تأثیر قطعی معدل در کنکور حاصل یک دهه بررسی و تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی است

به گزارش خبرنگار آنا، تأثیر قطعی معدل در کنکور تصمیمی است که طی ماه‌های اخیر به یکی از داغ‌ترین بحث‌های آموزشی کشور تبدیل شده، موافقان و مخالفان جدی دارد. بسیاری آن را گامی رو به جلو برای عدالت آموزشی می‌دانند و برخی دیگر نگران فشار مضاعف بر دانش‌آموزان و افزایش تبعیض بین مدارس هستند.

داوطلبان و جمعی از والدین دلسوز و نگران دانش آموزان فریاد اعتراض سر می‌دهند. آنها معتقدند کنکور، با تمام کاستی‌هایش، هنوز تنها عادلانه‌ترین میدان رقابت برای دانش‌آموزانی از شهرها، مدارس و طبقات اجتماعی مختلف بود. این تصمیم، این آخرین عرصه عدالت را نیز نابود می‌کند.

در همین زمینه، خبرنگار آنا در گفت‌وگویی تفصیلی با مهدی خراشادی‌زاده، مدیر کمیسیون اساسنامه‌ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش و پرورش، به پرسش‌های پرچالش داوطلبان درباره پشت‌پرده این مصوبه، میزان کارشناسی بودن آن، سازوکار اجرای عدالت آموزشی و آینده این سیاست پرداخت.

در ادامه مصاحبه تفصیلی خبرنگار آنا با مهدی خراشادی زاده، مدیر کمیسیون اساسنامه‌ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش و پرورش قابل مشاهده است.

آنا: تصمیم قطعی شدن تأثیر معدل در کنکور دقیقاً در کدام نهاد گرفته شده و نقش شورای عالی آموزش و پرورش در آن چه بوده است؟

خراشادی زاده: موضوع تأثیر سوابق تحصیلی (مثبت/قطعی) برای متقاضیان ورود به آموزش عالی، توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی (جلسات ۸۴۳، ۸۵۵، ۸۶۶، ۹۱۳ و ۹۱۵ تاریخ‌های ۱۵/۰۴/۱۴۰۰، ۰۵/۱۱/۱۴۰۰، ۱۷/۰۳/۱۴۰۱، ۱۶/۱۱/۱۴۰۳ و ۱۹/۰۱/۱۴۰۴) به تصویب رسیده است و شورای عالی آموزش و پرورش نقش تخصصی در تعیین دروس نهایی، تصویب محتوای امتحانات، و فراهم‌سازی زیرساخت‌های اجرایی این مصوبه را بر عهده داشته است.

آنا: برخی داوطلبان می‌گویند این مصوبه شتابزده و بدون بررسی کافی تصویب شده؛ چه پاسخی به این نگرانی دارید؟

خراشادی زاده: این مصوبه حاصل سال‌ها بررسی کارشناسی، جلسات متعدد، و مطالعات تطبیقی با نظام‌های آموزشی موفق جهان بوده است. از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۴، موضوع تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور در دستور کار نهاد‌های تخصصی بوده و به‌صورت مرحله‌ای اجرا شده است. بنابراین، این تصمیم نه‌تنها شتابزده نبوده، بلکه حاصل یک فرآیند تدریجی و سنجیده است.

آنا: آیا امکان بازنگری یا اصلاح در شیوه اعمال این مصوبه وجود دارد؟

خراشادی زاده: هر سیاست آموزشی در صورت نیاز و بر اساس بازخورد‌های میدانی، مطالعات ارزیابی، و تحلیل‌های آماری قابل اصلاح است. ولی مرجعی که می‌تواند مجدداً به تأثیر سوابق تحصیلی بپردازد شورای عالی انقلاب فرهنگی است نه شورای عالی آموزش و پرورش. وزیر آموزش و پرورش یک عضو در شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

آنا: یکی از اصلی‌ترین اعتراضات داوطلبان، تفاوت کیفیت آموزش در مدارس مختلف کشور است؛ چگونه می‌توان تضمین کرد که نمرات امتحان نهایی عدالت آموزشی را خدشه‌دار نکند؟

خراشادی زاده: آزمون‌های نهایی به صورت سراسری، استاندارد، و با نظارت واحد‌های ذی‌ربط برگزار می‌شوند. طراحی سوالات، تصحیح برخط، و نظارت چندلایه باعث می‌شود ارزشیابی‌های نهایی تا حد زیادی مستقل از کیفیت مدرسه باشند. همچنین، توسعه بانک سوالات، آموزش معلمان، و بازنگری در شیوه ارزشیابی در دستور کار قرار دارد تا عدالت آموزشی تقویت شود.

آنا: آیا شورای عالی آموزش و پرورش برای کاهش تبعیض بین مدارس شهری و روستایی یا مناطق برخوردار و محروم برنامه‌ای دارد؟

خراشادی زاده: بله. برنامه‌هایی مانند توسعه عدالت آموزشی، ارتقاء کیفیت معلمان در مناطق محروم، تجهیز مدارس با فناوری‌های نوین، بازنگری تقویم آموزشی، گسترش آموزش مجازی و محتوای استاندارد در دستور کار شورای عالی آموزش و پرورش قرار دارد تا همه دانش‌آموزان، فارغ از محل زندگی، فرصت برابر برای موفقیت داشته باشند.

