دنیای مجلات علمی؛
هفته سوم دسامبر/ از «استعداد‌های پر شمار کبوتر‌ها» تا «داستان مشکوک سیاره نهم!»
در این سلسله گزارش مهم‌ترین مجلات علمی روز جهان را مرور خواهیم کرد.
به گزارش خبرگزاری آنا، مجلات علمی عامه‌فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می‌توانند پژوهش‌ها و دستاورد‌های علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به‌سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به‌روزرسانی می‌شوند، جریانات و پارادایم‌های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می‌دهند. در این سلسله گزارش‌ها، مروری بر پرونده‌های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.
نیچر
تحول و تکامل دایناسور‌ها در دوره ژوراسیک
با شروع دوره ژوراسیک، حدود ۲۰۰ میلیون سال پیش دایناسور‌ها بر اکوسیستم‌های باستانی تسلط پیدا کردند. این پرونده مجله نیچر به تنوع زیستی دایناسور‌ها اختصاص دارد. محققانی که روی فسیل‌های به دست آمده از دایناسور‌ها در مناطق مختلف کره زمین آزمایش می‌کنند دریافتند که افزایش فعالیت‌های آتشفشانی و تغییرات آب‌و‌هوایی ممکن است طیف متنوع‌تری از گیاهان را پدید آورده است و این تنوع باعث شده دایناسور‌های گیاه‌خوار متنوع‌تر شوند. در نهایت این موضوع تاثیراتی در تکامل گونه‌های گوشتخوار بزرگ داشته و با شروع دوره ژوراسیک اکوسیستم تحت سلطه دایناسور‌ها قرار گرفته است.
محققان این نتایج را با آزمایش و بررسی روی بقایای فسیل‌شده مواد گوارشی دایناسور‌ها به دست آوردند آنها توانستند فرآیند‌های گوارشی دایناسور‌هایی که فسیلی از آنها به دست آمده بود را بازسازی کنند و بفهمند که اندازه و فراوانی مهره‌داران و تنوع گیاهی در آن زمان چگونه بوده است.
این اطلاعات جالب به آنها کمک کرد تا تحولات گونه‌های گیاه‌خوار و گوشتخوار را درک کنند و در نهایت اتفاقات دوره ژوراسیک را بهتر دریابند. تداوم این بررسی‌ها در آینده می‌تواند به شناخت بهتر مسیر‌های تکاملی جانداران منجر شود.
ساینس
چرا باید یاد بگیریم کبوتر‌ها را دوست داشته باشیم؟
کبوتر‌ها اغلب آماج خشم انسان‌ها هستند به خاطر خرابکاری‌هایشان روی ماشین‌ها، شیشه خانه‌ها و حمله دسته جمعی‌شان به مواد غذایی که در جایی پنهان کرده‌ایم.
کبوتر‌ها و سبک زندگی‌شان چیز‌هایی زیادی برای ما دارند. آنها بی‌ادعا باهوش هستند، با اینکه پستاندار نیستند، اما نوعی شیر در بدنشان تولید می‌کنند، یکدیگر را می‌بوسند و می‌توانند چهره افراد را به خاطر بسپارند و حتی می‌توانند کسانی را که با آنها بد هستند به خاطر بیاورند.
آزمایش‌های متنوعی برای سنجش این موارد در پرنده‌ها انجام شده است که نشان می‌دهد حافظه کبوتر‌ها بسیار قوی است. در این آزمایش‌ها، فردی غذا را از جلوی پرنده برمی‌داشت و دیگری کاری به غذا خوردن پرنده نداشت، پس از مدتی افراد لباس‌هایشان را عوض می‌کردند، اما پرنده تشخیص می‌داد کدام یک از آنها با او بد بوده‌اند. این آزمایش به شیوه‌های مختلف تکرار شده است و هربار یک نتیجه به دست آمده است. نتایج این تحقیقات بسیار شگفت‌انگیز است و شاید باعث شود نگاهمان به این پرنده‌های به ظاهر مزاحم تغییر کند.
ساینتفیک امریکن
شاید دوباره منظومه شمسی ۹ سیاره‌ای شود!
داستان حذف سیاره پلوتو از فهرست سیارات منظومه شمسی داستان غم‌انگیزی بود. سال‌های زیادی دانش‌آموزان و دانشجویان جهان نام پلوتو را به عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی شنیده بودند و درباره‌اش خوانده بودند و دوستش داشتند، اما حدود ۱۰ سال پیش اتحادیه بین‌المللی نجوم تصمیم گرفت با داده‌های تازه‌ای که از پلوتو به دست آمده بود آن را از فهرست سیارات منظومه شمسی حذف کردند. همان زمان دختر ۱۰ ساله مایک براون، دانشمندی که تحقیقاتش منجر به حذف پلوتو از منظومه شمسی شد به پدرش گفته بود سعی کن سیاره‌ای جدید پیدا کنی! براون می‌گوید وقتی دخترم این را گفت خندیدم و گفتم هرگز این اتفاق نمی‌افتد!
با این حال شواهدی که اخیرا از بررسی‌های گرانشی بخش‌های بیرونی منظومه شمسی به دست آمده است نشان می‌دهد ممکن است براون در آستانه تحقق آرزوی دخترش باشد.
گویی اجرامی که در مدار‌های دور دست منظومه شمسی شناسایی شده‌اند تحت تاثیر نیروی گرانش جرمی بزرگتر از زمین و کوچکتر از نپتون هستند، اما آیا در آن محدوده سیاره‌ای وجود دارد که می‌توان آن را سیاره نهم نامید؟ هنوز کسی این سیاره را پیدا نکرده است. اخترشناسان تخمین می‌زنند که اگر این سیاره وجود داشته باشد احتمالا خیلی دور است و به دلیل این فاصله طولانی نور کمی از خورشید را می‌تواند بازتاب کند بنابراین احتمالا بسیار کم‌نور است. فعلا باید منتظر ماند و نتایج تحقیقات جدید را دنبال کرد تا ببینیم قرار است با عضو تازه‌ای از منظومه شمسی آشنا شویم یا نه! پرونده اصلی این شماره مجله ساینتیفیک امریکن به داستان مشکوک سیاره نهم اختصاص دارد.
انتهای پیام/
