. به همین دلیل، کنترل این تخلفات برای جلوگیری از محرومیت‌های طولانی‌مدت ضروری است. رانندگی یک لذت است، اما وقتی با بی‌احتیاطی همراه شود، می‌تواند به یک دردسر بزرگ تبدیل شود. اینکه چقدر نمره منفی باعث ابطال گواهینامه می‌شود، به رفتار شما پشت فرمان بستگی دارد. اگر در سه مرحله به ترتیب 30، 25 و 20 نمره منفی بگیرید، گواهینامه‌تان باطل می‌شود و باید از نو شروع کنید. 

مرز خطرناک؛ از نمره منفی تا توقیف گواهینامه

قانون راهنمایی و رانندگی برای جلوگیری از تکرار تخلفات، سقف مشخصی از نمره منفی را تعیین کرده است. اگر موتورسواران در اثر ارتکاب تخلفات مختلف، به این مرز برسند، محدودیت‌های جدی در انتظار آن‌ها خواهد بود.

• تجمع نمره منفی: با ثبت هر تخلف، نمره منفی به پرونده راننده اضافه می‌شود و به‌صورت سیستمی قابل پیگیری است.
• توقیف گواهینامه: در صورتی که مجموع نمرات منفی به حد نصاب قانونی برسد (برای مثال ۳۰ نمره منفی در بازه مشخص)، پلیس راهور می‌تواند گواهینامه راننده را توقیف کند.
• محرومیت موقت از رانندگی: راننده در این شرایط برای مدتی مشخص (مثلا ۳ تا ۶ ماه) حق رانندگی با موتور را ندارد.
• احتمال ابطال دائم گواهینامه: اگر پس از پایان دوره محرومیت، تخلفات سنگین ادامه پیدا کند و نمرات منفی دوباره به سقف برسند، ابطال کامل گواهینامه و محرومیت دائم از رانندگی با موتور اعمال خواهد شد.

شرایط محرومیت موقت و دائم از رانندگی با موتور

سیستم نمره منفی به‌گونه‌ای طراحی شده است که مرحله‌ به‌ مرحله رانندگان متخلف را با محدودیت‌های قانونی مواجه کند. در مورد موتورسواران، دو نوع محرومیت اصلی وجود دارد:

• محرومیت موقت: زمانی اتفاق می‌افتد که نمرات منفی به سقف مشخصی (مثلا ۳۰ نمره) در یک بازه زمانی تعیین‌شده برسند. در این حالت، گواهینامه موتور به مدت ۳ تا ۶ ماه توقیف می‌شود و فرد حق رانندگی ندارد. بعد از پایان دوره محرومیت، گواهینامه به راننده بازگردانده می‌شود، اما نمرات منفی همچنان در سوابق او باقی می‌مانند.
• محرومیت دائم: اگر پس از پایان دوره محرومیت موقت، راننده دوباره مرتکب تخلفات سنگین شود و نمره منفی او به سقف قانونی برسد، پلیس می‌تواند گواهینامه را باطل کند. این به معنای محرومیت کامل و همیشگی از رانندگی با موتور است، مگر اینکه فرد پس از گذشت مدت‌زمان طولانی دوباره برای دریافت گواهینامه اقدام کند. این مرحله نشان می‌دهد که تکرار تخلفات جدی می‌تواند به از دست دادن دائمی حق رانندگی منجر شود.

راه‌های قانونی برای اعتراض به نمره منفی ثبت‌شده

برای اینکار ابتدا لازم است که استعلام نمره منفی گواهینامه موتور را انجام دهید. سپس می‌توانید از روش‌های قانونی زیر برای اعتراض به نمرات منفی اقدام کنید:

