هشدار امام سجاد (ع) به زیاده‌خواهی برخی افراد

حجت‌الاسلام طاهر قلی‌زاده کارشناس دینی و خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با تأکید بر اینکه داشتن عزت و شوکت اجتماعی و برخورداری از نگاه مثبت نزد سایرین را می‌توان از امور مورد پسند در بین تمامی انسان‌ها دانست، بیان داشت: امام سجاد (ع) در دعای بیستم صحیفه سجادیه این گونه از خداوند درخواست می‌فرمایند که «لَا تَرْفَعْنِی فِی النَّاسِ دَرَجَةً إِلَّا حَطَطْتَنِی عِنْدَ نَفْسِی مِثْلَهَا وَ لَا تُحْدِثْ لِی عِزّاً ظَاهِراً إِلَّا أَحْدَثْتَ لِی ذِلَّةً بَاطِنَةً عِنْدَ نَفْسِی بِقَدَرِهَا»؛ درجه و مرتبه‌شان نزد مردم بالا نرود مگر اینکه به همان اندازه نزد خود کوچک شوند، و عزتی آشکار برایشان ایجاد نشود مگر اینکه به همان اندازه در باطنشان خضوع و فروتنی عنایت شود.

هشداری که امام سجاد (ع) به زیاده‌خواهی برخی افراد می‌دهند

وی افزود: این سخن امام سجاد (ع) ناظر بر هشدار به وجود خطر و آسیب‌های متعددی که می‌تواند پیش روی هر انسانی قرار بگیرد، است. بی‌شک کلام امام (ع) متذکر این حقیقت است که در صورت عدم وجود آمادگی لازم روحی و فکری نه تنها کسب موقعیت‌ها، ما را به مقصود اصلی و آرامش و سعادت نخواهد رساند بلکه می‌تواند مقدمه‌ای برای سقوط و نابودی باشد.

حجت‌الاسلام قلی‌زاده ابراز داشت: اینکه سایر افراد نگاه قابل قبولی به انسان داشته باشند را می‌توان در جنبه‌های مختلف روحی و روانی و مادی دارای اثر دانست و به واسطه آن به سطحی از آرامش رسید که شاید با موارد دیگر به راحتی حاصل نشود.شما چگونه خودتان را نزد مردم نشان می‌دهید؟

وی ادامه داد: اما آنچه دارای اهمیت است اینکه این نگاه مثبت از چه طریقی حاصل شده و فرد در مقابل آن چگونه باید باشد. برخی افراد با فراهم‌‌آوردن مقدماتی باطل از جمله ظاهرسازی و فریب، در کوتاه مدت اعتماد دیگران را کسب کرده و برای خود موقعیتی اجتماعی می‌سازند، غافل از اینکه این ماجرا می‌تواند در طولانی مدت اسباب ناآرامی‌های متعددی را برای خود و امنیت زندگی‌شان فراهم آورد.

این کارشناس خانواده اظهار داشت: یا از سویی دیگر افرادی را می‌توان تصور کرد که بر اساس یکسری شرایط و با کمک برخی کارها به عزت و شوکتی دست یابند که حقیقتاً لایق آن سطح نبوده و اسباب سقوطشان را فراهم خواهد آورد.

برای مقامی که شایسته آن نیستید خودتان را نکشید

وی گفت: بنابراین در مبانی دینی و نظریات روانشناسی بیش از هر چیز به این مسئله تأکید شده که انسان از رسیدن به جایگاهی که اهلش نیست و با او تناسبی ندارد می‌بایست خودداری کند، چرا که در این حالت نه تنها نفعی برای خود و دیگران نخواهد داشت، بلکه اسباب سقوط را نیز فراهم خواهد آور.

حجت‌الاسلام قلی‌زاده تصریح کرد: همچنین تأکید شده در صورت فراهم‌شدن شرایط رسیدن به موفقیت، فراهم‌آوردن زمینه‌های مدیریت روحی و روانی مناسب با آن و استمرار توانمندی نسبت به جایگاه موردنظر ضروری است.

نادیده گرفتن ظرفیت روحی زمینه‌ساز سقوط انسان می‌شود

وی افزود: افرادی که بعد از رسیدن به مقامی اجتماعی و علمی و یا حتی مکاشفات دینی و معنوی، به خاطر نداشتن ظرفیت روحی مناسب با آن جایگاه دچار چالش‌های روحی و روانی و تعاملاتی با دیگران شده و اسباب رنجش و سقوط را برای زندگی مادی و معنوی خود و دیگران فراهم آوردند کم نیستند.

این کارشناس دینی خاطرنشان کرد: در این زمینه نمونه‌های بسیاری را در طول تاریخ می‌توان یافت که بلعم باعورا و سامری از نمونه‌های قرآنی آن است، چنان که آنان بعد از رسیدن به مقامات خاص و قرار گرفتن در جایگاهی که محل رجوع افراد برای گره‌گشایی از زندگیشان شده بودند، به خاطر نداشتن ظرفیت لازم و در نتیجه تحت‌تأثیر قرار گرفتن تمایلات نفسانی خود و وسوسه‌گری اطرافیان، کارشان به نابودی کشیده شد.

وی ادامه داد: خداوند متعال پیرامون آنان و ماهیت رفتاری‌شان در سوره اعراف چنین می‌فرماید «بر آنها بخوان سرگذشت آن کسی را که آیات خود را به او دادیم ولی سرانجام خود را از حقیقت آن خالی ساخت و شیطان در پی او افتاد، و از گمراهان شد! ... این داستان گروهی است که آیات ما را تکذیب کردند». و این‌ها نیست مگر به خاطر همان نداشتن ظرفیت در مدیریت فکر و رفتار، پس آنچه ضروری است آمادگی و بالا بردن سطح روحی و فکری و افزایش ظرفیت لازم پیش از رسیدن به هر جایگاه و سپس حفظ و تقویت آن است.