سفر وزیر خارجه طالبان به دهلیِ نو؛ بازگشت راهبردی هند به افغانستان و کاهش نفوذ پاکستان
به گزارش خبرگزاری آنا، هند همواره افغانستان را به عنوان مسیری استراتژیک برای دسترسی به بازارهای غرب آسیا و آسیای مرکزی دیده و اکنون در رقابت با چین، حضور جدی خود در این کشور را از سر گرفته است. در مقابل، پاکستان به دلیل بحرانهای داخلی، مشکلات اقتصادی و امنیتی، دیگر نمیتواند نفوذ گذشته خود در افغانستان را اعمال کند.
«سید حسام رضوی» کارشناس ارشد مسائل افغانستان و حوزه مهاجرین، در گفتوگو اختصاصی با خبرنگار سیاسی آنا، گفت: هندیها همیشه به افغانستان از چشمانداز ژئوپلیتیک نگاه کردهاند؛ فارغ از نوع حکومت، افغانستان برای آنها اهمیت داشته است. اکنون که روابط پاکستان و افغانستان غبارآلود شده، هند فرصت را مناسب دیده و حضور خود را جدی کرده است.
وی افزود: هندیها برای رسیدن به بازار غرب آسیا، شمال آسیای مرکزی و رقابت با چین، به دنبال مسیر جدی و پایدار بودند. حتی در دورهای که حکومت جمهوری ۲۰ ساله برقرار بود و بعد وقفهای افتاد، هندیها با تصور اینکه پاکستان نفوذ زیادی دارد، نتوانستند فعالیت کنند. اکنون دوباره برگشتهاند و حضورشان جدی است.
رضوی درباره ارتقای دفتر دیپلماتیک کابل گفت: هند به عنوان یکی از کشورهایی که سفارت افغانستان را سطح روابط رسمی رسانده و سفیر پذیرفته، گام مهمی برداشته است. پیش از این، چین، ترکیه و چند کشور دیگر این اقدام را انجام داده بودند. اینها همه علائمی است که هند قصد دارد نقش خود در افغانستان را تثبیت کند.
اهمیت چابهار و همکاری سهجانبه
این کارشناس افزود: مسأله چابهار اهمیت ویژهای دارد؛ هندیها، افغانستان و ایران هر کدام بازیگر جدی این پروژه هستند. اگر هر ضلع این مثلث کمکاری کند، پروژه تحت تأثیر قرار میگیرد. در مقابل، حضور فعال هند میتواند مانع از پیشرفت کوریدورهای اقتصادی رقیب شود و نقش اقتصادی پاکستان را تحت فشار قرار دهد.
وی ادامه داد: پاکستان از بازگشت هند و بازیگری جدی افغانستان ناراحت است، هم به دلیل نزاعهای تاریخی هند و پاکستان و هم به دلایل اقتصادی. اگر پروژه چابهار موفق شود، بندری که اخیراً در اختیار آمریکا قرار گرفته و از طریق پاکستان مدیریت میشود، به مخاطره خواهد افتاد.
کاهش نفوذ پاکستان و عملیات روانی داخلی
رضوی تأکید کرد: پاکستان تلاش میکرد با سیاستگذاری، اهرم فشار جدی بر طالبان داشته باشد، اما امروز شرایط تغییر کرده است. به رسمیت شناخته شدن طالبان توسط روسیه، روابط روزافزون طالبان با چین و اکنون روابط جدی با هند، باعث میشود پاکستان دیگر نفوذ قبلی را نداشته باشد.
وی افزود: پاکستان با مشکلات داخلی متعدد، ازجمله گروههای افراطی ضدحکومت در بلوچستان و خیبر پختونخواه، بحران اقتصادی، اعتراضات عمومی و بدهیهای سنگین مواجه است. در سیاست خارجی هم متهم به برخورداری از استاندارد دوگانه است؛ چراکه هم با چین همکاری میکند و هم با آمریکا.
رضوی در تحلیل علت تنشهای اخیر میان اسلامآباد-کابل گفت: پاکستان برای حفظ اتحاد ملی، به دنبال یک دشمن بیرونی میگردد. حملات اخیر و پرتاب چند راکت به افغانستان بیشتر جنبه عملیات روانی دارد تا واقعیت امنیتی. همچنین، بحث واگذاری پایگاه بگرام به آمریکا و مدیریت این اطلاعات در رسانههای پاکستانی مطرح میشود تا افکار عمومی را مدیریت کنند و اتحاد داخلی حفظ شود. اما امروز مردم پاکستان متوجه شدهاند که افغانستان دیگر دشمن بیرونی مورد نظر آنها نیست.
پیامدهای منطقهای و دیپلماتیک
رضوی با اشاره به تحرکات چین و روسیه گفت: سفر وزیر خارجه طالبان و تحرکات دیپلماتیک چین و روسیه، راهبرد آمریکا و پاکستان در منطقه را مختل کرده است. حرکت افغانستان به سمت شرق، همراهی طالبان با هند، چین و روسیه، باعث ناراحتی دو کشور همسایه و غرب شده است.
وی ادامه داد: افکار عمومی مردم پاکستان نیز به نزدیکی کشورشان به آمریکا و احتمال واگذاری پایگاههای دریایی آگاه است و این باعث شده سیاستهای داخلی پاکستان تحت فشار قرار گیرد. اعتراضات خیابانی، کشته شدن معترضان و فعالیت رسانهای گسترده، نشان میدهد عملیات روانی پاکستان کارایی ندارد.
رضوی در پایان تأکید کرد: سفر وزیر خارجه طالبان به هند و تحرکات دیپلماتیک اخیر، نشاندهنده تغییر توازن قدرت در افغانستان است و اهمیت آن از نظر سیاسی، اقتصادی و امنیتی در سطح منطقه و بینالملل غیرقابل انکار است.
انتهای پیام/
