پزشکیان: بازگشت به قرآن و عدالت علوی، راه برون‌رفت از انحرافات مدیریتی است

به گزارش خبرگزاری آنا، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور در افتتاحیه چهارمین کنگره بین‌المللی راه نجات؛ نهج البلاغه‌وحکمرانی علوی با بیان خاطره‌ای از دوران نوجوانی خود گفت: در دوران تحصیل در هنرستان، برخی معلمان که از خارج بازگشته بودند، اعتقادات دینی را مسخره می‌کردند و در شهری که ما زندگی می‌کردیم، فضا بسیار آزاد و رها بود. در چنین شرایطی ما باید پاسخ آنان را می‌دادیم؛ زیرا با دعوا نمی‌شد کاری پیش برد و لازم بود با استدلال و منطق از باور‌های خود دفاع کنیم.

وی افزود: در همان ارومیه مسجدی بود که روحانی‌ای به نام حاج آقا صالحی در آن نماز و درس می‌خواند. ما عصر‌ها برای نماز مغرب می‌رفتیم؛ ایشان قرآن می‌خواند، تفسیر می‌کرد و از نهج‌البلاغه درس می‌داد. ما که در آغاز با خطا قرآن می‌خواندیم، وقتی او تشویقمان می‌کرد و می‌گفت «بارک‌الله پسرم، خوب خواندی»، جرأت پیدا می‌کردیم تا آرام‌آرام پیشرفت کنیم. همان‌گونه که در مدیریت می‌گویند: «اجرا کن، اشتباه کن»؛ کسی که کاری نمی‌کند، اشتباهی هم ندارد. هنر آن است که عمل کنی، خطا کنی و سپس اصلاح نمایی.

ضرورت منطق، مطالعه و درک مفاهیم دینی

پزشکیان در ادامه گفت: چون آن زمان با پرسش‌هایی روبه‌رو بودیم، ناچار شدیم کتاب‌ها و مجلات مختلف را بخوانیم تا بتوانیم پاسخ دهیم. ما باور داشتیم که باید اثبات کنیم دین، آن‌گونه که برخی می‌گویند، نیست؛ بلکه مسیر رشد و تعالی انسان است. دعوا و جنجال سودی نداشت؛ باید با بحث و استدلال و در عمل نشان می‌دادیم که دین ما برتر و راه ما درست‌تر است. بر همین اساس قرآن، کلام امامان و متون دینی را مطالعه و بررسی می‌کردیم تا مفاهیم آن را برای «زندگی کردن» بیاموزیم، نه صرفاً برای خواندن و ثواب بردن.

قرآن، کتاب زندگی و جهان‌بینی الهی

رئیس‌جمهور افزود: در مجالس ختم، سوره الرحمن را که می‌خواندند، برایم معنا و مفهوم خاصی داشت. آیات «الرَّحمن، عَلَّمَ القُرآن، خَلَقَ الإنسان...» بیانگر جهان‌بینی‌ای وسیع است که آسمان و زمین، خورشید و ماه، و همه هستی را در بر می‌گیرد. وقتی قرآن می‌فرماید «وَ وَضَعَ المیزان»، یعنی معیار عدالت برای زندگی ماست، نه برای مردگان. ما باید در همه شئون زندگی، بر اساس قسط و عدالت عمل کنیم.

او افزود: اگر این مفاهیم قرآنی را در مدیریت اجرا کنیم، معنا و اندازه‌گیری عملی پیدا می‌کند و می‌توان مسیر کشور را تغییر داد.

روح الهی در انسان و رسالت حکومت علوی

پزشکیان تصریح کرد: همه دانش‌آموزانی که ما به آنان درس می‌دهیم، دارای روح خدایی‌اند. خدا از روح خود در وجود انسان دمیده است؛ خداوند مطلق زیبایی، علم، دانایی و حکمت است و ما در مسیر اوییم؛ در مسیر علم، خلاقیت و رحمت.

وی گفت: اگر واقعاً به دنبال حکومت علوی هستیم، باید آن را در عمل پیاده کنیم. همان‌طور که در گذشته در مساجد بحث می‌کردیم، چرا نباید نامه امام علی (ع) به مالک اشتر را سرلوحه قرار دهیم و بر اساس آن کشور را اداره کنیم؟ من معتقدم اگر بتوانیم این دستورالعمل را اجرا کنیم، مملکت دگرگون خواهد شد.

