مردم یا موشک؟ نقد دوگانهسازی در نگاه اصلاحطلبان
به گزارش خبرگزاری آنا، ظریف در این نشست به موضوعات متنوعی پرداخت؛ از سیاست خارجی و تفاوت رفتار آمریکا و اسرائیل با ایران تا تغییر رویکرد برخی کشورهای عربی. اما همان جمله کوتاه، محور توجه رسانهها و کاربران شبکههای اجتماعی شد. این جمله یادآور اظهارات پیشین روحانی است که میان پیشرفت علمی و رفاه مردم فاصله گذاشته بود: «چرخ سانتریفیوژ باید بچرخد، اما چرخ اقتصاد مردم هم باید بچرخد.»
با دقت در این نوع بیان، مشکل اصلی مشخص میشود: مردم و قدرت دفاعی واقعاً دو مقوله جدا از هم نیستند. توان موشکی، هستهای و علمی کشور محصول تلاش و مشارکت مردم است و دولت صرفاً نقش سازماندهنده و مدیر را دارد. اما در بیان ظریف، مردم گویی موجوداتی منفعل و جدا از فرآیند تولید قدرت و سیاست هستند؛ موجوداتی که تنها باید از آنان دفاع شود و هیچ نقش فعال و مولد در شکلدهی کشور ندارند.
این برداشت، بازتاب نوعی نگاه روشنفکری و اصلاحطلبانه است که مردم را موجوداتی منفعل و مصرفکننده میبیند. در این رویکرد، دولت نه تنها مسئول تولید و توسعه قدرت علمی و دفاعی است، بلکه سیاست و امنیت را باید بهگونهای مدیریت کند که با رفاه و آسایش مردم تضاد پیدا نکند و توان موشکی محدود به مرزهایی شود که «تأثیری بر زندگی روزمره مردم» نداشته باشد.
در نهایت، سخنان ظریف بیش از آنکه صرفاً ارزیابی اهمیت مردم باشد، نمایانگر بازتاب ذهنیت روشنفکری نسبت به مردم و قدرت است؛ بازتابی که در آن مردم نقش سازنده و فعال خود را از دست داده و سیاست و قدرت بهعنوان امری جدا از جامعه تلقی میشود. این همان نگاهی است که دوگانههایی، چون «موشک مهم است، اما مردم مهمترند» یا «چرخ سانتریفیوژ باید بچرخد، اما چرخ اقتصاد هم باید بچرخد» را شکل میدهد؛ دوگانههایی که بیشتر از تحلیل واقعیت، بیانگر فاصله ذهنی میان مردم و توان ملی است.
انتهای پیام/