• مراجعه به پلیس راهور: موتورسوار می‌تواند با مراجعه حضوری به واحدهای راهور، درخواست بررسی مجدد تخلف و نمره منفی را ثبت کند.
• استعلام از سامانه‌های آنلاین: با استعلام از سامانه‌های آنلاین، امکان مشاهده جزئیات تخلفات وجود دارد و در صورت مغایرت می‌توان اعتراض کرد.
• ثبت اعتراض در کمیسیون‌های ویژه: اگر تخلف به‌طور جدی مورد اختلاف باشد، راننده می‌تواند موضوع را به کمیسیون‌های رسیدگی به اعتراضات جرایم رانندگی ارجاع دهد. این کمیسیون‌ها موظف‌‌اند مدارک را بررسی و در صورت اشتباه، نمره منفی را اصلاح یا حذف کنند.
• ارائه مدارک و شواهد: مدارکی مثل فیلم دوربین‌های شهری، گواهی تعمیر موتور (برای رفع نقصی که منجر به جریمه شده) یا شهادت شاهدان می‌تواند به راننده کمک کند.

تاثیر نمره منفی بر بیمه و سوابق رانندگی موتورسواران

نمره منفی فقط محدود به محرومیت یا توقیف گواهینامه نیست، بلکه می‌تواند بر سایر بخش‌های زندگی موتورسواران هم اثر بگذارد. یکی از مهم‌ترین این حوزه‌ها، بیمه موتور است. شرکت‌های بیمه هنگام تمدید یا صدور بیمه‌نامه، به سوابق رانندگی فرد توجه می‌کنند. راننده‌ای که نمره منفی بالایی دارد، به‌عنوان فرد پرخطر شناخته می‌شود و ممکن است با شرایط زیر مواجه شود:

• افزایش حق بیمه: رانندگان با سابقه نمره منفی بالا، در برخی شرکت‌های بیمه باید هزینه بیشتری برای بیمه شخص ثالث یا بدنه بپردازند.
• محدودیت در تخفیف بیمه: تخفیف عدم خسارت معمولا برای رانندگانی لحاظ می‌شود که سوابق تخلف کمی دارند. نمره منفی می‌تواند مانع دریافت این تخفیف شود.
• تاثیر در سوابق رانندگی: نمره منفی بخشی از سابقه رسمی رانندگی فرد است. این موضوع می‌تواند در آینده هنگام تمدید گواهینامه یا بررسی صلاحیت رانندگی، مورد توجه قرار گیرد.
• ایجاد نگاه منفی در سیستم‌های نظارتی: رانندگان پرخطر با نمره منفی بالا بیش‌تر در معرض کنترل پلیس و سیستم‌های هوشمند ترافیکی قرار می‌گیرند.

بنابراین، نمره منفی تنها یک جریمه لحظه‌ای نیست؛ بلکه اثرات بلندمدتی بر هزینه‌های مالی و جایگاه راننده در سیستم بیمه و ترافیک دارد.

آیا امکان بازگشت به رانندگی پس از محرومیت دائم وجود دارد؟

محرومیت دائم از رانندگی با موتور، در قانون به‌عنوان سنگین‌ترین مجازات برای تخلفات پرخطر در نظر گرفته شده است. در این حالت، فرد گواهینامه خود را برای همیشه از دست می‌دهد و اغلب تا یک سال بعد نیز نمی‌تواند برای دریافت مجدد گواهینامه اقدام کند. با این حال، بسیاری از موتورسواران می‌پرسند آیا راهی برای بازگشت به رانندگی پس از این محرومیت وجود دارد یا خیر؟

• از نگاه قانون: محرومیت دائم، به معنای حذف کامل صلاحیت رانندگی فرد است و در حالت عادی بازگشت‌پذیر نیست.
• تفاوت با محرومیت موقت: برخلاف محرومیت موقت که پس از گذشت مدت زمان تعیین‌شده و طی مراحل اداری امکان بازگشت دارد، محرومیت دائم عملا پایان مسیر رانندگی قانونی با موتور است.
• پیامد اجتماعی: این مجازات سنگین نشان می‌دهد که قانون‌گذار قصد دارد رانندگان پرخطر را برای همیشه از چرخه ترافیکی خارج کند تا امنیت عمومی تضمین شود.

بنابراین، می‌توان گفت محرومیت دائم، حکم قطعی و غیرقابل‌ بازگشت است مگر در موارد استثنایی که با تغییر در قوانین یا رای دادگاه همراه باشد که بسیار نادر یا تقریبا غیرممکن است.

انتهای رپورتاژ آگهی