در یک پژوهش انجام شد؛
مفهوم نوآوری در علوم انسانی و اجتماعی
امروزه نوآوری به عنوان منبع مزیت رقابتی و رشد اقتصادی، راه‌حلی برای رویارویی با تحولات سریع جهانی و مقابله با چالش‌های اجتماعی است.
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، اغلب پژوهشگران معتقدند که نوآوری با خلق ارزش‌های تجاری محقق می‌شود. چنین تعریفی با رو یکردی ابزاری، مختص نوآوری‌های فناورانه با قابلیت خلق تأثیرات اقتصادی است که با توجه به ماهیت علوم انسانی و اجتماعی در خلق ارزش‌های ذاتی، توصیفگر نوآوری در این علوم نیست.
پژوهشگران در مقاله‌ای با عنوان «مروری نظام‌مند بر مفهوم نوآوری در علوم انسانی و اجتماعی» به این موضوع پرداخته‌اند که امروزه نوآوری به عنوان منبع مزیت رقابتی و رشد اقتصادی، راه‌حلی برای رویارویی با تحولات سریع جهانی و مقابله با چالش‌های اجتماعی است.
* تجاری‌سازی پژوهش‌های علوم انسانی
در این پژوهش آمده است که در دهه‌های اخیر اولویت‌های تأمین مالی نیز با استراتژی‌های رشد اقتصادی همسو شده؛ یعنی دانش باید ارزش تجاری خلق کند. در این دیدگاه اقتصادی، ارزش پژوهش در کمک فوری آن به رشد اقتصادی است. اما باید در نظر داشت که امروزه مفهوم توسعه، متشکل از رشد اقتصادی، پیشرفت اجتماعی و بهبود فردی است و دانش دارای ۳ بعد طبیعی، اجتماعی و انسانی است.
نوآوری تنها محدود به فعالیت‌های فناورانه نیست؛ بلکه در علوم انسانی و اجتماعی نیز رخ می‌دهد
این پژوهش توضیح می‌دهد که در این دیدگاه، نوآوری تنها محدود به فعالیت‌های فناورانه نیست؛ بلکه در علوم انسانی و اجتماعی نیز رخ می‌دهد. اما متأسفانه توجه سیاستگذاران بر خروجی‌های اقتصادی موجب شده تا سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی با تردید مواجه شود.
به گفته این پژوهش خروجی آنها به ندرت به شکل مصنوعات و فناوری‌هاست و بیشتر در خدمت تولید محتوا برای جامعه و خلق ارزش ذاتی است؛ بنابراین در تجاری‌سازی پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی، باید رویه فعلی را از تمرکز صرف بر تأثیر اقتصادی به یک رویه گسترده‌تر با ارزش عمومی چندوجهی تغییر دهد.
* ببین مفهوم عدالت با مفهوم اخلاق
به زعم این پژوهش امروزه با گسترش فقر و شکاف طبقاتی در جوامع به ویژه میان جوامع توسعه یافته و در حال توسعه، ضرورت جایابی مفهوم عدالت در نظریات توسعه بیشتر شده است. تببین مفهوم عدالت با مفهوم اخالق ارتباط تنگاتنگی دارد؛ امری که در حوزه علوم انسانی و در حیطه رشته‌های جامعه‌شناسی، تاریخ و حقوق است.
این پژوهش توضیح می‌دهد که با بازتعریف مفهوم عدالت، الگوی مناسبی برای توسعه پیشنهاد می‌دهند. علاوه بر این، علوم انسانی با بررسی دالیل و ریشه‌های ارتکاب جرم و جنایت در جوامع، به تأمین امنیت جوامع کمک شایانی می‌کنند.
* تأثیر اقتصادی رشته‌های علوم انسانی بر سرمایه‌گذاران
این پژوهش به این نکته اشاره می‌کند که نوآوری قابلیت تعمیم به برخی رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی را داراست. به‌عنوان مثال، مشورت یک وزیر با اقتصاددانان جهت مقابله با بحران‌های اقتصادی و دریافت راه حل علمی از روانشناسان نمونه‌ای از خلق ارزش اقتصادی توسط این علوم است.
در ادامه این پژوهش آمده است که برخی شاخه‌های علوم انسانی و اجتماعی درست مثل علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات قادر به توسعه کالا و خدماتی‌اند که برای آن مشتریانی وجود دارد.
از سویی دیگر در این پژوهش آمده است معادل بنگاه‌های اقتصادی آن نیز، شرکت‌های مشاوره، دفاتر حقوقی، مراکز روان‌درمانی، اتاق‌های فکر و مراکز سیاست‌گذاری‌اند که بر اساس دستاورد‌های علوم انسانی به ارائه و فروش بسته‌های مشاوره به مشتریان خود در یک بازار آزاد و رقابتی می‌پردازند.
به گفته این پژوهش ارائه تعریفی از نوآوری با توجه به ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد علوم انسانی و اجتماعی، موجب رفع دغدغه پژوهشگران این رشته‌ها جهت نشان دادن تأثیرات خود می‌شود؛ چراکه طی سال‌های اخیر، با مطرح شدن بحث اقتصاد دانش محور، ایجاد صنایع مشاغل و محصولات جدید در گرو کاربرد عملی دانش قرار گرفته است. چنین فضایی موجب افزایش فشار برای پاسخگویی و نشان دادن تأثیر اقتصادی به سرمایه‌گذاران شده است.
این پژوهش با در نظر گرفتن اینکه تعاریف مرسوم نوآوری می‌توانند تنها برای برخی از رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی که خروجی اقتصادی دارند، مناسب باشد، ارائه تعریفی از نوآوری را هدف خود قرار داده تا بر لزوم توجه به ماهیت این رشته‌ها در خلق ارزش‌های ذاتی تأکید کند.
در پایان پژوهش بر اساس یافته‌های خود تعریف زیر را برای نوآوری حاصل از پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی پیشنهاد داده است:
نوآوری حاصل از پژوهش‌های علوم انسانی و اجتماعی فرایندی است که از طریق نظریات و دیدگاه‌های جدید یا نظریات و دیدگاه‌های متفاوت از نظریات و دیدگاه‌های موجود حاصل از انجامِ پژوهش ها، با خلق ارزش‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاستی برای افراد یا جوامع به واقعیت تبدیل می‌شوند و با تبلور یافتن در سطح افراد و جوامع موردپذیرش عملی قرار می‌گیرند.
این پژوهش به کوشش الناز مسماع خسروشاهی، سید سپهر قاضی نوری، مهدی پاکزاد، ابوالقاسم سرآبادانی و پروانه آقائی (دانش آموختگان دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تهران) انجام شده است.
انتهای پیام/