آنا: داوطلبان می‌گویند استرس و فشار ناشی از امتحان نهایی بسیار بیشتر شده است؛ چه اقداماتی برای کاهش این اضطراب در نظر گرفته‌اید؟

خراشادی زاده: برای کاهش اضطراب، اقداماتی مانند شفاف‌سازی نحوه طراحی سوالات، برگزاری آزمون‌های پیشرفت تحصیلی، تمرینی و شبیه‌سازی امتحان نهایی، آموزش مهارت‌های روانی و مشاوره تحصیلی در مدارس، توزیع بار سنجش بین امتحانات نهایی و آزمون کنکور در حال اجراست تا فشار روانی دانش‌آموزان کاهش یابد.

آنا: برخی خانواده‌ها معتقدند قطعی شدن تأثیر معدل، نقش کلاس‌های کنکور را پررنگ‌تر می‌کند. آیا این سیاست واقعاً به کاهش کنکورمحوری کمک خواهد کرد یا برعکس؟

خراشادی زاده: هدف این سیاست، کاهش تمرکز بر کنکور و تقویت یادگیری مدرسه‌محور و برگشت مرجعیت به کتاب و درس است. با تأثیر قطعی سوابق تحصیلی، دانش‌آموزان مجبورند در طول سال تحصیلی تلاش کنند، نه فقط در آزمون تستی. این رویکرد به تدریج وابستگی به کلاس‌های کنکور را کاهش خواهد داد و به نفع آموزش عمیق و پایدار است.

آنا: آیا این مصوبه در سال‌های بعد هم به همین شکل ادامه پیدا خواهد کرد یا امکان تغییر وجود دارد؟

خراشادی زاده: بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تأثیر قطعی سوابق تحصیلی ادامه خواهد داشت. اما نحوه اجرا، سهم درصدی، و جزئیات فنی ممکن است بر اساس ارزیابی‌های سالانه و بازخورد‌ها تغییر کند. انعطاف‌پذیری در سیاست‌گذاری آموزشی همواره مدنظر است.

آنا: چه معیار‌هایی برای ارزیابی موفقیت یا شکست این طرح در نظر گرفته شده است؟

خراشادی زاده: معیار‌هایی مانند میزان عدالت آموزشی، کاهش استرس داوطلبان، افزایش کیفیت یادگیری در مدارس، بازگشت مرجعیت به کتاب و درس، کاهش وابستگی به کلاس‌های کنکور و رضایت دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان همگی در ارزیابی موفقیت این طرح لحاظ خواهند شد. نظرسنجی‌های ملی و تحلیل داده‌های عملکردی نیز در این ارزیابی‌ها نقش دارند.

آنا: در نهایت، چه پیامی برای داوطلبانی که نسبت به این تصمیم نگران یا معترض هستند دارید؟

خراشادی زاده: نگرانی شما داوطلبان قابل درک است، اما این تصمیم با هدف افزایش عدالت، کاهش استرس، و ارتقاء کیفیت آموزش اتخاذ شده است. ما متعهدیم که اجرای این سیاست با شفافیت، حمایت روانی، و اصلاحات تدریجی همراه باشد.

وزیر آموزش و پرورش: تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تأثیر معدل کنکور قطعی است

علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش، در حاشیه جلسه هیأت دولت درباره مطالبات برخی داوطلبان کنکور مبنی بر تأثیر مثبت معدل پایه یازدهم، توضیح داد: تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه قطعی است و وزارت آموزش و پرورش تابع تصمیم این شورا است.

وزیر آموزش و پرورش افزود: در حال حاضر تأثیر معدل پایه دهم قطعی و اعمال نمی‌شود و درباره پایه یازدهم و دوازدهم، مطالبه داوطلبان برای اعمال تأثیر مثبت معدل وجود دارد، اما شورای عالی انقلاب فرهنگی و حوزه‌های تخصصی آن تصمیم خود را قبلاً اتخاذ کرده‌اند. وزارت آموزش و پرورش صرفاً به عنوان عضو در شورا می‌تواند نظر کارشناسی خود را ارائه دهد، اما تا زمانی که موضوع در دستور کار شورا قرار نگرفته، پرداختن به آن جایگاهی ندارد.

کاظمی تأکید کرد: وزارت آموزش و پرورش موضع شخصی درباره تغییر تصمیم شورا نمی‌تواند اعلام کند و تا زمانی که موضوع در شورا مطرح و کارشناسی شود، امکان تغییر آن وجود ندارد. هر چند برخی داوطلبان مطالبه دارند، اما طرح موضوع در فضای عمومی بدون پشتوانه کارشناسی جایگاهی ندارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی یک بار تصمیم خود را گرفته و پرونده این موضوع خاتمه یافته است؛ بنابراین تغییر تصمیم شورا پیشاپیش امکان‌پذیر نیست و به صرف مطالبه چند نفر در فضای مجازی نمی‌توان نظر عمومی اعلام کرد.

آنچه روشن است، تأثیر قطعی معدل در کنکور یکی از مهم‌ترین تحولات آموزشی دهه اخیر است. اگرچه نگرانی‌ها و انتقاد‌هایی نسبت به آن وجود دارد، اما به گفته مسئولان این تصمیم با پشتوانه مطالعات طولانی و در راستای عدالت آموزشی اتخاذ شده است. آینده این سیاست به نحوه اجرا و میزان همراهی خانواده‌ها، معلمان و دانش‌آموزان وابسته خواهد بود.