بازاریابی تخصصی و آموزش آنلاین، راهکارهای نوین برای جذب دانشجویان خارجی

به گزارش خبرنگار آنا، جذب دانشجویان خارجی همواره به‌عنوان یکی از اهداف کلیدی نظام آموزش عالی ایران مطرح بوده است. این رویکرد نه تنها منجر به ایجاد درآمد ارزی می‌شود، بلکه نقش مهمی در ارتقای جایگاه علمی و فرهنگی کشور در سطح بین‌المللی ایفا می‌کند. با این حال، در سال‌های اخیر، علیرغم تلاش‌های متعدد، همچنان موانع و چالش‌هایی در این مسیر وجود دارد که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگ است.

مرجعیت علمی و ضرورت بازاریابی تخصصی

یکی از مهم‌ترین عوامل جذب دانشجویان بین‌المللی، مرجعیت علمی دانشگاه‌هاست. این موضوع نیازمند تلاش جدی و همه‌جانبه از سوی دانشگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط است.  

قنبری، معاون بورس و امور دانشجویان خارجی، با اشاره به مطالعه بیش از یکصد دانشگاه خارجی، بر اهمیت دپارتمان‌های بازاریابی تأکید کرد و افزود: متاسفانه در دانشگاه‌های کشورمان دپارتمان بازاریابی وجود ندارد و نمی‌توان با استفاده از فعالیت‌های روابط عمومی یا ادارات بین‌الملل، به اهداف بازاریابی دست یافت. بازاریابی یک مفهوم علمی و تخصصی است و نیازمند توجه ویژه است.

دوره‌های آموزشی آنلاین؛ فرصتی برای بین‌المللی‌سازی

راه‌اندازی دوره‌های آموزشی آنلاین، یکی از سیاست‌های کلیدی برای ورود به موج جدید بین‌المللی‌سازی شناخته می‌شود. قنبری با اشاره به تجربه موفق دانشگاه‌ها در برگزاری دوره‌های آنلاین در دوران کرونا، تاکید کرد: می‌توان با بهره‌گیری از این تجربه، دوره‌های آموزشی مجازی را در مقاطع مختلف تحصیلی راه‌اندازی و به کشورهای هدف ارائه داد.

به گفته مسئولان آموزش عالی ایران، صنعت آموزش آنلاین تا سال ۲۰۳۰، یک چشم‌انداز تجاری حدود ۱۴۰ میلیارد دلاری خواهد داشت. بنابراین، دانشگاه‌ها نباید از این فرصت باز بمانند.  
قنبری هشدار داد: اگر دانشگاه‌های ما نتوانند وارد این عرصه شوند، تا ده سال آینده دیگر نمی‌توانند در خصوص بین‌المللی‌سازی هدف‌گذاری داشته باشند.

آموزش به زبان دوم؛ پلی برای جذب دانشجویان خارجی

آموزش به زبان دوم، با هدف جذب دانشجویان خارجی و تقویت ارتباطات بین‌المللی، موضوعی حیاتی است که توجه دانشگاه‌ها را می‌طلبد. نهادهای علمی باید توانایی ارائه آموزش با زبان‌های خارجی مانند انگلیسی و عربی را داشته باشند.  

شورای عالی انقلاب فرهنگی سال گذشته، مجوز آموزش به زبان دوم را به عنوان "اعطای فرصت فراگیری زبان فارسی به دانشجویان بین‌المللی همزمان با تحصیل آن‌ها در ایران" به دانشگاه‌ها اعطا کرده است. در حال حاضر، دانشگاه‌ها در حال تدوین سازوکارهای لازم برای اجرای این سیاست هستند.

دوره‌های مشترک آموزشی؛ راهکاری برای جذب نسل جدید

بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، نسل جدید دانشجویان تمایل زیادی به ادامه تحصیل در مقاطع مختلف در کشورهای مختلف جهان دارند. برای تحقق این هدف، دانشگاه‌ها باید وارد عرصه دوره‌های مشترک آموزشی با دانشگاه‌های هم‌سطح خود در خارج از کشور شوند.  

مطالعات بازاریابی نشان می‌دهد که کشورهای شرق آسیا، آسیای میانه و حتی آفریقا می‌توانند به‌عنوان کشورهای هدف مناسبی در این زمینه عمل کنند.

تمرکز بر رشته‌های علوم انسانی و فنی‌مهندسی

ناجی امین، سرپرست دانشگاه پیام نور، با اشاره به تاکید آموزش عالی ایران بر جذب دانشجوی خارجی در رشته‌های علوم انسانی، افزود: در علوم پایه و برخی از رشته‌های مهندسی مقطع کارشناسی ارشد نیز آماده پذیرش دانشجویان خارجی هستیم.

نیاز مخاطب و بازار کار کشورهای جهان در دو حوزه "فنی و مهندسی" و "علوم انسانی" متمرکز است. دانشجویان خارجی باید بر اساس "قرابت فرهنگی"، کشور ایران را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند.

تسهیلات و بورسیه‌ها؛ مشوق‌های تشویقی برای دانشجویان خارجی

در حال حاضر، نظام جمهوری اسلامی ایران میزبان حدود ۹۵ هزار دانشجو از ۹۰ ملیت جهان است که بیشترین تعداد پذیرش متعلق به دانشجویان عراقی است. یکی از طرح‌های جدید برای جذب دانشجویان خارجی این است که اگر از هر کشوری ۵ تا ۱۰ هزار دانشجو در ایران تحصیل کنند، بورسیه‌های مشخصی برای تعدادی از آن‌ها طبق عرف بین‌المللی تعریف خواهد شد.

تاکید مقام معظم رهبری بر جذب دانشجویان بین‌المللی

ارتباطات بین‌المللی و تعامل گسترده با دانشجویان خارجی، یکی از تأکیدات ویژه مقام معظم رهبری است. بنابراین، سیاست‌گذاری‌های مناسبی باید انجام شود تا هم دستورات حضرت آقا به اجرا درآید و هم ایران به قطب برگزیده بین‌المللی جهان تبدیل شود.  

محمدعلی زلفی‌گل، وزیر سابق علوم، معتقد است دانشجویان خارجی سفیران فرهنگی ایران در کشورهای خودشان هستند و می‌توانند دستاوردهای فرهنگ ایرانی را به کشور خود منتقل کنند.

برنامه‌ریزی‌های مدون برای افزایش دانشجویان خارجی

با توجه به اهمیت جذب دانشجویان بین‌المللی در توسعه علمی و فرهنگی کشور، لازم است دانشگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط با همکاری و هماهنگی، برنامه‌های جامع و مدونی تدوین و اجرا کنند. سرمایه‌گذاری در بخش‌های بازاریابی تخصصی، ارائه دوره‌های آموزشی نوین و جذاب، ایجاد تسهیلات و مشوق‌های مناسب برای دانشجویان خارجی، و توجه به نیازها و انتظارات آن‌ها، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به تحقق هدف جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی بین‌المللی در برنامه هفتم توسعه کمک کند.

ایران، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و فرهنگی خود، می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به یکی از قطب‌های جذب دانشجویان بین‌المللی در جهان تبدیل شود.