اختیار انتخاب واحد برای دروس عمومی در دوره کارشناسی به دانشجویان واگذار شود

به گزارش خبرگزاری آنا،  سیده مریم حسینی لرگانی، مدیرگروه نوآوری‌های آموزشی و درسی موسسه پژوهش  و برنامه ریزی آموزش عالی در نشست‌ بازاندیشی سنوات دوره کارشناسی که امروز در موسسه پژوهشی و برنامه‌ریزی آموزش عالی برگزار شد، در تشریح وضعیت موجود نظام آموزشی کشور، بر ضرورت همگام‌سازی آموزش با نیازهای روز بازار کار و بهره‌گیری مؤثر از فناوری‌های نوین تأکید کرد.

حسینی لرگانی با اشاره به فاصله قابل توجه میان آنچه در دانشگاه‌ها آموخته می‌شود و نیازهای واقعی بازار کار، گفت: فناوری با سرعتی شگفت‌انگیز در حال پیشرفت است و متأسفانه بسیاری از آموخته‌های دانشگاهی، به دلیل کهنگی یا عدم تناسب با نیازهای روز، به نامه های درسی زائد و یادگیری های زائد تبدیل می‌شوند. این امر، ورود دانشجویان به بازار کار را با چالش جدی مواجه می‌کند. 

وی یکی از معضلات اساسی را اتلاف زمان در فرایندهای آموزشی دانست و بیان کرد: بسیاری از دانشجویان، به ویژه در دروس عمومی، فاقد اختیار انتخاب واحد هستند. پیشنهاد ما این است که به دانشجویان، به‌خصوص دانشجویان رشته‌های تخصصی مانند کامپیوتر، اجازه داده شود تا دروس عمومی مورد نیاز خود را انتخاب کنند. چرا که زبان فارسی و انگلیسی، به عنوان زبان‌های رایج زندگی و ارتباطات، باید از ابتدا آموخته شوند و نباید زمان دانشگاه صرفاً صرف گذراندن اجباری این دروس شود. 

مدیرگروه نوآوری‌های آموزشی و درسی موسسه پژوهش  و برنامه ریزی آموزش عالی، با انتقاد از رویکرد یکسان در آموزش، تصریح کرد: ما شاهد هستیم که بسیاری از دانش‌آموزان در مدارس، جلوتر از دانشگاه‌ها حرکت می‌کنند. در حالی که دانشگاه‌ها همه دانشجویان را با یک آیین‌نامه و قاعده واحد می‌سنجند، این در حالی است که دانش‌آموزان با توانایی‌ها و پیشینه‌های بسیار متفاوت، از نقاط جغرافیایی گوناگون، وارد کلاس درس می‌شوند. این رویکرد، مانع از پرورش خلاقیت و تفکر انتقادی در دانشجویان با توانایی‌های متفاوت می‌شود.

وی همچنین به معضلات ناشی از محدودیت‌های مالی، فشار روانی و طولانی بودن دوره تحصیل اشاره کرد و افزود: طولانی شدن دوره تحصیل، ضمن افزایش هزینه‌ها، فرصت‌های یادگیری فعال و خلاقانه را کاهش می‌دهد. ما باید به سمت رویکردهای آموزشی برویم که خلاقیت، حل مسئله و تفکر انتقادی را در دانشجویان تقویت کنند.

حسینی لرگانی، با اشاره به پیشرفت هوش مصنوعی، بر پتانسیل این فناوری در حل بسیاری از چالش‌ها تأکید کرد: هوش مصنوعی می‌تواند با ارائه بازخورد فوری، به جلوگیری از اتلاف وقت کمک کرده و با ارائه محتواهای فشرده و تعاملی، فرایند یادگیری را بهبود بخشد. همچنین، شبیه‌سازی و واقعیت‌های مجازی می‌توانند مهارت‌های عملی دانشجویان را، از جمله در رشته‌های پزشکی، بدون نیاز به حضور در بیمارستان یا کالبدشکافی، تقویت کنند.

وی چالش‌های پیش رو را نیز برشمرد: سیستم آموزشی سنتی ما، انعطاف‌پذیری لازم را ندارد. همچنین، آمادگی اساتید برای بهره‌گیری از ابزارهای نوین و تغییر برنامه‌های آموزشی یکسان برای دانشگاه‌های مختلف، نیازمند سرمایه‌گذاری و توانمندسازی اعضای هیات علمی است.

وی به بحث تفویض اختیار به دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: اگر به استقلال دانشگاه و تفویض اختیار باور داریم، باید به دانشگاه‌ها اجازه دهیم تا بر اساس شرایط و رشته‌های خود، آیین‌نامه‌های انعطاف‌پذیرتری تدوین کنند. در حال حاضر، بسیاری از آیین‌نامه‌ها به سمت افزایش سنوات و واحدها گرایش دارند، در حالی که ما نیازمند کاهش زمان و افزایش کیفیت هستیم.

حسینی لرگانی در پایان اضافه کرد: کاهش طول دوره تحصیل، اگرچه مفید است، اما باید مشروط به حفظ کیفیت و در نظر گرفتن تفاوت‌های دانشجویی و رشته‌ای باشد. پیشنهاد ما این است که در برخی رشته‌ها و برای دانشجویان مستعد، با رویکرد تمایز (differentiation)، امکان کاهش واحدها و سنوات تحصیلی فراهم شود.