آیا عیسی (ع) مرده است؟

برخی منتقدان با استناد به یک واژه در قرآن، این ادعا را مطرح می‌کنند که خداوند در این کتاب تصریح کرده است که حضرت عیسی (ع) وفات یافته و به آسمان عروج نکرده است. در این قسمت از پادکست «کتاب»، به بررسی آیه‌ای خواهیم پرداخت که بسیاری آن را مبنای درستی دیدگاه مسیحیان درباره مرگ حضرت عیسی (ع) می‌دانند.

این در حالی است که مفسران اسلامی تفاسیر متفاوتی از این آیه ارائه کرده‌اند و بر این باورند که مفهوم آن با برداشت رایج در میان مسیحیان تفاوت اساسی دارد.

سوره آل عمران جزئیات زیادی درباره داستان حضرت عیسی (ع) دارد، و آیه مورد نظر شبهه آفرینان، آیه ۵۵ همین سوره‌ی آل عمران هست که توسط بعضی برای گسترش شک و تردید درباره پایان حیات حضرت عیسی استفاده شده است.

 «إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ ... [یاد کنید] هنگامی که خدا فرمود: ای عیسی! من تو را [از روی زمین و از میان مردم] بر می گیرم، و به سوی خود بالا می برم»

وَفی به چه معناست؟ 

اختلاف بر سر معنی کلمه‌ی «متوفیک» هست که به ریشه «وفی» برمی‌گردد. این کلمه تنها به معنای مرگ و وفات نیست. در عربی این کلمه به معنای جبران کرده، خواباندن و گرفتن نیز هست. 

حال سوال این است که اگر این کلمه واقعاً معانی مختلفی دارد، چطور می‌توانیم بفهمیم کدام معنی در این زمینه مد نظر است؟ 

آیات دیگری هم در سوره‌های قرآن هست که به وضوح به ما گفته‌اند که کلمه‌ی «متوفیک» می‌تواند به معنی گرفتن باشد یا جبران کردن، نه حتی به خواب رفتن یا گرفتن روح کسی برای مرگ. آیات مورد نظر را می‌توانیم در سه آیه متوالی پیدا کنیم. در اولین آیه از این سه آیه، نشانه‌ی واضحی داریم که نشان می‌دهد عیسی نه کشته شده و نه به صلیب کشیده شده است. ابتدای آیه ۱۵۷ سوره نسا خداوند می‌فرماید:

« و [هم چنين] به خاطر گفته ايشان كه:ما قطعا عيسى مسيح پسر مريم، پيامبر خدا را كُشُتيم و حال آنكه نه او را كُشتند و نَهَ به دارش آويختند، ولى امر بر آنان مشتبه شد» 

و دومین آیه‌ای که بعد از آن آمده است یعنی آیه ۱۵۸ سوره نساء می‌گوید که خداوند عیسی (ع) را به سوی خودش بالا برد.

 «بلكه خدا او را [زنده] به سوى خود بالا برد و خدا پيروزمند حكيم است»

 و در آیه ی ۱۵۹ سوره نسا:

«و هیچ یک از اهل کتاب نیست مگر آنکه پیش از مرگش [که لحظه روشن شدن حقایق است] به مسیح ایمان می آورد [که او فرستاده خدا، بنده او و مژده دهنده به ظهور پیامبر اسلام است، ولی ایمان در آن لحظه سودبخش نیست] و مسیح روز قیامت بر [عقاید و اعمال] آنان گواه است»

سومین و مهم ترین نکته این است که اهل کتاب قبل از مرگ عیسی به او ایمان خواهند آورد، که این به وضوح نشان می‌دهد عیسی هنوز نمرده و این که اهل کتاب در آینده به او ایمان خواهند آورد.

نتیجه گیری

بنابراین طبق قرآن، هیچ شکی نیست که حضرت عیسی (ع) نمرده است، بلکه به آسمان برده شده است. جدای از این، این آیات این نکته را هم به ما نشان می‌دهند که چقدر مهم است که آیات را در بافت (context) خود ببینیم و اول قرآن را با خود قرآن بفهمیم.