معنای تقوا در عمل و مدیریت

رئیس‌جمهور در ادامه توضیح داد: تقوا یعنی حرکت بدون خطا. در پزشکی، تقوا آن است که پزشک بیماری را بدون عارضه و نقص درمان کند، بدون منت عمل نماید و بیمار را سالم به خانه بفرستد. نمی‌شود پزشک متقی باشد، اما بیمار زیر دستش بمیرد یا دچار عارضه شود و در عین حال خود را متقی بداند.

جهاد فکری و ضرورت پذیرش سخن حق

پزشکیان تأکید کرد: ما باید راهی برای برون‌رفت از مشکلات پیدا کنیم و می‌توانیم، به شرط آن‌که تلاش و جهاد فکری کنیم. همه اختلافات از جهل ناشی می‌شود؛ زیرا اگر سخن درست ارائه شود، هیچ انسان عاقلی آن را رد نمی‌کند. رد کردن حقیقت و عناد با سخن حق، همان ظلم است و هیچ ظلمی بالاتر از آن نیست که کسی در برابر سخن درست بایستد.

صداقت، ریشه اعتماد مردم

وی خاطرنشان کرد: از صداقت ما خواهند پرسید. ممکن نیست مدیری برای مردم دلسوزی کند و مردم از او بیزار باشند؛ اگر مردم با من مشکل دارند، مشکل از من است، نه از مردم. مؤمن و مسلمان باید سخن استوار و ثابت در دنیا و آخرت بگوید؛ سخن بی‌ریشه و متغیر، نشانه بی‌ثباتی است. سخن حق مانند درخت طیبه است که ریشه دارد و پایدار می‌ماند، اما سخن بی‌اساس و دروغ، همچون گیاهی بی‌ریشه بر سطح زمین است.

رئیس جمهور کشورمان تصریح کرد: بدترین حالت برای یک حاکم آن است که مردم احساس کنند او در حال تظاهر است و قیافه می‌گیرد. واقعاً اگر ما مسلمانان یاد گرفته بودیم و در اداره، مدرسه، بیمارستان و دانشگاه خود با ادبیات دینی زندگی می‌کردیم، جامعه به این نقطه‌ای که امروز رسیده، نمی‌رسید.

نهج‌البلاغه؛ پیشرفته‌ترین نظریات مدیریتی

رئیس‌جمهور افزود: تمام مطالبی که در نهج‌البلاغه آمده است، به‌ویژه آن بخش‌هایی که به مدیریت، روش زندگی و مسائل اجتماعی مربوط می‌شود، از نظر علمی جزو پیشرفته‌ترین تئوری‌ها و نظریه‌هایی است که امروز در جهان وجود دارد. انسان وقتی این سخنان را بررسی می‌کند، درمی‌یابد که در بسیاری از زمینه‌ها از نظریات روز دنیا نیز برتر است.

وی خاطرنشان کرد: متأسفانه ما تنها این مفاهیم را می‌خوانیم، اما به آنها عمل نمی‌کنیم؛ و تا زمانی که عمل نکنیم، فرقی ندارد آن را صد بار بخوانیم یا هزار بار.

اندیشه، برتر از عبادت بی‌تأمل

پزشکیان با اشاره به حدیث معروف «ساعت تفکر افضل من سبعین سنه عباده» گفت: ارزش یک ساعت تفکر بالاتر از هفتاد سال عبادت است. باید بیندیشیم که چرا در چنین وضعیتی قرار گرفته‌ایم و چه چیزی سبب شده جامعه ما این‌گونه شود. بدون تفکر و بازنگری در مسیر، عبادت‌ها و شعار‌ها بی‌ثمر خواهند ماند.

وحدت و انسجام، ثمره ایمان واقعی

رئیس‌جمهور در پایان با تأکید بر اهمیت وحدت میان مسلمانان گفت: همان‌گونه که آیت‌الله طباطبایی‌نژاد اشاره کردند، قرآن می‌فرماید: «وَ أَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً ما أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ». این وحدت و انسجام، نعمتی است که با هیچ ثروتی خریدنی نیست و تنها با ایمان، صداقت و عمل به آموزه‌های الهی به دست می‌آید.